Madde Detay
Vedat Günyol
(d. 16 Mart 1911 / ö. 9 Temmuz 2004)
Çevirmen, Eleştirmen, Yazar, Yayımcı, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul'un Fatih semtinde doğar. Eğitim hayatına Erenköy İlkokulu'nda başlayan yazar, Gelenbevi Ortaokulu'ndan sonra, 1934 yılında Saint-Benoit Lisesi'nden mezun olur. 1938'de Hukuk Fakültesi'ni bitiren Günyol, doktora öğrenimi için Paris'e gider; ancak İkinci Dünya Savaşı'nın meydana gelmesiyle öğrenimini yarıda bırakarak Türkiye'ye geri döner. Yarım kalan doktora çalışmasını on yıl sonra "Devletler Hukukunda Birey" konusundaki teziyle tamamlar. Çok yönlü bir donanıma sahip olan Günyol; üniversitede asistanlık, Fransızca öğretmenliği, Tercüme Bürosu üyeliği, hukuk müşavirliği görevlerinde bulunmasının yanı sıra avukatlık da yapar ve Fransızca öğretmenliğinden emekli olur. 9 Temmuz 2004'te hayata gözlerini yumar.
Türk edebiyatına yaptığı çeviri eserler, kaleme aldığı deneme ve eleştirileriyle katkıda bulunan Vedat Günyol, yazın yaşamına roman tanıtan kısa makaleleri ve kitap eleştirileriyle başlar. Çevirileri ile adım attığı yazın yaşamını, eleştiri ve deneme türü ile devam ettirmesinin nedenini yapılan bir röportajda şöyle açıklar: "1934'lerde İstanbul Hukuk Fakültesinde okurken kolej mezunu birkaç arkadaşla tanıştım. Yücel dergisini çıkarıyorlardı. Benim Saint Benoit Fransız Lisesi'nden geldiğimi öğrenmişler; Fransızcadan çeviri yapan arkadaşları olmadığı için beni de aldılar aralarına. Ben de Fransız yazarı Maupassant'dan 'Öç' adlı bir öykü çevirmekle başladım. İkinci Dünya Savaşı başladı, 1939'da Paris'ten yurda döndüm. Okumaya çok meraklı bir adamım. Paris'te Halide Edib Adıvar'la tanıştım, aşağı yukarı on üç yıl onun fahri katipliğini yaptım. Onun yapıtlarını, Hüseyin Rahmi'yi, Yakup Kadri'yi beğenerek okudum. İstanbul'a gelince ilk kez Yakup Kadri ile Halide Edib'in bütün eserlerini karşılaştırarak bir eleştiri yazısı yazdım. Birçok tanıdık yazıyı beğendiler, beni yüreklendirdiler. Eleştiri yazmayı sürdürdüm. Ama eleştiri beni doyurmadı. Zaten benden çok daha yetenekli eleştirmen arkadaşlar vardı. Ben de deneme türüne yöneldim. Özellikle Sabahattin Eyüboğlu'nun Montaigne'den çevirdiği Denemeler kitabından etkilendim." diyen yazar, eleştiri ve deneme türünde eserler üretmeye devam eder. Makalelerini; Yücel, Yeni Ufuklar, Milliyet Sanat, Adam Sanat, Varlık, Yaşasın Edebiyat, Hürriyet Gösteri gibi çeşitli dergilerde yayımlayan Günyol, daha sonra onları kitaplaştırarak Türk edebiyatına kazandırır. Bununla birlikte Ufuklar/Yeni Ufuklar ve Arkadaş dergileri ile Çan Yayınlarını kurup genç yazarların yazın hayatına katılmasında özveri gösterir.
İnsan sevgisi nedeniyle "insan"ı ilgilendiren hemen her konuyu ele alan yazar, bireysel ve toplumsal çatışmaları inceleyip bireyden hareketle toplumu değerlendirerek eleştiri ve denemelerini oluşturur. Deneme, eleştiri, çeviri, anı gibi çeşitli yazın türlerinde eserler meydana getirdiği için Cemal Süreya tarafından "Edebiyatımızın Cumhurbaşkanı" unvanı verilen Günyol; insan sevgisini önceleyen tutumu, bireyden yola çıkarak toplumu anlamlandırmaya çabalayan tavrıyla dikkat çeker.
Kaynakça
https://www.turkedebiyati.org/yazarlar/vedat-gunyol.html
https://www.biyografya.com/biyografi/2689
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ASLIHAN AYTAÇYayın Tarihi: 12.09.2019Güncelleme Tarihi: 13.11.2020
Yayın Tarihi: 12.09.2019Güncelleme Tarihi: 13.11.2020
Güncelleme Tarihi: 13.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
W. Shakespeare: Hayatı, Sanatı, Eserleri | Varlık Yayınevi / İstanbul | 1955 | İnceleme |
Dile Gelseler | Çan Yayınları / İstanbul | 1966 | Eleştiri |
Yeni Türkiye Ardında | Çan Yayınları / İstanbul | 1966 | Deneme |
Devlet İnsan mı? | Çağdaş Yayınevi / İstanbul | 1974 | Deneme |
Bu Cennet Bu Cehennem | Çan Yayınları / İstanbul | 1975 | Deneme |
Çalakalem | Çan Yayınları / İstanbul | 1977 | Eleştiri |
Prens Lûtfullah Dosyası | Çan Yayınları / İstanbul | 1977 | Araştırma |
Orman Işırsa | Çan Yayınları / İstanbul | 1979 | Deneme |
Daldan Dala | Adam Yayınları / İstanbul | 1982 | Deneme |
Bilinç Yolunda | Ada Yayınları / İstanbul | 1985 | Deneme |
Gölgeden Işığa (Peride Celal ve Öyküleri Üzerine) | Milliyet Sanat Dergisi / İstanbul | 1985 | İnceleme |
Güleryüzlü Ciddilik | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1986 | Deneme |
Sanat ve Edebiyat Dergileri | Alan Yayınları / İstanbul | 1986 | Araştırma |
Giderayak Yaşarken | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1989 | Deneme |
Yaza Yaza Yaşarken | Cem Yayınları / İstanbul | 1991 | Hatıra |
Güne Doğarken | Cem Yayınevi / İstanbul | 1992 | Deneme |
Dünden Bugüne | Cem Yaınları / İstanbul | 1995 | Deneme |
Yaşa Yaşa Gör Temaşa | Oğlak Yayıncılık / İstanbul | 1997 | Deneme |
Uzak Yakın Bölük Pörçük Anılar | Dünya Yayıncılık / İstanbul | 2004 | Hatıra |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | NÛRÎ, Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendi | d. Ocak/Şubat 1620 - ö. 15 Kasım 1688 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | YÜMNÎ, Şeyhzâde Süleyman Yümnî Efendi | d. 1670 - ö. 1715 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Vahdetî, Hüsam-zâde Ahmed Vahdetî Efendi | d. ? - ö. 1668 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Fazlı Ertekin | d. 1911 - ö. 17 Şubat 1977 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | GÖMLEKSİZ, Mehmet Ağcaoğlu | d. 1911 - ö. 28.04.1984 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ÜSTÜN, Abdülaziz/Aziz Üstün | d. 1911 - ö. 27-28.07.1978 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Gülten Çiçek Tural | d. 06 Nisan 1957 - ö. 16 Ocak 2004 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Alaettin Tahir | d. 1949 - ö. 2004 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Zahir Güvemli | d. 6 Mart 1913 - ö. 5 Haziran 2004 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Ahmet Avni Konuk | d. 1868 (h. 1287) - ö. 14 Mart 1938 | Meslek | Görüntüle |
11 | Devrim Alkış | d. 4 Nisan 1975 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Eflatun Cem Güney | d. 1896 - ö. 2 Ocak 1981 | Meslek | Görüntüle |
13 | Fatih Atilâ | d. 19 Temmuz 1953 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Esmahan Aykol | d. 12 Mart 1970 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | D. Mehmet Doğan | d. 4 Eylül 1947 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Vedat Yazıcı | d. 23 Nisan 1945 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Vedat Örfi Bengü | d. 21 Aralık 1899 - ö. 25 Mayıs 1953 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Vedat Nedim Tör | d. 1897 - ö. 8 Nisan 1985 | Madde Adı | Görüntüle |