Madde Detay

Kostanay vilayeti Amangeldi İli Baygabıl Köyünde dünya geldi. El Farabi Kazak Milli Üniversitesini bitirince resmi gazeteler ile dergilerde işe başladı. 1985-1989 yıllar aralığında Sovyetler Birliği Edebiyat Fonunun Kazakistan’daki şübesinin başkanı olarak çalıştı. 1991 ve 1995 yıllarında Kazakistan’da Cumhuriyet Halk Sanat ve Kütürel Hizmet Merkezinin Genel Müdürü oldu. 1996-1997 yılında Kaynar Yayınevinin Baş Editörü olarak çalıştı. T.Jürgenov adını taşıyan Güzel Sanatlar Akademisinde öğretmenlik yaptı.

Sabit Dosanov, Dundo (Angola Cumhuriyeti), Kostanay (Kazakistan Cumhuriyeti) şehirlerinin onursal vatandaşlık statüsünün, “Uluslararası Mihail Şolohov”, Kırgızistan Cumhuriyetinin edebiyat alanındaki “Altın Kalem” ve Kazakistan’ın Devlet ödüllerinin sahibi, Rusya Pedagoji ve Sosyal Bilimler Akademisinin üyesidir.

Sabit Dosanov’un ilk kitabı 1966 yılında yayımlandı. “Qayırlı Tañ” (Almatı: Qazaqstan Yayınevi) adlı bu kitapta yazarın ilk yazmış olduğu deneme eserleri ile hikayeleri yer aldı. Kitapta yer alan en önemli hikâyelerinden biri “Aq Aruvana”dır. Bir beyaz deve metaforuyla Kazakların azatlık mücadelesini arzulayan bu hikaye sansür politikasına uğrayarak yayımlanması yasaklanmıştı. Eser bağımsızlık döneminde okuyucularıyla tekrar kavuştu ve büyük ün kazanmaya başladı. 1998 yılında Rusçaya, 2007 yılında Fransızcaya çevirildi. Türk lehçelerinden Özbek, Kırgız ve Azerbaycan Türkçesine aktarılan bu hikaye, 2016 yılında İmdat Avşar tarafından Türkiye Türkçesine çevirildi. Sabit Dosanov’un Türkiye Türkçesinde“Beyaz Deve” olarak adlandırlan “Aq Aruvana” hikayesiyle birlikte “Jusan İyisi”, “Sıñsıp Uçqan Aqquv” (Eşinden Ayrılmış Kuğu) hikayeleri Türkçeye aktarılmıştır.

Sabit Dosanov’un ilk romanı “Tav Jolı” (Almatı: Jazuvşı Baspası) 1978’de yayımlandı. Bundan sonra 1981’de “Ekinşi Ömir” (Almatı: Jazuvşı Baspası), 2003’de de “Qılburav” (Almatı: Atamura Baspası) adlı büyük büyük romanları yazıldı. Bu romanlar daha sonra Rusçaya çevirildi.

Yazarlık ile bilimsel araştımacılığı birlikte sürdüren Sabit Dosanov’un Çağdaş Kazak edebiyatı ve medeniyeti üzerinde yazılmış birçok makalelesi ve birkaç monagrafik eseri vardır. Onlardan “Sonı İzder”(Almatı: Jazuvşı, 1970), “Qazına” (Almatı: Jazuvşı Yayınevi, 1984) ve “Jürektiñ Otın Söndirme” (Almatı: Öner Yayınevi, 1998) adlı monografik eserleri, XX. Yüzyıldaki Kazak edebiyatı ile tiyatrosu hakkında yazılmış çok önemli hem bilimsel tenkitlli hem de edebi niteliğe sahip hatıralardan meydana gelmektedir.

Bundan başka Kazak Türkçesiyle “Qıran Qalğımaydı” (Almatı: Jazuvşı Yayınevi, 1971), “Adaspañdar, Adamdar” (Almatı: Davir Yayınevi, 1999), “Aptanıñ Sekizinşi Küni” (Almatı: Elorda Yayınevi, 2003) adlı kitapları, Rusça yazılmış “Totem Pod Çadroy” (Almatı, 2001), “Tenzor Stepnogo Kurgana” (Almatı, 2001) adlı kitapların yazarıdır.

1998 yılında yazarın “Jiyırmasınşı Ğasır” adlı üç ciltten meydana gelen romanı Kazakistan’ın “Sanat” Yayınevinden Kazak Türkçesinde, 2003 yılında Moskova’nın “Sovetskiy Pisatel” Yayınevinden Rus Dilinde yayımlandı. Bu romanda Kazak Türklerinin XX. Yüzyılın başından sonuna kadar olan tarihi detaylı şekilde anlatılmaktadır.

Son on yılda da yazarın Rus ve Kazak dillerinde “Qıran men Jılan” (Almatı: Qazaqstan Yayınevi, 2008), “Dalalıq Megalit – Solntse Vsataet s Vostoka” (Almatı: Arda Yayınevi, 2013), “Tävelsizdik Tolğavı” (Almatı: Qaratav Yayınevi), “Hraniteli Sokrevennogo” (Almatı: Baspa Yayınevi, 2017) kitapları yayımlandı ve “Davul” ve “Erteñ Biyuro” adlı dramaları M.Avezov adını taşıyan Akademik Dram Tiyatrosunda, Atırav, Jezkazgan, Semey, Taraz ve Kırgızistan’ın Bişkek Şehrinin tiyatrolarında sahnelenmiştir.