Afşar Timuçin

(d. 31 Mayıs 1939 / ö. 26 Temmuz 2024)
Şair, eleştirmen, çevirmen, yazar.
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Manisa'nın Akhisar ilçesinde doğdu. Kökenleri Bakü ve Batum'a dayanan Timuçin, baba tarafından Azeri, anne tarafından ise Gürcü asıllıdır. TCDD'de memur olan babasının görevi nedeniyle birkaç yılda bir il değiştirerek öğrenimini sürdürdü. 1945'te Gaziantep Fevzipaşa'da ilkokula başladı, üçüncü ayda okuma yazmayı öğrendiği için ikinci sınıfa geçti. İlkokulu burada başarılı bir biçimde bitirdi. Fevzipaşa'da ortaokul yoktu. Bunun için ortaokula İslâhiye'ye gitmesi gerekiyordu. O da her gün trenle gidip gelerek öğrenimini sürdürdü. 1951'de babası emekli olunca Adana'ya yerleştiler. Tepebağ Ortaokulunda okuduktan sonra liseye başladı. Bu kez İstanbul'a taşınınca İstanbul Erkek Lisesi'ne yazıldı. Burayı 1959-1960 ders yılında bitirdi. Bu yıllarda muhasebeci kâtipliği, çığırtkanlık, tezgâhlarlık, çevirmenlik ve düzeltmenlik gibi işler yaptı. Sıra üniversitesi eğitimine geldiğinde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümünde öğrenimine başladı. Bölümünün bitmesine az kalmışken 1967 yılında Kanada’ya gitti ve Montreal üniversitesinin felsefe bölümünden mezun oldu.

Montreal' de evlendi ve bir oğlu oldu. Yurda dönüşünde Erzurum Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Fransızca okutmanlığına başladı. 1971 - 1972 yılları arasında Meydan Larousse' da redaktörlük yaptı. Bu sırada Descartesçi Bilgi Kuramının Temellendirilmesi adlı doktora çalışmasını bitirdi ve doktor olmaya hak kazandı. 1982 yılında ise çalışmalarına yoğunluk verdi. Descartes Felsefesine Giriş adlı çalışmasıyla doçent, 1992 yılında ise profesör oldu. Eray Canberk ile birlikte Kavram Yayınevini kurdu. 1977 yılında ise Felsefe dergisinin sahipliğini ve yayın yönetmenliğini üstlendi. Burada felsefik yazılarına ve çalışmalarına ağırlık veren Timuçin aynı zamanda Mimar Sinan Üniversitesi İstanbul Devlet Konservatuvarı'nda öğretim üyeliği yaptı. Burada estetik üzerine verdiği derslerden sonra estetik kavramı üzerine birkaç eser de kaleme aldı. 2001'de bölüm başkanlığı yaptığı Kocaeli Üniversitesi Felsefe Bölümünden 2006 yılında emekliye ayrıldı. 26 Temmuz 2024'te vefat etti. 28 Temmuz 2024 tarihinde de İstanbul'da Zincirlikuyu mezarlığına defnedildi. 

İmzasını atmış olduğu eserlerle birçok ödüle layık görülen yazar Ayrılıkta Söylenmiş Bir Aşk Türküsü şiiriyle 1970 TRT Başarı Ödülü'nü, Nâzım Hikmet'in Şiiri'yle 1979 TDK Eleştiri Ödülü'nü; 1997 Truva Ödülleri Şiir Ödülü'nü kazanmıştır. Afşar Timuçin günümüzde de yazmış olduğu altmışı aşkın eserlerine yenilerini eklemeye devam etmektedir.

Bozkurt'un (2014) "Anadolu'nun yeterince görülmeyen yahut görmezden gelinen kahramanlarından biri. Bir derviş sabrıyla çalışan ve her şeye karşın düşündüğü gibi yaşıyor olmanın engin mutluluğuyla yetinmesini bilen biri." olarak tarif ettiği yazar Afşar Timuçin Türk edebiyatına farklı disiplin ve türlerde vermiş olduğu eserlerle tanınmış yazarlarımızdandır. Edebî hayatına doktora çalışmalarında ele aldığı felsefe konularıyla başlamıştır. Daha sonra yazı alanında adını 1956 yılında Vatan gazetesinde yayınlanan Heykel adlı öyküsüyle duyurdu. Şiirleri ve yazıları Yelken, Ataç, Papirüs, Yeni Edebiyat, Varlık, Soyut, Yeni Ufuklar, Dönem, Milliyet Sanat, Yazko Edebiyat gibi dergilerde yayımlandı. Onun şiir dünyası için Aksamaz (2014), "Afşar Timuçin, gelenekle bağını koparmaz. Karacaoğlan'ın, Yunus Emre'nin şiirine kattığı pek çok şey olduğunu düşünür. Akımların çok verimli sonuçlar vereceğine inanmaz. "Bizim gençliğimizde şiir alanına İkinci Yeni egemendi. Ondan iyice uzak durdum." der ve kendi bilinç koşullarına göre estetiğini yaratmaya çalışır. Hiç kimseye, hatta Nazım Hikmet' e, Fazıl Hüsnü'ye, Behçet Necatigil'e benzememeye çalıştığını, ama onlardan etkilendiğini, onların her birini sevmekten, onlara sanatçı olarak saygı duymaktan da geri durmadığını dile getirir. .." değerlendirmesini yapmıştır. Afşar Timuçin de bu düşünceyi "Birilerinden bir şeyler aldım ve birilerine bir şeyler vermeye çalışıyorum. İnsan, tek başına bir özgün sanat yapıtı ortaya koyma şansına sahip değildir bence" (2014) sözleriyle desteklemiştir.

Şiir, hikâye ve romanlarına alanında yıllarca çalıştığı estetik ve felsefe kavramlarını da katarak bir sentez oluşturan yazar toplumcu dünya görüşüne bağlı, öz ve biçim bakımından bütünleşmiş bir şiir anlayışı geliştirmeye çalışmıştır. Tahir ile Zühre, Leyla ile Mecnun, Ferhat ile Şirin, Arzu ile Kamber, Güllü ile Hamza isimli halk öykülerini destan biçiminde yeniden yazarak 1969 yılında Destanlar ismiyle kitaplaştırmıştır. Bazı kitapları Rusça da yayınlanan şairin şiir kitaplarının yanısıra çevirileri, öykü, roman, deneme, inceleme ve felsefe ile ilgili kitapları da bulunmaktadır. Yazmış olduğu Nazım Hikmet'in Şiiri adlı incelemesi yöntem olarak şairin yaşamını değil de şiirlerini merkeze alması ve getirdiği derinlikli yorumlar ile uzun zaman bu alanda yapılmış en kapsamlı çalışma olarak anılmıştır. Timuçin'in özellikle felsefe alanında yazdığı eserlerinde özgün ve sistematik bir dil kullanmaktan çok felsefe tarihini ayrıntılı ve kapsamlı bir şekilde tanıtmak gayesi amaçlanmıştır (Yalçın, 2010: 1020).

Kaynakça

Bozkurt, Osman. (2014). Bir Portre: Afşar Timuçin. İstanbul: Bulut Yayınları.

Yalçın, Murat. (Ed.) (2010). "Timuçin, Afşar". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Cilt 2. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 1020.

https://www.antoloji.com/afsar-timucin/hayati/ [Erişim Tarihi: 24.11.2019]

https://www.turkedebiyati.org/afsar_timucin.html [Erişim Tarihi: 24.11.2019]

http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=4268 [Erişim Tarihi: 24.11.2019]

http://www.siirparki.com/aftimucin.html [Erişim Tarihi: 24.11.2019]

https://www.biyografya.com/biyografi/8650 [Erişim Tarihi: 24.11.2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: EDA IŞIR
Yayın Tarihi: 27.11.2019
Güncelleme Tarihi: 29.07.2024

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Nazım Hikmetin ŞiiriBulut Yayınları / İstanbul1978Şiir
Savaşçı TürküleriBulut Yayınları / İstanbul1980Şiir
Ey Benim Güzel SevdalımBulut Yayınları / İstanbul1984Şiir
Bu Sevda Böyle GiderBulut Yayınları / İstanbul1992Şiir
Descartes'çı Bilgi Kuramının TemellendirilişiBulut Yayınları / İstanbul2000Diğer
Düşünce Tarihi 2 Gerçekçi Düşüncenin GelişimiBulut Yayınları / İstanbul2001Diğer
Düşünce Tarihi 3 Gerçekçi Düşüncenin Çağdaş GörünümüBulut Yayınları / İstanbul2001İnceleme
ArınmalarBulut Yayınları / İstanbul2002Şiir
Bulutlar Deniz KokarBulut Yayınları / İstanbul2002Şiir
Boş BeşikBulut Yayınları / İstanbul2003Şiir
Eğitim SohbetleriBulut Yayınları / İstanbul2003Diğer
Çöl / Bütün Şiirleri 1Bulut Yayınları / İstanbul2003Şiir
Böyle Söylenmeli Bizim TürkümüzBulut Yayınları / İstanbul2003Şiir
DestanlarBulut Yayınları / İstanbul2003Şiir
Özgür PrometheusBulut Yayınları / İstanbul2003Diğer
Yeni Şiirimizin Kısa RomanıBulut Yayınları / İstanbul2003İnceleme
Gece Gelen Eski DostBulut Yayınları / İstanbul2003Roman
Kıyılar DuruncaBulut Yayınları / İstanbul2003Roman
Yarına BaşlamakBulut Yayınları / İstanbul2003Roman
Demokrasi BilinciBulut Yayıncılık / İstanbul2004Diğer
Estetik BakışBulut Yayınları / İstanbul2005Diğer
Erken Ölümler / Gönül Gözüyle 2Bulut Yayınları / İstanbul2005Deneme
İçimizdeki Deprem / Gönül GözüyleBulut Yayınları / İstanbul2005Şiir
Bilim ve Felsefe Açısından Ruhsallık BilgileriBulut Yayınları / İstanbul2006İnceleme
Bir Yaz Güzellemesi / Bütün Şiirleri 11Bulut Yayınları / İstanbul2008Şiir
Eğitim Üzerine Kendimle KonuşmalarBulut Yayınları / İstanbul2008Diğer
Ölümü Kapıda Bekletmek Gönül Gözüyle-3Bulut Yayınları / İstanbul2008Deneme
Felsefeye GirişBulut Yayınları / İstanbul2009Diğer
Tepedeki YalnızlıkBulut Yayınları / İstanbul2009Roman
Aşkolsun KırlangıçlarBulut Yayınları / İstanbul2009Hikâye
Sorularla Estetik El KitabıBulut Yayınları / İstanbul2009Diğer
Denizli PencereBulut Yayınları / İstanbul2009Hikâye
Estetikte Anlam ve YorumBulut Yayınları / İstanbul2011Deneme
Geç Zaman TutkularıBulut Yayınları / İstanbul2011Hikâye
Düşlerin En GüzeliBulut Yayınları / İstanbul2011Şiir
Öykü ve Romanlarıyla Sabahattin AliBulut Yayınları / İstanbul2011İnceleme
Aşk Beni Çağırınca / Bütün ŞiirleriBulut Yayınları / İstanbul2013Şiir
Sait Faik'in DünyasıBulut Yayınları / İstanbul2013İnceleme
Felsefenin Önceliği Bilgi SorunuBulut Yayınları / İstanbul2013İnceleme
Bizi Biz Yapan SevdaBulut Yayınları / İstanbul2014Tiyatro
Gönül Gözüyle 7 Yağmur SabahıBulut Yayınları / İstanbul2015Deneme
Eskiçağ AhlaklarıBulut Yayınları / İstanbul2015Diğer
Aşk GüzeldirBulut Yayıncılık / İstanbul2015Şiir
Keşke Bu YazBulut Yayınları / İstanbul2017Hikâye
Düşünenler DüşüncelerBulut Yayınları / İstanbul2017Deneme
Aydınlanma YazılarıBulut Yayınları / İstanbul2018Diğer
Estetik SözlüğüBulut Yayınları / İstanbul2018Diğer
Sonsuzluk Şarkısı / Bütün ŞiirleriBulut Yayınları / İstanbul2018Şiir
Gençler İçin Felsefe TarihiBulut Yayınları / İstanbul2019Diğer
Felsefe SözlüğüBulut Yayınları / İstanbul2019Diğer
Ölesiye SevmekBulut Yayınları / İstanbul?Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Esen Yeld. 13 Ocak 1942 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2İBN-İ İSA, İlyas Saruhanîd. 1496-1497 - ö. 1553-1554Doğum YeriGörüntüle
3Ramis Darad. 1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4MESİHULLAH RIZAÎd. 1939 - ö. 26.07.2016Doğum YılıGörüntüle
5Hüseyin Mahmutoğlud. 1939 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Abdullah Neyzar Karahand. 23 Ekim 1939 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Ferit Edgüd. 24 Şubat 1936 - ö. 22 Temmuz 2024Ölüm YılıGörüntüle
8Alev Alatlıd. 1944 - ö. 2 Şubat 2024Ölüm YılıGörüntüle
9Sezer Ergörd. 01 Ocak 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
10İclal Aydınd. 14 Eylül 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Ebru Cündübeyoğlud. 10 Eylül 1974 - ö. ?MeslekGörüntüle
12M. Halistin Kukuld. 1 Ocak 1943 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Müjdat Gezend. 29 Ekim 1943 - ö. -Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Şule Öncüd. 10 Mayıs 1975 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Timuçin Özyüreklid. 19 Ağustos 1950 - ö. 27 Temmuz 2020Madde AdıGörüntüle
16MUHAMMEDÎ AFŞARd. 1961 - ö. ?Madde AdıGörüntüle