Madde Detay
SİNEMÎ, Ali Cavit Coşkun
(d. 1961 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Ali Cavit Coşkun 1961 yılında Sivas'ın Divriği ilçesine bağlı Karakuzulu köyü Hıdırlık mezrasında doğmuştur (Sandıkkaya 2010: 55). İsmail ve Fitoz Hanım’ın beşi erkek, beşi kız on çocuğundan birisidir (Kaya 2002: 235). Coşkun’un annesi tarafından soyu Hüseyin Abdal’a dayanır (Metin 2003: 30). Hıdırlık köyü küçük bir köy olduğu için köyde okul yoktur. Coşkun her gün beş kilometre yol yürümeyi göze alarak altı yaşında okula başlar. Ancak Çoşkun’un köyünde okul olmadığı için köydeki diğer çocuklarla beraber Karakuzulu köyündeki Gökçentaşı İlkokuluna gider ve buradan mezun olur (Metin 2003: 34). Çoşkun, askere gidene kadar köyünde çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşır (Sandıkkaya 2010: 55). Ali Cavit Coşkun askerliğini Adana Köprü Köyü Kışlası’nda piyade onbaşısı olarak yapar ve askerliği bittikten sonra 1982 yılında akrabasının kızı İnci Hanım'la evlenir. Bir oğlu (İlker) ve bir kızı (Gülhan) vardır (Metin 2003: 43). Coşkun, bir müddet köyünde yaşadıktan sonra 1985 yılında İstanbul’a göç eder ve Aziz Nesin Vakfında çalışır. İki yıl İstanbul’da çalıştıktan sonra 1987 yılında Ankara’ya yerleşir ve kardeşiyle bir örgü atölyesi kurar. 1997 yılından itibaren de kendini tamamen saza ve söze verir (Sandıkkaya 2010: 55). Ali Cavit Coşkun, 1998 yılında Halk Ozanları Kültür Vakfı Genel Başkanlığına seçilir, 2004 yılına kadar da bu görevini başarıyla sürdürür. Daha sonra arkadaşlarıyla beraber Anadolu Halk Ozanları Kültür Derneğini kurar (Sandıkkaya 2010: 55).
Ali Cavit Coşkun’un babası İsmail Efendi yedi ulu ozanın eserlerinin hemen hepsini ezbere bilmekte ve bunlardan pek çok deyiş söylemektedir. Anne tarafında da çok güzel saz çalanlar vardır. Coşkun, daha ilkokuldayken sesinin gürlüğü ve güzelliği ile tanınır; düğün ve toplantılarda kendisine türkü söyletilir. Kardeşinin halk müziğine ilgisini gören ağabeyi ona ilk sazını hediye eder. Ali Cavit Coşkun, saz çalmayı kendi kendine öğrenir (Sandıkkaya 2010: 55). İlk şiirini 1974’te yazar. “Yağacaksan yağdır gele” ayaklı şiirinde kurak mevsimi konu eder (Kaya 2002: 235). Ali Cavit Coşkun; Rehberî, Feyzullah Çınar, Mahmut Erdal, Âşık Ali Metin ve Mehmet Ali Karababa gibi ustalardan ve özellikle Gürünlü Âşık Gülhanî’den etkilenir. Çoşkun uzun yıllar usta malı şiirler söyler.
Şiirlerinde mahlas olarak önce soyadını kullanır. Ona göre mahlas son dörtlükteki mühürdür, şiirin onayıdır. Çoşkun, bu mahlasla şiir söyleyen pek çok şair olduğu için yeni bir mahlas arayışına girer. Bu durumdan haberdar olan Ozan Dergâhî bir gece rüyasında aksakallı bir dede görür ve bu aksakallı kişi, mahlas arayan Ali Cavit Coşkun’un mahlasının Sinemî olduğunu söyler. Ali Cavit Coşkun, bu rüyanın kendisine aktarılması üzerine Sinemî mahlasını kullanır (Sandıkkaya 2010: 55).
Coşkun, şiirlerini 8’li ve 11’li heceyle yazar. Şiirlerinde özellikle sevgi ve hoşgörüyü işler (Sandıkkaya 2010: 55). Yaradan’a muhabbetini “Bütün canlı cansız kendi halında/ Levhi kalem emir bekler elinde/ Kainatı sen var ettin dilinde/ Sen sana dön sen sendesin güzel dost” dizeleriyle anlatır. Bunun yanı sıra şiirlerinde Atatürk, cumhuriyet, Hacı Bektaş Veli, Pir Sultan Abdal, şehitlerimiz ve halkın sorunlarını işler. Benlikten arınmayı tavsiye eden Hacı Bektaş Veli, Sinemî’nin dizelerinde şöyle yer alır: “Erken kalkan varır yolun sonuna/ Bazen binbir engel çıkar önüne/ Benlikten arınıp dostun yanına/ Varmasını Hacı Bektaş öğretti”.
Sinemî, Ozanlar Vakfı Başkanıyken Ozanlar Vakfı Şiir Antolojisi 2002 – 2003 adlı kitabı seri olarak çıkarır. Daha sonra da on beş sayı olarak Özgür Ozan dergisini yayımlar. Sinemî’nin “Mahkûm Ettin” ve “Güzel Dost” adlı iki kaseti mevcuttur. İsmail Metin, âşık hakkında Güzel Dost Ozan Sinemî (2003) adlı bir kitap hazırlamıştır.
Kaynakça
Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.
Metin, İsmail (2003). Güzel Dost Ozan Sinemi. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.
Sandıkkaya, Ayşe (2010). “Ali Cavit Coşkun”. Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri. C. 1. Ed. Fatma Ahsen Turan, Başak Uysal vd. Ankara: Gazi Kitabevi. 55-63.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: BEYDOĞDU TURANYayın Tarihi: 27.03.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
Yayın Tarihi: 27.03.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Anadolu Halk Ozanları Kültür ve Dayanışma Derneği, Şiir Antolojisi | ? / Ankara | 2007 | Antoloji |
Ozanlar Vakfı Şiir Antolojisi | Ozanlar Vakfı Kültür Serisi / Ankara | 2002 | Antoloji |
Ozanlar Vakfı Şiir Antolojisi | Halk Ozanları Kültür Vakfı / Ankara | 2003 | Antoloji |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | DELİ USTA/DEL USTA, Mustafa Toy | d. 1907 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | PAPUR, Abdullah Papur | d. 1945 - ö. 1988 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | UMMANÎ, Güzel Akçiçek | d. 1934 - ö. 2003 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Turgay Kantürk | d. 01 Ocak 1961 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÖMER KALAFAT | d. 01.10.1961 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KUBİLAY KÖSEOĞLU | d. 17 Mayıs 1961 - ö. - | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | KUL MURTAZA/KUL ŞİRİNİ, Murtaza Şirin | d. 10.10.1943 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | RÜSTEM HELİLOV | d. 1901 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | MUSTAFA | d. 1860 - ö. 1910 | Meslek | Görüntüle |
10 | DEVAÎ, Mustafa Çıplak | d. 1957 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | GÜNDÜZ, Gazi Karaca | d. 1935 - ö. 22.11.2012 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | KÖROĞLU, Vahit Üstündağ | d. 03.08.1958 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | TOKTOGUL IRÇI | d. ? - ö. 1380-1390? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | HALİL/FEVZİ, Halil Fevzi | d. 1874 - ö. 1929 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | GAFAR, Gafar İbrahimî | d. 05.10.1954 - ö. 06.01.2019 | Madde Adı | Görüntüle |