SÂLİK, Ordubâdî

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Sâlik’in gerçek adı Mehemmedkulu, babasının adı Abdülhüseyin’dir. Ordubad’ın Hanegâh (bugün Hanağa) köyündendir. Gülşen-i Vahdet adını verdiği divanını tertip etmeye başladığı sırada (1277/1860-61) 55 yaşının üzerinde olduğunu kendisi ifade eder (Gedimov 2010a: 69-70). Bu itibarla 1220-22/1805-07 yılları arasında doğmuş olması gerekir. Önce, doğduğu köyde dedesinden ders almış, sonra Ordubad’da medresede okumuş, akabinde İran’da yüksek dinî eğitim almıştır. Dîvân'ına bakılırsa Arapça ve Farsçayı şiir yazacak derecede iyi bilmektedir. Ölüm tarihi belli değildir.

Bilinen tek eseri Gülşen-i Vahdet adlı divanıdır. Eserin yazması 1980’lerde, doğduğu köydeki eski bir binanın yıkılması sırasında tesadüfen bulunmuştur. Türkçeyle beraber Çağatayca, Farsça ve Arapça şiirleri de ihtiva eden Dîvân'ın 1277/1860-61 yılında düzenlenmeye başlandığı ve 1280/1863-64 yılında tamamlandığı anlaşılmaktadır (Gedimov 2010a: 70). Gedimov, Sâlik’in Dîvân'ını 2001 yılında Tebriz’de neşrettirmiştir. Gülşen-i Vahdet’in sırf Türkçe ve Çağatayca şiirleri ihtiva eden bir baskısı da 2010 yılında Nahçıvan’da yapılmıştır. Bu baskıya klasik şiir tarzında Türkçe 180 gazel, 1 kısa mesnevi, 6 kaside, murabbalar ve müfretlerle beraber 15 Çağatayca gazel dâhildir. Sâlik’in halk şiiri tarzında yazdığı yaklaşık 40 adet bayatı (mani) da buraya alınmıştır (Gedimov 2010b).

Şiirlerinden, Sâlik’in hem aruz hem de heceyle başarılı eserler verdiği görülmektedir. Klasik tarzdaki eserlerinde bariz bir Fuzûlî etkisi vardır. Sâlik Fuzûlî’nin çok sayıda gazeline nazire de yazmıştır. Bazı şiirlerinde açık bir tasavvuf etkisi vardır.

Kaynakça

Gedimov, Esger (2010a). XIX Esr Ordubad Edebi Mühiti. Bakü: ADPU Neşriyatı.

Gedimov, Esger (hzl.) (2001). Dîvân-ı Sâlik Ordubâdî. Tebriz: Hadi.

Gedimov, Esger (hzl.) (2010b). Salik Ordubadi, Gülşeni-Vehdet. C. 1. Nahçıvan: Ecemi Neşriyatı.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: AZAD AĞAOĞLU
Yayın Tarihi: 03.04.2014
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Şevk-i hevesüm gonca-yı handânun içündür

Hûnâbe-yi çeşmüm şeb-i hicrânun içündür

Reng-i ruhumu zerd kılup cevr-i firâkun

Bu mihnet-i dil serv-i hırâmânun içündür

Bîmâr ileyüpdür tenümi nergis-i mestün

Dürdânelerüm rişte-yi mercânun içündür

Gamzen hevesile açılur dîde-i şevkum

Eşk-i güherüm nergis-i fettânun içündür

Mihnet-zedeyem tünd nigâhun sebebile

Âşüfteligüm kâkül-i efşânun içündür

Dağ-ı dil olupdur bana kim gayr ile ünsün

Bu sûz-ı dilüm şem’-i şebistânun içündür

Çok cevr ü sitem görme revâ Sâlik-i zâra

Sergeşte gönül bende-yi fermânun içündür

(Gedimov, Esger (hzl.) (2010b). Salik Ordubadi, Gülşeni-Vehdet. C. 1. Nahçıvan: Ecemi Neşriyatı. 49.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TABİB/TABİBÎ, Ebubekir Abayd. 1928 - ö. 30.06.2009Doğum YeriGörüntüle
2KAHRAMAN, Ali Kahramand. 1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3RIZA, Ali Rıza Arısoyd. 1903 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4TABİB/TABİBÎ, Ebubekir Abayd. 1928 - ö. 30.06.2009Doğum YılıGörüntüle
5KAHRAMAN, Ali Kahramand. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6RIZA, Ali Rıza Arısoyd. 1903 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7TABİB/TABİBÎ, Ebubekir Abayd. 1928 - ö. 30.06.2009Ölüm YılıGörüntüle
8KAHRAMAN, Ali Kahramand. 1948 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9RIZA, Ali Rıza Arısoyd. 1903 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10TABİB/TABİBÎ, Ebubekir Abayd. 1928 - ö. 30.06.2009Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11KAHRAMAN, Ali Kahramand. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12RIZA, Ali Rıza Arısoyd. 1903 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13TABİB/TABİBÎ, Ebubekir Abayd. 1928 - ö. 30.06.2009Madde AdıGörüntüle
14KAHRAMAN, Ali Kahramand. 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15RIZA, Ali Rıza Arısoyd. 1903 - ö. ?Madde AdıGörüntüle