Madde Detay
Hüseyin Yurttaş
Özgür Foçalı
(d. 02 Kasım 1946 / ö. -)
Öğretmen, şair, öykücü, romancı, yayıncı, çocuk öyküsü yazarı, çocuk romanı yazarı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İzmir / Foça’nın Kozbeyli Köyü’nde doğmuştur. İlkokulu köyünde, ortaokulu Menemen’de bitirdikten sonra, parasız yatılı olarak okuduğu Edirne Erkek İlköğretmen Okulu’ndan 1964 yılında mezun olmuştur. Van (Özalp), Amasya (Gümüşhacıköy), İzmir (Ödemiş, Foça) illerine bağlı köylerde on yıl çalıştıktan sonra İzmir’e atanmış ve İzmir merkezinde öğretmenlik yapmıştır. Bir süre Halk Eğitimi Merkezi’nde müdür yardımcılığı yaptıktan sonra (1979) Hüseyin Yurttaş öğretmenliğe dönmüştür. 1983 yılında öğretmenlikten ayrılarak yayıncılık ve dağıtımcılık işiyle uğraşmaya başlamış, sonradan Atatürk Kitaplığı adını alacak Bornova Belediye Kitaplığı ve Okumaevi’ni kurmuş ve yönetmiş, 1994'te emekli olmuştur.
İlk şiiri Keşan’da Önder Gazetesi’nde (03.01.1973) yayınlanan Hüseyin Yurttaş, arkadaşlarıyla birlikte İzmir’de Dönemeç adlı edebiyat dergisini çıkarmıştır. Anı, anekdot ve düşüncelerini içeren denemeler yazdığı Cumartesi Sohbeti adlı köşesiyle, 1995-2001 yılları arasında Yeni Asır gazetesinde yer almıştır. 2003’te yayımlanmaya başlayan Ünlem dergisinin çıkışına ve yayımına katkıda bulunmuştur.
Hüseyin Yurttaş, yazma serüveninin başlarından itibaren şiir dışındaki alanlara da ilgi göstermiştir. Deneme, anı, günce, öykü, oyun ve roman yazmıştır. Demokrat İzmir gazetesinin yayın yönetmeni olduğu yıllarda Attila İlhan'ın düzyazılarının iyi olduğu söylemesi onu yüreklendirmiştir (Ercan 2016:32).
Öğretmenliği sırasında çocuk edebiyatında tanık olduğu eksikleri giderme düşüncesiyle 1975'te çocuklar için roman ve öyküler yazmaya başlamıştır.
Hüseyin Yurttaş, TÖMER’in 1997 yılında düzenlediği ankette en başarılı on çocuk yazarı arasına girerek ödül almıştır. Nevzat Üstün Şiir Başarı Ödülü (1980), Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü (mansiyon) (1982), Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü (1992), Yunus Nadi Yayınlanmamış Şiir Ödülü (1993), Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü (1994), Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü (2012), Çankaya Belediyesi Şiir Ödülü (1992), Damar dergisi İlkbahar Ödülleri Çocuk Şiiri Birinciliği ödüleri almıştır.
Yurttaş, Türkiye Öğretmenler Sendikası ve TÖBDER gibi meslek örgütleri ve Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN Yazarlar Birliği (Türkiye) üyesidir. Edebiyatçılar Derneği'nin kuruluşuna katılmış ve bu derneği İzmir’de örgütlemiştir.
1989'da İzmir’in Aliağa ilçesi Çakmaklı köyüne termik santral kurulacağını öğrenince İzmir’deki çevrecilerin harekete geçmesini sağlamış ve İzmir-Aliağa arasında kurulan insan zinciri eylemlerinde en öndeki isimlerden biri olmuştur.
2016 yılında düzenlenen 21. TÜYAP İzmir Kitap Fuarı’na onur yazarı seçilen Hüseyin Yurttaş halen İzmir’de yaşamakta ve yazın faaliyetlerine devam etmektedir.
Toplumcu gerçekçi sanat anlayışını benimseyen bir sanatçı olan Hüseyin Yurttaş, Attila İlhan ve yer yer Yılmaz Gruda şiirinin söyleyiş ve kurgu özelliklerinden etkilenmiştir. 1960 sonrasının ikinci kuşak şairleri arasında toplumcu tavrıyla dikkat çeken üretken bir isimdir.
Eserlerinde şehir ve ilçelerden de bahseden yazar, her şeyin hızla tükenerek değiştiği bir dönemde tarihe fotoğraflar bırakmak gibi bir amacı olduğunu söylemektedir. Ona göre şiirde, romanda ve öyküde ismi geçen yerler sadece mekân değil aynı zamanda saklanması gereken görüntülerdir.
Hüseyin Yurttaş'ın şiirinde doğduğu ve yaşadığı yerlerin izleri belirgindir. Kendi ifadesiyle onlar "şairin dünya tanıklıkları"dır. Şiiri “İnsanı, insanın hallerini, dünyayı ve dünyanın hallerini olabildiğince geniş açıdan görmek ve göstermek sorumluluğuyla doğmuş en arı sözlerden oluşan bütün” (Ercan 2016:41) olarak tanımlayan şair, insanımızın yüzyılların ötesinden taşıdığı birikimi özümseyerek bu toprakların kendinde bıraktığı izi şiirlerine taşır. Şairin amacı, şiirin sağlam dizelerle, çağrışımı bol imgelerle, dilin zenginliklerini yansıtacak zengin bir edebi değer olarak var olmasıdır. Akılda kalıcılık bu şiirin en önemli niteliklerinden biridir.
Hüseyin Yurttaş’ın romanları da çağın yansımalarını barındırır. Saklı Kimlik romanında başka bir kimlikle sürdürdüğü kırk üç yıllık ikinci yaşam diliminin ardından dönüp geldiği topraklarda geçmişinin izlerini arayan kahraman, ömrüne tuttuğu aynada yalnız kendisini görmez. Çevresindeki insanlar, türlü yaşam kesitleri ve çağın tozu dumanı, sislerin ardından görünüp yiterler. GDO Ülkesi, küresel değişimin hikâyesidir: Isınan dünya, eriyen buzullar, deniz sularının yükselmesi, kuraklık, çölleşme, seller, fırtınalar, genetikteki masum gelişmeler ve bunların saptırılıp kötüye kullanılması... Genleriyle oynanan bitkiler, hayvanlar ve insanlar... Ortaya çıkan yeni türler. Kendi halindeki bir tarım ülkesinin, GDO'lar (Genetiği Değiştirilmiş Organizma) nedeniyle "GDO Ülkesi"ne dönüşmesi.
Çift atla sürülen araba anlamına gelen Karaço’da ise bir dönemin tarihine ışık tutan yazar, Kuvayı Milliye saflarına katılan, siperlerde cesurca direnen Fakı adlı kahramanın yaşadıkları üzerinden hem geçmişin iyi bilinmeyen bazı olaylarını aydınlığa kavuşturur hem de yaşanmış olayları düşlerle harmanlayan özgün bir çalışma ortaya koyar.
Robotlar Ülkesi, Yaz Arkadaşları Serisinin üç kitabı Karaçalı Çetesinin İzinde, Mağaradaki İskelet ve Farta Kartalı’yla Mucizeler Çiftliği gençlik romanlarıdır.
Hüseyin Yurttaş’ın öykülerinin temel niteliklerinden biri, içtenliği, sıcaklığı ve doğallığıyla, yaşamın içindeki insanı ya da insanın içindeki yaşamı anlatmaktır.
Geçmişten bugüne sürekli azalan insani değerler ve değişen değer yargıları, öykü kişilerinin sevgi sarmalı içinde, çarpıcı renklere bürünerek okura yansır. İlk öykü kitabı Ömrün Issız Günleri’nde bütün sıcaklığı ve doğallığıyla insanı anlatırken, Buğulu Camların Ardı’nda sevinçle hüzün arasındaki gelgitlerin, cinsel arayışlarla psikolojik savruluşların yansımalarından söz açar. Aşk İzleri'nde yaşadıklarımızdan geriye kalan ve özel tarihimizde yer etmiş aşkları işler.
Çok sayıda çocuk ve gençlik kitabına imza atmış olan Hüseyin Yurttaş, 1960’lı yıllarda küçümsenen bir alan olan çocuk edebiyatındaki yetersizliği gidermek için çocuk kitapları yazmaya başlar. Çocuklar için yazmanın ayrı bir keyfi olduğunu düşünen Yurttaş, orada çocukluğunun saflığına, içtenliğine, yalınlığına ve düş yoğunluğuna çekilir. Tutkuyla bağlandığı doğa, hayvanlar bu kitaplarda dile gelir. Düşleri salıvermenin güzelliğini bu kitaplarda yaşayan yazar, çocuklar için yazmanın onlarla oynamak gibi bir şey olduğunu düşünmektedir. (Ercan 2016:43)
Kaynakça
Ercan, Enver (2016). Uzun Yollar Yolcusu Hüseyin Yurttaş. İstanbul. Tüyap.
Ercan, Enver (2016). " Hüseyin Yurttaş'la Söyleşi". Varlık.1303: 88.
http://edebiyatbahcesi.net/kose-yazisi/1918/huseyin-yurttas-ile-soylesi (Erişim tarihi: 16.06.2018).
https://www.izgazete.net/iz-dergi/huseyin-yurttas-39edebiyat-bitmez-tukenmez-bir-arayis-yolculugudur39-h4080.html (Erişim tarihi: 16.06.2018).
http://siirlersairler.blogcu.com/kayip-iklimler-de-huseyin-yurttas-in-siir/6312851 (Erişim tarihi: 16.06.2018).
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/dogan-hizlan/iyi-bir-ozani-yakindan-gorun-40089119 (Erişim tarihi: 16.06.2018).
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. SALİM ÇONOĞLUYayın Tarihi: 28.07.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 28.07.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
İlk İşim Uyanmak | Seher Matbaası / İzmir | 1970 | Şiir |
Gelincik Günleri | Tomurcuk Matbaası / İstanbul | 1977 | Şiir |
Uzun Yollar Yolcusu | Cem-May Yay. / İstanbul | 1978 | Şiir |
Uzunçalar | Dönemeç Yay. / İzmir | 1979 | Şiir |
Sanayi Çarşısı | Derinlik Yay. / İstanbul | 1980 | Şiir |
Astronot Karınca | Dönemeç Yay. / İzmir | 1980 | Hikâye |
Gecede Kanat Sesleri | Yazarlar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifi / İstanbul | 1984 | Şiir |
Çürüme | Dönemeç Yay. / İzmir | 1986 | Şiir |
Eşekler Cenneti | Bilgi Yay. / Ankara | 1991 | Hikâye |
Çamlı Kuledeki Giz | Bilgi Yay. / Ankara | 1991 | Hikâye |
Beyaz Bisiklet | Bilgi Yay. / Ankara | 1993 | Hikâye |
Sevgiyle Dönsün Dünya | Ceylan Matbaacılık / Ankara | 1993 | Şiir |
Kod Adı: Mansur | Bilgi Yay. / Ankara | 1993 | Şiir |
Kirli Tarih | Bilgi Yay. / Ankara | 1993 | Şiir |
Cüceler Gezegeni | Bilgi Yay. / Ankara | 1994 | Roman |
Sevgiden Ötesi Cehennem | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Şiir |
Uzaylılar Gelince | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Roman |
Sakar Tay | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Roman |
Tavşancı Dede | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Roman |
Mavi Bilye | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Roman |
Akıllı Köpek Alabaş | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Roman |
Dağa Düşen Uçak | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Hikâye |
Küçük Telsizci | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Hikâye |
Irmak Çocukları | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Roman |
Küçük Balıkçılar | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Hikâye |
Deli Uçurtma | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Hikâye |
Kıyıdaki Tekne | Bilgi Yay. / Ankara | 1995 | Roman |
Bir Sıcak Merhaba | Bilgi Yay. / Ankara | 1996 | Deneme |
Kör Kaptanın Serüvenleri | Bilgi Yay. / Ankara | 1996 | Hikâye |
Yirminci Yüzyıl Ağıtları | Bilgi Yay. / Ankara | 1996 | Şiir |
Hınzır Çiçek | Bilgi Yay. / Ankara | 1997 | Hikâye |
Gülce Kızın Düşleri | Bilgi Yay. / Ankara | 1997 | Hikâye |
Aşkların Gizli Defteri | Bilgi Yay. / Ankara | 1998 | Şiir |
Bu Şehir, Bu Topraklar | Bilgi Yay. / Ankara | 1999 | Hatıra |
Aşka Bahar Yetmez | Bilgi Yay. / İstanbul | 2001 | Şiir |
Kış Masalları | Bilgi Yay. / Ankara | 2001 | Deneme |
Ömrün Issız Günleri | Bilgi Yay. / Ankara | 2001 | Hikâye |
Sarıbey, Yazarın Kedisi | Bilgi Yay. / Ankara | 2002 | Hatıra |
Konuşan Kukla | Bilgi Yay. / Ankara | 2002 | Hikâye |
Saklı Kimlik | Bilgi Yay. / Ankara | 2003 | Roman |
Aslan İbiş | Bilgi Yay. / Ankara | 2003 | Roman |
Kahraman Kazlar | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Hikâye |
Hayvanlar Şenliği | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Hikâye |
Yaralı Fok | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Hikâye |
Hasan Dede'nin Hayvanları | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Hikâye |
Cingöz Balık | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Hikâye |
Meraklı Maymun | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Hikâye |
Hınzır Kelebek | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Hikâye |
Ra | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Şiir |
Özgürlük Çiçekleri | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Deneme |
GDO Ülkesi | İmbat Yay. / İzmir | 2005 | Roman |
Arkadaşım Cingo | İmbat Yay. / İzmir | 2006 | Hikâye |
Düşlerde Uçmak | İmbat Yay. / İzmir | 2006 | Deneme |
Buğulu Camların Ardı | Sel Yay. / İstanbul | 2007 | Hikâye |
Baskıyı Durdur Usta | ? / ? | ? | Tiyatro |
Kayıp İklimler | Sel Yay. / İstanbul | 2007 | Şiir |
Robotlar Ülkesi | Say Yay. / İstanbul | 2008 | Roman |
Molekül, Çocukluk ve Gençlik Anıları | Say Yay. / İstanbul | 2009 | Hatıra |
Çınar Dede | ? / ? | ? | Tiyatro |
Yaz Arkadaşları 1: Karaçalı Çetesinin İzinde | Say Yay. / İstanbul | 2010 | Roman |
Yaz Arkadaşları 2: Mağaradaki İskelet | Say Yay. / İstanbul | 2012 | Roman |
Mucizeler Çiftliği | Say Yay. / İstanbul | 2012 | Roman |
Güvercin Kayaları | Koza Yayın Dağıtım / Ankara | 2012 | Hikâye |
Sevgiler Kanarken | Türkiye İş Bankası Kültür Yay. / İstanbul | 2012 | Şiir |
Bir Senfonidir Yaşamak | Tekin Yay. / İstanbul | 2014 | Şiir |
Onları Tanıdım: Anılar-Portreler | Tekin Yay. / İstanbul | 2014 | Hatıra |
Aşk İzleri | Tekin Yay. / İstanbul | 2014 | Hikâye |
Yaz Arkadaşları 3: Farta Kartalı | Say Yay. / İstanbul | 2014 | Roman |
Çanakkale İçinde | Tekin Yay. / İstanbul | 2015 | Şiir |
Çınar Dede | Türkiye İş Bankası Kültür Yay. / İstanbul | 2016 | Hikâye |
Benim Mavi Gezegenim | Türkiye İş Bankası Kültür Yay. / İstanbul | 2016 | Şiir |
Bu Dünya Hepimizin | Türkiye İş Bankası Kültür Yay. / İstanbul | 2016 | Hikâye |
Karaço Yolların Bittiği Yer | Tekin Yay. / İstanbul | 2017 | Roman |
Önderimiz Atatürk | Yurtvak Yay. / İzmir | 2018 | Araştırma |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | CELÂL, Yanyalı-zâde Mahmûd Celâleddîn | d. 1876 - ö. 1895 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Gülşah Gülebenzer | d. 01 Ocak 1980 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Mehmet Arif Bilgi | d. 1903 - ö. 1955 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MUSTAFA GÜLÜM | d. 1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Attilâ Damar | d. 01 Ocak 1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KUL RABİA, Rabia Ceyhan | d. 1946 - ö. 1994 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Servet Gündoğdu | d. 24 Mayıs 1985 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Sadi Yüksel | d. 3 Nisan 1957 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Ertuğrul Deveci | d. 20 Mart 1967 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Bedii Faik Akın | d. 1 Mayıs 1921 - ö. 16 Haziran 2015 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | SAVAŞKAN İLMAK | d. 1971 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Niyazi Berkes | d. 21 Ekim 1908 - ö. 18 Aralık 1988 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | SABRÎ, Hüseyin Sabrî | d. 1840 - ö. 1905 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Hüseyin Yurdabak | d. 1931 - ö. 9 Ocak 2008 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | TAL‘ATÎ, Hüseyin Efendi | d. ? - ö. 1664 | Madde Adı | Görüntüle |