RE'FET, Hacı Mehmed Re'fet, Süleymaniyeli

(d. ?/? - ö. 1289/1872 ds.)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bağdat civarında Süleymaniye'nin ilçelerinden Dâru'l-İlm adlı bir kasabada doğdu. Asıl adı Hacı Mehmed Re'fet Efendi'dir. Medrese öğrenimi gördü. 1837'de İstanbul'a geldi. 1848 yılında Sultan Bayezid Camii yakınından bulunan Rüşdiye Mektebi'nde Farsça hocalığına atandı. Diğer rüşdiyelerde de Farsça okuttu. Hacca gidip geldi. Muhtelif medreselerde müderrislik yaptı. Ölüm tarihi ve yeri de bilinmemekle beraber İstanbul'da vefat ettiği tahmin edilmektedir. Ancak Dîvânçe'si sağlığında 1872 yılında basıldığına göre bu tarihten sonraki bir zamanda vefat etmiş olmalıdır. Türkçe ve Farsça şiirlerine örnekler Son Asır Türk Şairleri ve Fatîn Tezkiresi'ndedir.

31 sayfadan ibaret olan bu Dîvânçe'si, "Mecmû'a-i Eş'âr-ı Re'fet" adıyla basılmıştır. Dîvânçe'de 11'i Farsça 25'i Türkçe 36 gazel, Ziyâ Paşa'nın Terkib-i Bend'ine nazire olarak yazılan 12 bendlik bir terkib-i bend, 5 şarkı, 3 rubai, 3 kıt'a yer almaktadır.

İbnü'l-Emin'e göre şiirleri garip ve acayip kelimelerle ve şivelerle doludur. İbnü'l-Emin, "insan bu türlü garip şiveler ve kelimeler ile şiir diye ortaya konulan lafları dinledikçe "Böyle bir şîve-i agreble şiir söylenmez / Söylenirse dilini hayye sokar insânın" şeklinde ağır bir değerlendirme yapmaktadır (1988: 1396). Fatîn de "Tabî'at-ı şi'riyyeye mazhar bir şâ'ir-i sâhib-hüner olup henüz şîve-i zebân-ı Türkiyyeyi kemâ-yenbagî tahsîl edememiş olduğundan Türkçe eş'ârı kalîl ve ender görülmüştür." diyerek hem övüp hem de ince ince eleştirmektedir (1271: 100).

Kaynakça

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergah Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri.  C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul.

Şemseddîn Sâmî (1308). Kâmûsü'l‑A‘lâm. C. III. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 11.06.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Ol kadar pür-neş'eyiz biz çeşm-i mest-i yârdan

Bezme gelmez duhter-i rez hâne-i hammârdan

Ben dilerdim hâlimi mahfîce arz etmek sana

Âh kim takrîre fursat yok begim agyârdan

Bezm-i işretde lebin bir bûse va'd etmiş bana

Sen ki şâhidsin kefîl ol dönmesün ikrârdan

Yûsuf-ı mısr-ı melâhatsın bu Ya'kûb-ı gamı

Külbe-i ahzânda şâd et devlet-i dîdârdan

Re'fet-i dîvâneyi zencîr-i zülfe bağla kim

Âfiyet me'mûl eder ol dîde-i bîmârdan

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MEHMED EMÎN FEYZÎd. 1862 - ö. 1929Doğum YeriGörüntüle
2ŞÂKÎ, Mustafa Şükrî Efendid. ? - ö. 1863\'ten sonraDoğum YeriGörüntüle
3FÂNÎ EFENDİ, Ebûbekir-zâde Mehmed Abdülbâkî Fânî Efendid. 1850 - ö. 1909 ds.Doğum YeriGörüntüle
4MEHMED EMÎN FEYZÎd. 1862 - ö. 1929Doğum YılıGörüntüle
5ŞÂKÎ, Mustafa Şükrî Efendid. ? - ö. 1863\'ten sonraDoğum YılıGörüntüle
6FÂNÎ EFENDİ, Ebûbekir-zâde Mehmed Abdülbâkî Fânî Efendid. 1850 - ö. 1909 ds.Doğum YılıGörüntüle
7MEHMED EMÎN FEYZÎd. 1862 - ö. 1929Ölüm YılıGörüntüle
8ŞÂKÎ, Mustafa Şükrî Efendid. ? - ö. 1863\'ten sonraÖlüm YılıGörüntüle
9FÂNÎ EFENDİ, Ebûbekir-zâde Mehmed Abdülbâkî Fânî Efendid. 1850 - ö. 1909 ds.Ölüm YılıGörüntüle
10MEHMED EMÎN FEYZÎd. 1862 - ö. 1929MeslekGörüntüle
11ŞÂKÎ, Mustafa Şükrî Efendid. ? - ö. 1863\'ten sonraMeslekGörüntüle
12FÂNÎ EFENDİ, Ebûbekir-zâde Mehmed Abdülbâkî Fânî Efendid. 1850 - ö. 1909 ds.MeslekGörüntüle
13MEHMED EMÎN FEYZÎd. 1862 - ö. 1929Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞÂKÎ, Mustafa Şükrî Efendid. ? - ö. 1863\'ten sonraAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FÂNÎ EFENDİ, Ebûbekir-zâde Mehmed Abdülbâkî Fânî Efendid. 1850 - ö. 1909 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEHMED EMÎN FEYZÎd. 1862 - ö. 1929Madde AdıGörüntüle
17ŞÂKÎ, Mustafa Şükrî Efendid. ? - ö. 1863\'ten sonraMadde AdıGörüntüle
18FÂNÎ EFENDİ, Ebûbekir-zâde Mehmed Abdülbâkî Fânî Efendid. 1850 - ö. 1909 ds.Madde AdıGörüntüle