Madde Detay
SEYYÂHÎ/DEVRÂNÎ/İMAMOĞLU/SAMİMî/NURİ ŞAHİNOĞLU, Bekir Sami Özsoy
(d. 1953 / ö. -)
akademisyen, âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Bekir Sami Özsoy olan Âşık, şiirlerinde sırasıyla Seyyâhî, Devrânî, İmamoğlu, Samimî ve Nuri Şahinoğlu mahlaslarını kullandı. İlk mahlası Seyyâhî’yi kendi aldı, ikinci mahlası Devrânî’yi Konya’da Âşık Diyârî verdi. Üçüncü mahlası İmamoğlu’nu babası imam olduğu için kendisi aldı. Dördüncü mahlası Samimî’yi kendi aldı. Son mahlası Nuri Şahinoğlu’nu ise 1976 yılında Feyzi Halıcı verdi. İlk dört mahlasını terk etme sebebi bu mahlasa sahip âşıklar oluşudur (Özsoy 2019). Resmî kayıtlarda Karaman ilinin Ermenek ilçesinin Adiller köyünde 1953 yılında doğduğu yazmaktaysa da doğum tarihi annesine göre 1956 yılının Temmuz ayıdır (Ünver 2007: 190). Kendisinden üç yaş büyük olan ve ölen kardeşinin nüfus kaydına küçük kardeşi Sami geçer (Halıcı 1992: 351). Babası Hüseyin Hoca, annesiyse Ayşe Hanım’dır (Özsoy 2019). İlkokul, ortaokul ve liseyi Konya’da bitirdi. 1975 yılında devlet memurluğu sınavını kazandı (Halıcı 1992: 352; Ünver 2007: 190). Selçuk Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden 1981 yılında mezun olur. 1987 yılında Silleli Süruri’nin Hayatı ve Eserleri başlıklı yüksek lisans tezini; 1993’te ise Posoflu Âşık Sabit Müdamî Hayatı Edebi Şahsiyeti Eserleri adlı doktora tezini savunarak mezun olmuştur. Selçuk Üniversitesinde memur, Samsun Terme Lisesindeyse öğretmen olarak çalışmıştır. Daha sonra Erciyes Üniversitesine okutman olmuş (Halıcı 1992: 352), doktorasını bitirdikten sonra 1994 yılında Çanakkale 18 Mart Üniversitesine öğretim üyesi olarak atanmıştır. 2000 yılında Manisa Celal Bayar Üniversitesine geçen Özsoy, buradan 2013 yılında emekli olmuştur (Özsoy 2019). Hâlen Manisa’da yaşamaktadır.
Lise yıllarında yoksulluk, sevdalanması ve annesinin hastalığı sebepleriyle dertlenen âşık, annesinin vefatı üzerine 16 yaşında ilk dörtlüğünü yazar. 1972 yılında feyzi Halıcı ile tanışır. Onun korumasında Türkiye Âşıklar Bayramı’na katılır. 1975 yılında gördüğü bir rüya ve yeniden sevdalanmasının tesiriyle dili çözülür (Halıcı 1992: 352). 1973-1988 yılları arasında Feyzi Halıcı’nın yanında Konya Kültür ve Turizm Derneği’nin tüm faaliyetlerine katılır (Ünver 2007: 190). Etkilendiği âşıkları Şeref Taşlıova, Murat Çobanoğlu, Yaşar Reyhanî ve Abdurrahim Karakoç olarak sayan Özsoy (2019), olgunlaşma döneminin ardından çeşitli ödüller aldı. Bunlar arasında TBMM Millî Egemenlik şiir yarışması birinciliği (1985), Nasreddin Hoca Şiir Yarışması ikinciliği (1990), Yunus Emre Şiir yarışması birinciliği (1986), Çanakkale Destanı Yarışması birinciliği, 2010 Dede Korkut Şiir Yarışması dünya birinciliği sayılabilir.
Şiirleri Çağrı, Millî Kültür, Kaynak, Türk Edebiyatı gibi dergilerde yayımlanan Özsoy’un bu şiirleri bir kitap hâlinde toplanmamıştır. Hecenin hemen her vezniyle şiir söyleyen âşık, koşma ve divanîde çok başarılıdır. Çağdaş âşıklar arasında zengin ve tam kafiyeyi en başarılı biçimde kullananlardan biridir. Kuvvetli hafızası ve çok güçlü irticaliyle çağdaşları arasında istisnai bir yer işgal eder. Bazı kolay aruz kalıplarıyla dahi irticalen şiir söyleyebilen âşığın aldığı Türk dili ve edebiyatı eğitimi kelime kadrosunun zenginleşmesine önemli katkı sağlamıştır. Ayrıca destan türünde de iddialı eserler ortaya koyan âşığın 1299 beyte ulaşan Osmanlı Devleti Destanı, 216 beşlik şeklinde söylediği Türk Soyu Destanı, Cumhuriyet destanı, Atatürk destanı, iki adet Çanakkale Destanı bulunmaktadır. Bu destanlarda kahramanca bir edaya, eğitiminin getirdiği tarih bilgisi eşlik eder. Ayrıca halk edebiyatı alanında akademik çalışmaların sahibidir.
Kaynakça
Halıcı, Feyzi (1992). Âşıklık Geleneği ve Günümüz Halk Şairleri Güldeste. Ankara: AKM. Yay.
Özsoy, Bekir Sami (2019). 27. 03. 2019 tarihinde Gürol Pehlivan tarafından yapılan görüşme kaydından alınmıştır.
Ünver, Niyazi (2007). “Özsoy, Bekir Sami”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 7. Ankara: AKM. Yay. 90.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜROL PEHLİVANYayın Tarihi: 01.09.2019Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
Yayın Tarihi: 01.09.2019Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Şiirlerle Yunus Emre | Emek Matbaası / Ankara | 1991 | Antoloji |
Destanlarla Erzincan | Erciyes Üniversitesi / Kayseri | 1992 | Antoloji |
Posoflu Âşık Sabit Müdami (Hayatı, Edebi Şahsiyeti, Eserlerinden Seçmeler) | - / Kayseri | 1993 | Araştırma |
Gönül Diliyle Başbuğ | Ülkü Ocakları Genel merkezi / Ankara | 1998 | Derleme |
Üniversiteler İçin Türk Dili (Ders Kitabı (Yazılı ve Sözlü Anlatım) | Akademi Kitabevi / İzmir | 2000 | Diğer |
1. Âşıklar Şenliği 7-9 Nisan 2000 Manisa | Celal Bayar Üniversitesi Vakfı / Manisa | 2001 | Derleme |
Dede Korkut Kitabı ve Dedem Korkut Sözlüğü | ÜNFO / Manisa | 2003 | Derleme |
Karamanlı Âşık Hikmet Elitaş Gönlüm Karalar bağladı | D Dizgi Ofset Matbaacılık / Konya | 2003 | Araştırma |
Dede Korkut Kitabı | ÜNFO / Manisa | 2004 | Çeviri |
Geçilemeyen Çanakkale Hatıralar Şiirler Destanlar | ÜNFO / Manisa | 2005 | Derleme |
Başlangıcından Günümüze Örnekleriyle Türk Şiiri | Akçağ / Ankara | 2005 | Araştırma |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | FAHHÂRÎ, FAHHÂR, Fahhâr Çelebi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HOTTUOĞLU | d. 1863 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | NAZÎF, Mehmed Nazîf Efendi, Karamanlı | d. ? - ö. 1861 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Ahmet Tevfik Ozan | d. 1953 - ö. 15 Ocak 2021 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Arif Ay | d. 9 Aralık 1953 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | OZAN RECEP/DOĞANKARTAL, Recep Cırık | d. 1953 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | PERVANE, Sinan Pervane | d. 1866 - ö. 1941 | Meslek | Görüntüle |
8 | KILIÇOĞLU, Kamil Kılıçoğlu | d. 1924 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | İhsan Sezal | d. 1947 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | MEHMET IŞIKOĞLU | d. 18.05.1939 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | SİLİFKEVÎ, Süleyman Tekerek | d. 1977 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | KUL SABRİ/GARİP ALİ/SABRİ, Ali | d. 1851 - ö. 1931 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | EKBER PERVİNÎ | d. 1931 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | ÇINAR, Medine Çınar | d. 1957 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | MEDİNE | d. 1833 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |