SIRDAŞ ALİ, Ali Topaloğlu

(d. 1956 / ö. -)
âşık, öğretmen
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ali Topoğlu olan âşık, Ankara’nın Kalecik ilçesine bağlı Kınık köyünde 1956 yılında dünyaya gelmiştir. Âşık, esasında 1955 yılında doğmuş olduğunu fakat babasının kendisini nüfusa geç kaydettirdiğini dile getirmektedir. Topoğlu, 1968 yılında öğretmen okuluna girmiş ve 7 yıl sonra öğretmen olmuştur. Sırasıyla Mardin, Çankırı, Yozgat, Adıyaman ve Ankara’da görev yapan Topoğlu, Adıyaman’dayken evlenmiştir. Bir kız ve bir erkek olmak üzere iki evlat babasıdır. Eşine olan sevgisini her fırsatta dile getiren âşık, eşinden ayrı düştüğü bir zamanda onun hasretiyle “Ağlama” adlı şiirini yazmıştır. İlk şiirini Yozgat’ta öğretmenlik mesleğini icra ettiği köye yazmıştır. Daha sonra da şiir yazmaya devam eden Topoğlu, şiirlerini muhafaza ettiği defterini kaybetmiş ve bu olayın etkisiyle uzun bir süre şiir yazmamış, adeta şiire küsmüştür. Ankara’da görev yaptığı sıralarda Âşık Eminî Düştü ile tanışmış ve yeniden şiir yazmaya başlamıştır. Şiirlerini cem evlerinde icra ettiğini belirten âşık, öğretmen olduğu için pek fazla etkinliğe katılamadığını dile getirmektedir. Anadolu Ozanlar Derneğine üyedir (Tuçtan vd. 2013: 86-87).

Âşığa “Sırdaş Ali” mahlasını, Âşık Eminî Düştü vermiştir. Âşık Mahzuni Şerif’ten ve Pir Sultan Abdal’dan etkilenen Topoğlu, çağdaşlarından Âşık Sinemî, Âşık Eminî, Âşık Mustafa Sayılır gibi isimleri tanımaktadır. Rüyaya ve badeye inandığını belirten Topoğlu, o hâlin kendisine nasip olmadığını ifade etmektedir. Taşlama, güzelleme ve şathiye türlerinde kaleme aldığı şiirlerinin muhtevasını aşk, tasavvuf, insan hayatına saygısızlık, düzenin bozukluğu ve savaşlar oluşturmaktadır. Sırdaş Ali, yazdığı şiirler üzerinde birtakım değişiklikler yapmaktadır. Âşık meclislerine gitmekte ancak irticalen şiir söylememekte ve atışmalara katılmamaktadır. Sırdaş Ali hakkında daha önce bir çalışma yapılmamıştır. 2009 yılında Uluslararası Hacı Bektaş Veli Şiir Yarışması’nda “İncinsen de İncitme” adlı şiiriyle ikincilik ödülünü almaya hak kazanmıştır. Şiirlerini henüz bir kitapta toplamamıştır (Tuçtan vd. 2013: 87).

Teknolojiyi âşıkların televizyon, radyo gibi kitle iletişim araçlarıyla kendilerini tanıtabilmeleri açısından olumlu bulurken, korsanların teknolojiyi kullanarak emek hırsızlığı yapmalarını, âşıklar açısından olumsuz bulmaktadır. Âşıklık geleneğinin değer kaybettiğini vurgulamakta ve bu konuda duyduğu endişeyi, sık sık dile getirmektedir. Usta-çırak ilişkisinin önemine dikkati çeken Sırdaş Ali, zamanla bu ilişkinin gelenek içindeki hâkimiyetini kaybettiğini ve bunun da geleneği olumsuz yönde etkilediğini vurgulamaktadır (Tuçtan vd. 2013: 87-88).

Kaynakça

Tuçtan, Derya, Ufuk Ziya Mubayaacıoğlu (2013). “Ali Topoğlu”. Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri-X. Ed. Fatma Ahsen Turan, Ülkü Ayşe Oğuzhan Börekci. Ankara: Gazi Kitabevi Yay. 86-95.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİN
Yayın Tarihi: 06.03.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HACI BAYRAM-I VELÎd. 1352-1353 - ö. 1429Doğum YeriGörüntüle
2DEDE, Seydi Bektaşd. 1928 - ö. 27.07.1998Doğum YeriGörüntüle
3KANBAYOĞLU, Cemal Kanbayd. 1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Metin Balayd. 22 Ekim 1956 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Semih Gümüşd. 03 Mart 1956 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SUNURİ, Umut Sucid. 16.02.1956 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Dursun Ali Sazkayad. 03 Temmuz 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
8FUAT, Fuat Türkayd. 1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Ünal Şöhret Dirlikd. 1938 - ö. ?MeslekGörüntüle
10HALİL, Silsüpüroğlu Halil Beyd. 1857/1858? - ö. 1949Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11FATMA/FATMA MAHREMİ/SEÇİMAY, Fatma Taşkayad. 1957 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12DİDARÎ, Pakize Altand. 1961 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13VELİ, İğdeciklid. 1794 - ö. 1854Madde AdıGörüntüle
14HÜSEYN MEZRELİd. 1825 - ö. 1927Madde AdıGörüntüle
15ABBAS İSMAYILOVd. 1932 - ö. 1992Madde AdıGörüntüle