SEFİL LADO, Vladimir Beruaşvili

(d. 1877 / ö. ?)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Vladimir Beruaşvili 1877 yılında Gürcistan'ın Ahılkelek (Akhalkalaki) şehrinin Koteliya köyünde fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. İki yıllık bir eğitim almıştır (Hacılar 2007: 30) Geçimini çiftçilik ve âşıklık yaparak sağlamıştır. Ailesi ve çocukları hakkında pek fazla bilgi yoktur ancak bir şiirinde "Lado gibi altı canın sahavı" mısralarıyla altı kişiye baktığı ortaya çıkmaktadır. Ölüm tarihi ve mezarı hakkında da bir malumata ulaşılamamıştır. 1918-1919 yıllarında geçen hadiselere yazdığı şiirlerle onun bu yıllarda hayatta olduğu anlaşılmaktadır. Ahılkelek, Hırtız, Cevaheti bölgelerinde yaşamıştır. Gürcü asıllıdır.

Sefil Lado olarak bilinen Vladimir Beruaşvili'nin elde edilen en eski şiirleri 1905- 907 yıllarına aittir. Günümüze kadar gelen Türkçe 15 kadar şiiri vardır (Hacılar 2007: 30). Âşıklık geleneğini yaşadığı coğrafyadaki üstattardan ve yakın çevresinden öğrenmiş, genç yaşlarda şiirler söylemeye başlamıştır. Şiirlerinde haksızlığa ve istilaya karşı direniş "Topunan tüfengler çalha çaldadı Felek bu işleri yaptı neyleyim"; zamandan şikayet "Ağla beçare Vladimir kaldın bele zamana", kadere boyun eğme "Gece gündüz niyaz eyle bah dininen imana /Ondan ayrı bu dünyada bulunmaz çaram felek"; çalışana ve üretene övgü "Bele tarla terif olmaz diliynen/ Birer birer aşlamışlar eliynenSuvarmışlar şerbetiynen baliynen Nar kibi qırmızı denin sahavı", ortak yaşam kültürü ve güzellere methiye konularını işlemiştir "Bağçalarda gördüm men bir maralı / Var boynunda boyun bağı paralı /Onu gören olara derdli yaralı /Benzeyir beleli yara sevdiyim".

Ahılkelek, Ahıska ve Cevaheti bölgelerinde Türk-Gürcü ve Ermeniler bir arada yaşamakta ve birbirlerinin dillerini de bilmekteydi. Bu üç etnik kimliğe mensup kişiler birbirleriyle uyum ve hoşgörü içerisinde yaşarken, baskın kültür olarak da Türk kültürünü ve dilini benimsemişlerdi. Sefil Lado da doğup büyüdüğü bu ortamda genel temayüle uymuş Türkçe, Ermenice Gürcüce şiirler meydana getirmiştir. Ustalık gösterisi olarak şiirde Türkçe, Gürcüce ve Ermenice mısraları bir arada da kullandığı bilinmektedir. "Qenasvale" redifli şiiri buna en güzel örnektir (Hacılar 2007: 33).

Şiirleri sözlü kültürde uzun süre yaşadıktan sonra yazıya aktarılmıştır. Âşık edebiyatı tür ve şekillerini ustaca kullanmıştır. Bölgede bilinen âşık makamlarını başarılı bir şekilde kullanmıştır. Şiirlerinde Kuzeydoğu Anadolu ve Azerbaycan Türkçesi ağız özelliklerine rastlanır.

Kaynakça

Hacılar, Valeh (2007). Tük Dilli Gürcü, Yunan ve Aysoru Aşıq - Şairleri. Bakü: Azerbaycan Millî İlimler Akademiyası Folklor Enstitüsü. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SADAHLI/MEHEMMED SADAHLI/MEHEMMED, Mehemmed Tanrıverdioğlu Memmedovd. 1930 - ö. 26.03.2016Doğum YeriGörüntüle
2HÜSEYİN ALYANSOĞLUd. ? - ö. 1963Doğum YeriGörüntüle
3RUHANİ, İosep-Mose Beridzed. ? - ö. 1857 ?Doğum YeriGörüntüle
4İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933Doğum YılıGörüntüle
5Sami Sabit Karamand. 1877 - ö. 4 Eylül 1957Doğum YılıGörüntüle
6HAMDÎ, Hamdî Bey, Bursalıd. 1877 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933Ölüm YılıGörüntüle
8Sami Sabit Karamand. 1877 - ö. 4 Eylül 1957Ölüm YılıGörüntüle
9HAMDÎ, Hamdî Bey, Bursalıd. 1877 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933MeslekGörüntüle
11Sami Sabit Karamand. 1877 - ö. 4 Eylül 1957MeslekGörüntüle
12HAMDÎ, Hamdî Bey, Bursalıd. 1877 - ö. ?MeslekGörüntüle
13İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Sami Sabit Karamand. 1877 - ö. 4 Eylül 1957Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAMDÎ, Hamdî Bey, Bursalıd. 1877 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933Madde AdıGörüntüle
17Sami Sabit Karamand. 1877 - ö. 4 Eylül 1957Madde AdıGörüntüle
18HAMDÎ, Hamdî Bey, Bursalıd. 1877 - ö. ?Madde AdıGörüntüle