Ömer Polat

(d. 1943 / ö. -)
Romancı, oyun yazarı, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ağrı'nın Tutak ilçesine bağlı Sincan köyünde doğmuş, ilk, orta ve lise eğitimini Ağrı'da tamamlamıştır. Ağrı Lisesi'nden ve Atatürk Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun olmuş (1970) ve öğretmenliğe başlamıştır.

Bingöl Lisesi’nde görev yaptığı sırada gerçekleşen 1971 askeri darbesinden sonra tutuklanarak öğretmenlikten uzaklaştırılmıştır. 1974’te Danıştay kararıyla döndükten sonra Kızılcahamam Lisesi'nde çalışmıştır. 1978'de kültür ateşesi olarak Almanya’ya (Bonn) gönderilmiştir.1982'de Almanya'da çocuk uyumu üzerine projeler üreten Krefelder Model'de çalışmaya başlamış, göçmen çocuklara ana dillerini öğretmek, Alman eğitim sistemine uyumlarını sağlamak için eğitim faaliyetlerinde bulunmuştur. 1984'te Türkçenin ikinci yabancı dil olarak okutulduğu bir Alman Lisesinde öğretmenliğe devam etmiştir.

Yazar, Aldağlı Mıho adlı tiyatro oyunuyla 1976 İsmet Küntay Tiyatro Ödülü’nü, Dilan romanıyla 1977 Madaralı Roman Ödülü’nü kazanmıştır.

Ya1970 sonrasında yayımladığı eserlerde genellikle Ağrı’nın Tutak ilçesi ve civarını mekân olarak seçmiştir. Ömer Polat’ın ilk eseri Mahmudo ile Hazel'de (1973) taşra düzeninin küçük bir panoraması çıkartılır. Romancı, esas izlekle birlikte taşrada mevcut birçok soruna değinir. Saragöl’ün (1974) olay örgüsü, feodal düzende beylerin iktidarı ve köylülerin buna karşı mücadelesi üzerine kurulmakla birlikte romanın dokusunda farklı sosyal konulara da değinilir. Fethi Naci bu romanı “romanı zorlayan bir şematiklik”le eleştirir (2007: 565). Yazarın üçüncü romanı Dilan'da (1976) ise genç bir kız olan Dilan’ın ölümle sonuçlanan trajik yaşamı anlatılır. Yaşanan hadiseleri, feodal düzenden bağımsız düşünmek mümkün değildir. Romanda bir bey oğlunun, iktidarını kullanıp bir kadına sahip olması işlenir. Adı Duman (2009) romanında Güller adında on üç yaşında ergenlik dönemine yeni giren bir kızın küçük bir kasabadaki arkadaşlık ilişkilerini anlatır. Polat’ın son romanı Üçünü de Sevdim (2010) ise bir ilk gençlik romanıdır.

Genel hatlarıyla romanlarında doğu insanının gerek olumsuz doğa koşulları nedeniyle gerekse toplumsal eşitsizlikler, töresel baskılar ve yoksulluk nedeniyle içinde yaşadığı güç koşulları ele alan Polat’ın köy seyirlik oyunlarından yola çıkarak yazdığı Aladağlı Mıho ve 804 İşçi adlı oyunları Ankara Sanat Tiyatrosu tarafından sahnelenmiştir.

Kaynakça

Aslan, Celal; Uğurlu, Seyit, Battal; Balık, Macit (2008). “Ömer Polat’ın Romanlarında Taşra Düzeni”. II. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu. Ağrı. 479-487.

Fethi Naci (2007). Yüzyılın 100 Türk Romanı. İstanbul: İş Bankası Kültür Yay.

Gültekin, Nihat (2012). "Nihat Gültekin'in Ömer Polat ile Söyleşisi". http://www.dogubayazithalkinsesi.com/haber/3573/nihat-gultekinin-omer-polat-ile-soylesisi.html [Erişim Tarihi: 22.06.2018].

Komisyon (2010). “Polat, Ömer”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Ed. Murat Yalçın. İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Yiğitoğlu, Mustafa (2017). “Ömer Polat’ın Romanlarında Kadının Konumu”. International Language of Journal Academy. 5/4: 87-101.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MACİT BALIK
Yayın Tarihi: 18.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Mahmudo ile HazelYar / İstanbul1973Roman
SaragölMay / İstanbul1974Roman
Püsküllü DeveCem / İstanbul1975Çeviri
DilanMay / İstanbul1976Roman
Aladağlı MıhoMay / İstanbul1976Tiyatro
Bir Şeftali Bin ŞeftaliAteş Böceği / İstanbul1979Çeviri
Adı DumanEvrensel Basım ve Yayınevi / İstanbul2009Roman
Üçünü de SevdimEvrensel Basım ve Yayınevi / İstanbul2010Roman
804 İşçi--- / -------Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FİRGANÎ, Sefer Taşkırand. 1942 - ö. 2008Doğum YeriGörüntüle
2Derya Önderd. 01 Ocak 1973 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HÜSRANİ, Binali Kılıçd. 1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mustafa Nejat Sefercioğlud. 1943 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Cevdet Yalçınd. 03 Temmuz 1943 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SULTAN, Sultan Aytekind. 1943 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Suat Baturd. 10 Eylül 1957 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Ekrem Reşit Reyd. Ekim 1900 - ö. 13 Temmuz 1959MeslekGörüntüle
9Mustafa Tunceld. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Cahit Uçukd. 17 Ağustos 1909 - ö. 7 Kasım 2004Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Mustafa Ulusoyd. 01 Mart 1965 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12M. Mahmut Güçd. 1933 - ö. 5 Aralık 1978Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13BAYRAMÎ, Yaşar Polatd. 01.01.1941 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14VAHÎD, Dilaver Ağa-zâde Ömer Vahid Efendid. ? - ö. 1758-59Madde AdıGörüntüle
15NÂ'İL, Ömer Efendid. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle