Madde Detay
YUSUF AŞAN
(d. 1969 / ö. -)
âşık, işçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Yusuf Aşan, 1969 yılında Şanlıurfa’nın Akpınar köyünde (bugün merkez Karaköprü ilçesine bağlı mahalle) dünyaya gelmiştir. Kimliğinde doğum tarihi 1970, doğum yeri de Kısas olarak kayıtlıdır. Abbas ile Sultan’ın evliliklerinden dünyaya gelen âşık, dokuz kardeşin en büyüğüdür. Kılolar sülalesindendir. İlkokulu Akpınar köyünde, ortaokulu ise Akziyaret köyünde okur. Askerlik görevine kadar çiftçilikle uğraşır. Askerliğini 1990–1991 yılları arasında Kayseri Hava İndirme Tugayı’nda (1.Komando Tugayı) Köşk Kışla ve Zincirdere’de paraşütçü komando olarak yapar. Askerlik görevinin ardından 1992 yılının Eylül ayında Şanlıurfa Tekel Suma Fabrikasına işçi olarak girer. 2003 yılında Şanlıurfa’daki fabrikanın kapanması dolayısıyla Adıyaman Tekel Yaprak Tütün’e geçer. Tekel’in 2010 Mayıs ayında kapanmasının ardından 2011 Kasım ayında okumuş olduğu Akpınar Köyü İlkokulunda kadrolu işçi olarak çalışmaya başlar. Hâlihazırda bu görevine devam etmektedir. Âşık Yusuf Aşan, 1989 yılında Fatma Hanım ile evlenmiştir. Bu evlilikten Cansu, Ali, Abbas ve Selinay adında ikisi kız, ikisi erkek olmak üzere dört çocuğu dünyaya gelmiştir (İlhan 2018).
Yusuf Aşan, küçük yaşlardan itibaren Cemlere katılmış ve âşıklık ile saz merakı burada oluşmuştur. Âşık bir aileden gelmektedir. Badeli âşık değildir. Kendi deyişleri yoktur ancak usta malı okuduğundan ve başlangıçta usta-çırak ilişkisine belli ölçülerde girip ardından âşıklık geleneğinin hem söz hem de musiki unsurlarını aktarmaya devam ettiği için âşık olarak adlandırılmıştır.
Âşık Yusuf Aşan, Cemlerde dedelerin ve zakirlerin yanında yetişerek âşık olmuştur. Badeli bir âşık değildir. Bağlamayı ilk olarak Âşık Halit Aşan’ın yeğeni olan babası Abbas Aşan’da görmüştür. Veli Baba’dan (Veli Erenler) saz çalmayı ve deyiş okumayı öğrenmiştir. İlk deyişi; “İnkâr edersen Ali’yi/ Aleviyim deme bari/ Sevmezsen Bektaş Veli’yi/ Aleviyim deme bari” olmuştur. Mahlası yoktur. Kaynaklarda yer alan bilgiye göre kendi deyişleri bulunmaktadır ancak âşık kendini yetkin görmediğinden bunu ifade etmekten çekinmektedir. Usta malı okumaktadır (İlhan 2018). Akpınar Köyü Cemevi’nde bazı zamanlar zakirlik yapmıştır. Kendisi hakkındaki bilgilere temel olarak iki çalışmada yer verilmiştir (Atılgan ve Acet 2001; Akbıyık 2012).
Kaynakça
Akbıyık, Abuzer (2012). “Halk Şiirinde Kısaslı Âşıklar”. Şurkav Şanlıurfa Kültür Sanat Tarih ve Turizm Dergisi. 13: 42–46.
Atılgan, Halil, Mehmet Acet (2001). Harran’da Bir Türkmen Köyü: Kısas –Tarihçe, Kültür, Saz-Söz Ustaları, Âşıklar, Deyişleri, Türküleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
Yusuf Aşan, Şanlıurfa/Akpınar, 1969, Ortaokul Mezunu, Âşık/İşçi [M. Emir İlhan tarafından 24.12.2018 tarihinde yapılan görüşme].
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ M.EMİR İLHANYayın Tarihi: 11.04.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 11.04.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | BEKİR, Bekir Akkuş | d. 1860-1861 - ö. 1939 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SEFİL SADIK, Sadık Kıyak | d. 1947 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ELVAN, Ramazan Özgültekin | d. 01.03.1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | CAN ALİ, Ali Narin | d. 01.02.1969 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Nebih Nafile | d. 01 Mart 1969 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Emel İrtem | d. 25 Temmuz 1969 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HACI GURBAN SÜLEYMANÎ | d. 01.01.1920 - ö. 20.01.2008 | Meslek | Görüntüle |
8 | HİLMİ (HİLMİ DEDE), Mehmed Ali Hilmi Dedebaba | d. 1842 - ö. 1908 | Meslek | Görüntüle |
9 | AKSAKAL NURİ, Nuri Aksakal | d. 1945 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | DERDİMEND, Fatma Oflaz | d. 1895 - ö. 09.11.1980 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | ALİ RIZA/KOCA KARTAL, Ali Rıza Ezgi | d. 1949 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | NİHAT, Nihat Koçak | d. 01.01.1972 - ö. 20.03.2013 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | EMRAH, Ercişli | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | ŞERİF İBRAHİM | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | KÖYLÜ OZAN, Hüseyin Gümüş | d. 10.03.1960 - ö. 19.12.2007 | Madde Adı | Görüntüle |