RİYAZÎ, Ali Çelebi, Kuloğlu

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi, müneccim, kadı
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbulludur. 16. yy. şairlerinden olan Riyâzî’nin asıl adı Ali olup Kuloğlu sanıyla tanındı. Kara Bâlî Çelebi tarafından evlat edinilip yetiştirildi. İskender Çelebi’nin himayesini kazandı. Şairliğinin ve kadılığının yanı sıra astronomi alanında da geniş bilgiye sahipti ve usta bir müneccimdi. Müneccim Lütfullâh’ın vefatı üzerine bu kıt‘ayı kaleme aldı;

Su’âl itdi bu gün ben zerresine

Ma‘ârif âsmânınun kuyaşı

Ki lutfu’llâh idi evvel müneccim

Ma’âda ‘azm idüp kodı ma’âşı

Ya şimdi kim kalupdur bâb-ı şehde

Rasad-bend-i nücûm-ı kasr-ı Kâşî

Didüm İbn-i ‘Ömerle bendenüzdür

İki kalduk cihânda göti başı (Kılıç 2010: 1398)

İstanbul’u vebadan korumak için yaptığı girişimler sonuçsuz kalınca Temişvar’a giderek zeamet aldı ve orada vefat etti. Riyâzî’nin latifelerini topladığı mecmuasının dışında kelam alanında yazılmış 200 beyitten fazla manzum bir eseri vardır (Kılıç 2010: 1398, Sungurhan 2009: 350, 351).

Kaynakça

İpekten, Haluk vd. (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-Şuarâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

İsen, Mustafa (1994). Künhü’l-Ahbar’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap:http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219121/h/girishc.pdf [erişim tarihi 08.09.2014]

Şemseddin Sâmî (1311). Kâmûsü’l-A’lâm. C.3. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. ŞERİFE ÖRDEK
Yayın Tarihi: 09.10.2014
Güncelleme Tarihi: 29.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Hayli kasdı var idi Arslan Beg’ün

Mûş diyen düzde ammâ oldı fevt

Anun içün didiler târîhini

Avladı arslan pisiyi bebr-i mevt 

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-Şuarâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 1398.) 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CEVRÎ, İbrâhîm Çelebid. 1595(?) - ö. 1654Doğum YeriGörüntüle
2YA‘KÛB, Şeyh Ya‘kûb Efendid. ? - ö. 1642-1643Doğum YeriGörüntüle
3VÂKIF, Hoca Sa'adeddîn-zâde, Seyyid Yahyâ Vâkıf Efendid. ? - ö. 1737-38Doğum YeriGörüntüle
4CEVRÎ, İbrâhîm Çelebid. 1595(?) - ö. 1654Doğum YılıGörüntüle
5YA‘KÛB, Şeyh Ya‘kûb Efendid. ? - ö. 1642-1643Doğum YılıGörüntüle
6VÂKIF, Hoca Sa'adeddîn-zâde, Seyyid Yahyâ Vâkıf Efendid. ? - ö. 1737-38Doğum YılıGörüntüle
7CEVRÎ, İbrâhîm Çelebid. 1595(?) - ö. 1654Ölüm YılıGörüntüle
8YA‘KÛB, Şeyh Ya‘kûb Efendid. ? - ö. 1642-1643Ölüm YılıGörüntüle
9VÂKIF, Hoca Sa'adeddîn-zâde, Seyyid Yahyâ Vâkıf Efendid. ? - ö. 1737-38Ölüm YılıGörüntüle
10CEVRÎ, İbrâhîm Çelebid. 1595(?) - ö. 1654MeslekGörüntüle
11YA‘KÛB, Şeyh Ya‘kûb Efendid. ? - ö. 1642-1643MeslekGörüntüle
12VÂKIF, Hoca Sa'adeddîn-zâde, Seyyid Yahyâ Vâkıf Efendid. ? - ö. 1737-38MeslekGörüntüle
13CEVRÎ, İbrâhîm Çelebid. 1595(?) - ö. 1654Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14YA‘KÛB, Şeyh Ya‘kûb Efendid. ? - ö. 1642-1643Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15VÂKIF, Hoca Sa'adeddîn-zâde, Seyyid Yahyâ Vâkıf Efendid. ? - ö. 1737-38Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CEVRÎ, İbrâhîm Çelebid. 1595(?) - ö. 1654Madde AdıGörüntüle
17YA‘KÛB, Şeyh Ya‘kûb Efendid. ? - ö. 1642-1643Madde AdıGörüntüle
18VÂKIF, Hoca Sa'adeddîn-zâde, Seyyid Yahyâ Vâkıf Efendid. ? - ö. 1737-38Madde AdıGörüntüle