Vedat Saygel

(d. 11 Mart 1931 / ö. 16 Mayıs 1990)
Mizah yazarı, hikâyeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Giresun’da doğmuştur. Yedi yaşındayken babasını kaybettiği için ekmek derdine düşen yazar, hamallık, kahveci çıraklığı, manav çıraklığı gibi çeşitli işlerde çalışmıştır, bir taraftan da okumaya devam etmiştir (Saygel 1972: Arka kapak bilgisi; Işık 2006: 3141; Yalçın 2010: 901).

Marko Paşa dergisi ve Milliyet gazetesinde ilk yazılarını yayımlayan Saygel, 1959 yılında Akbaba mizah dergisinde çalışmaya başlamıştır (Nesin 1973: 444). Karikatürcü Zeki Beyner ile yakın arkadaştır (Fenamizah Dergisi, 2013). 1975 yılından 1990'da ölümüne kadar Çarşaf dergisinde yazmıştır (Işık 2006: 3141; Özcan 2002: 428).

1970'lerin mizah hikâyecilerinden sayılan yazar, Bulgaristan’da düzenlenen Uluslararası Altın Kirpi Mizah Hikâyeleri Yarışması’nda "Öğrenmenin Yaşı Yoktur" adlı öyküsüyle Gümüş Kirpi Ödülünü almıştır (Yalçın 2010: 901). 1977 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin, Türkiye Gazetecilik Başarı Ödülleri’nden üçüncülük ödülünü almıştır (TGC). 16 Mayıs 1990 tarihinde vefat etmiştir.

Yazarın ölmeden önce ,savaş yıllarında geçen çocukluğunu anlattığı Vesikalık Yıllar adlı otobiyografik romanı (Yalçın 2010: 901; Saygel 1972: Arka kapak bilgisi) üzerine çalıştığı bilinmesine rağmen eserin son durumu hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır.

Gülmecenin işlevinin, toplumdaki çarpıklıkları vurgulamak olduğunu, tersliklerin ve yanlışlıkların mizahı oluşturduğunu (Mehmet Semih, 1990: 37) belirten, Vedat Saygel, düzeltilmesi gereken tüm çarpıklıklara mizah aracılığıyla dikkat çekmiştir. Kısa öykü türündeki yazılarıyla gülmece yazınımıza katkı sağlayan yazar, yanlışıyla doğrusuyla halkın durumunu, çaresizlikten, yoksulluktan nelere başvurduğunu anlattığı yazılarında düşündürürken güldürmüştür. Saygel, hikâyelerinde bilgisizlikten doğan yanlışları mizahının temel konusu yapmıştır.

Yazar, mizah yazıları yazmaya nasıl karar verdiğini “Adam olamadık ama günün birinde yazar olarak karşınıza çıktık işte. Mizah dedik, doyasıya gülemediğimiz şu evrende insanları güldürmeye adadık kendimizi. Çok süründük ilk yıllar. Daha önceki yaşamımız da sürünmekten ibaret olduğundan, yadırgamadık bu sürünmeyi” (Saygel, 1972: Arka kapak bilgisi) sözleriyle anlatmıştır.

Öngören, Türkiye’nin en çok satılan üçüncü mizah dergisi Çarşaf’ta (1998: 120) 1975'ten itibaren yazılar yazan Saygel’in 1960-1970 arasında en etkili mizah hikâyecisi (1998: 100) olduğunu belirtmiştir.

Kaynakça

Balcıoğlu, Semih (2013). "Semih Balcıoğlu'nun Kaleminden Zeki Beyner". Fenamizah. 19: 29. https://issuu.com/fenamizah_e-magazine/docs/fenamizah_19_september2013. (Erişim Tarihi: 28/08/2018).

Öngören, Ferit. (1998). Cumhuriyet’in 75. Yılında Türk Mizahı ve Hicvi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yay.

Özcan, Ömer. (2002). Başlangıçtan Günümüze Türk Edebiyatında Hiciv ve Mizah. İstanbul: İnkılâp Yay.

Mehmet Semih. (1 Haziran 1990). “Vedat Saygel’le Son Söyleşi: Mizah, Güler Yüzlü Bir Kavga Yöntemidir”. Milliyet Sanat Dergisi. 241: 37-38.

Nesin, Aziz. (1973). Cumhuriyet Döneminde Türk Mizahı. İstanbul: Akbaba Yay.

Saygel, Vedat. (1972). Akıllı Köyün Delisi. İstanbul: Ararat Yayınevi.

Saygel, Vedat. (1980). Bombalı Paket. İstanbul: Gür Yay.

Işık, İhsan. (2006). “Saygel, Vedat” Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.8. Ankara: Elvan Yay.

Yalçın, Murat (Ed.). (2010). “Saygel, Vedat”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.2. İstanbul: Yapı Kredi Yay.

http://www.tgc.org.tr/oduller/basari-odulleri/70-oduller/basari-odulleri/odul-kazananlar/186-19-basari-odulleri-1977.html. (Erişim Tarihi: 27.12.2017).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. AYDAN ENER SU
Yayın Tarihi: 19.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Ortalık Neden Karıştı?E Yayınları / İstanbul1969Hikâye
Akıllı Köyün DelisiArarat Yayınevi / İstanbul1972Hikâye
Bombalı Paketİstanbul / Gür Yayınları1980Hikâye
Vesikalık Yıllar-- / ----Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Fethi Naci Kalpakçıoğlud. 3 Nisan 1927 - ö. 23 Temmuz 2008Doğum YeriGörüntüle
2Behzat Sinopluoğlud. 19 Ağustos 1907/1 Mart 1910 - ö. 30 Ocak 1980Doğum YeriGörüntüle
3Armağan Ethemoğlud. ? - ö. 08 Ağustos 2018Doğum YeriGörüntüle
4Ülker Köksald. 12 Ağustos 1931 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Yılmaz Aybard. 10 Ocak 1931 - ö. 13 Haziran 2014Doğum YılıGörüntüle
6Hüseyin Karahand. 1931 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7BOYACI, Esat Hüseyin Canıtezd. 1914 - ö. 1990Ölüm YılıGörüntüle
8ÖRGEL, Salim Örgeld. 1926 - ö. 1990Ölüm YılıGörüntüle
9MİKAYIL AZAFLI/AZAFLI MİKAYIL/AZAFLI, Mikayıl Zeynelovd. 21.03.1924 - ö. 12.10.1990Ölüm YılıGörüntüle
10Metin Kapland. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MUSA EROĞLUd. 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Oyhan Hasan Bıldırkid. 10 Haziran 1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Başar Sabuncud. 9 Eylül 1943 - ö. 17 Haziran 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Dursun Özdend. 1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Fethi Girayd. 1918 - ö. 24 Şubat 1970Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ziya Gökalpd. 23 Mart 1876 - ö. 25 Ekim 1924Madde AdıGörüntüle
17Vedat Günyold. 16 Mart 1911 - ö. 9 Temmuz 2004Madde AdıGörüntüle
18Vedat Türkalid. 13 Mayıs 1919 - ö. 29 Ağustos 2016Madde AdıGörüntüle