Madde Detay

İzmir Ödemiş'te doğdu. İlk ve ortaöğretimini İzmir'de tamamladı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü'nde lisans, Pennsylvania Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümünde yüksek lisans eğitimini tamamladı . İlk yazısı 1957'de Demokrat İzmir gazetesinde yayımlandı (Yalçın 2010: 958). Vatan, Güneş, Politika gazelerinde, Karacan Yayınlarında çalıştı. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümünde öğretim görevlisi olarak dersler verdi ve buradan emekli oldu. Evlidir ve bir kızı vardır. 

Şehircilik, mimarlık, iletişim, tasarım, sanat, sinema, karikatür, müzecilik, resim, heykel, sergiler, kentler, İstanbul, İzmir, Ankara... üzerine çok sayıda incelemesi bulunmaktadır. Tiyatro 70, Antik Dekor, Arredamento Dekorasyon, Car & Men, XXI Mimarlık Kültürü Dergisi, Ankara Magazine dergilerinde yazıları yayınlandı. TRT belgesellerinde metin yazarı olarak yer aldı (Yüzyılımız Türk Resmi, 1991 vb). TRT'de Gündemde Sanat Var, Sanattan Kesitler programlarını sundu, özel kanallarda sanat programları hazırlayıp sundu.

Yılın Karikatüristi 2003, 2004), Uluslararası Karikatür Yarışması (2004), 15. Ankara Uluslararası Film Festivali Afiş Yarışması (2002) gibi yarışmalarda jüri üyesi olarak görev aldı.

1970'de TRT'nin düzenlediği Kültür ve Bilim Ödülleri Yarışması'nda Korkmayın Hain Kurttan adlı denemesiyle deneme dalında başarı ödülünü, Televizyonun Türk Toplumuna Etkileri adlı incelemesiyle 14. Karacan Armağanı’nda birincilik ödülünü, Cumhuriyet’in 50. Yılında Türk Basını adlı eseriyle 1973-74 Yunus Nadi Ödülünü, Milliyet Sanat dergisinin deneme dalı başarı ödülünü, 2000’de Serbest Mimarlar Derneği Ödülünü kazandı.

Önder Şenyapılı, mimarlık ve kentleşmeden, resim sanatının dönemlerine, tarih öncesi çağlardan sanal dünyaya kadar tarih boyunca cinselliğin yaşanma biçimlerine, sözcüklerin izinden giderek yemek isimlerinin, şehir isimlerinin kökenlerine dek geniş bir yelpazede eserler vermiştir.

Araştırma-inceleme türündeki çoğu eserinde bir yerin, bir yemeğin, bir sanatın ya da bir kavramın A'dan Z'ye gelişim sürecini, oluşum ve gelişim öyküsünü, isminin anlamını, etimolojik köklerini de kapsayacak şekilde derinlemesine işlemiş; Ne Demek? üst başlığı altında ele altığı üç eserinde (Ne Demek İstanbul; Bebek niye Bebek!?, Ne Demek Ankara; Balgat, Niye Balgat!?, Ne Demek İzmir; Buca, Niye Buca!?) İstabul, Ankara ve İzmir'in yer isimlerini, isimlerinin veriliş öykülerini, tarihçesini anlatmıştır.

Şenyapılı, iyi bir araştırmacı olduğu kadar iyi bir biriktiricidir. İnceleme yazılarının bir çoğu bu biriktirdiklerini, paylaşma ve düzene sokma isteğinden ortaya çıkmıştır. Kimdir Ezo Gelin? Nedir Rab ve Amin? Kaçtır Sayısı Mehmet'in? adlı eseri yıllarca biriktirdiği gazeteleri düzenlerken ilgisini çeken kişi ve olayları kesip sınıflandırmasıyla ortaya çıkmış bir kitaptır. Seneler içinde oluşan gazete yığınlarındaki bilgilerin yok olmasına razı olmayan Şenyapılı, bunları kendine göre bir eleme yaparak alfabetik sıra halinde bir kitapta toplamıştır. Bu kitapta, Prenses Diana'dan, yumurtanın şekline, arabalardan, siyasi şahsiyetlere dek pek çok bilgi bulunabilir. Her Sözcüğün Bir Öyküsü Var kitabı da benzer bir düşüncenin ürünüdür. Kitapta, kürdandan, Adem'e, bikiniden Mercedes'e yedi yüz civarında sözcüğün kendine özgü hikayesi yer almaktadır.

Modern öncesinden yirminci yüzyıla dek dört cilt halinde hazırladığı sanat kitaplarında da sanatın gelişim öyküsünü ele alır. Üniversite eğitimini Ankara'da tamamlamış ve çalışma hayatı boyunca bu şehirde yaşayan bir yazar ve akademisyen olarak, özel ilgisi ve işi gereği Ankara sanat ortamının da içinde yer almıştır. Ankaralama kitabında da Ankara'daki sanat çevrelerinin, Ankaralı sanatçıların sergilerini, etkinliklerini, üretimlerini ele almıştır.

Sanat, sözcükler ve kökenleri, enteresan bilgiler, kentleşme, iletişim, otomobil tasarımları ve cinsellik, kitaplarında çoklukla ele aldığı konulardır. İnsanoğlunun cinselliğe bakışını başlangıcından internet çağına kadar dört kitaplık bir seri (17. Antik Dönemde Sanatta Cinsellik: Tanrıların Seks Öyküleri, Rönesans ve Sonrasında Sanat ve Cinsellik: Seksin Yeniden Doğuşu, Sanal Cinsellik ve Sanat: Digital Oynaşmalar, Sanal Seks) dahilinde incelemiştir.