Zeynel Beksaç

(d. 21 Şubat 1952 / ö. -)
şair, gazeteci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Zeynel Beksaç, 21 Şubat 1952 yılında Kosova sınırları içinde yer alan Prizren’de doğdu. Prizren, Osmanlı döneminden beri Balkanların en önemli kültür merkezlerinden biridir ve bu şehir doğumlu pek çok şair Türkçe’ye önemli eserler kazandırmışlardır. Şehir günümüzde de Türkçe açısından bu konumunu devam ettirmektedir. İlk ve orta öğrenimini Prizren’de tamamlayan Beksaç, bir süre Hukuk Fakültesine devam etti. Onun gelişiminde altmış yıllık geçmişiyle Balkanların en etkin Türk derneği olan Prizren’in Doğru Yol Türk Kültür Sanat Derneği’nin çok özel bir yeri vardır. Kültür ve sanata meraklı pek çok Prizrenli genç gibi Beksaç da daha 14-15 yaşındayken bu merkezin müdavimi oldu. Kurucularından biri olduğu Yeşil Turnalar Türk Halk Müziği Kolu’nu sekiz yıl yönetti. Prizren’de söylenen türkülerin Priştine Radyosu repertuarına alınması ve yine Priştine Televizyonu programlarında sunulması doğrultusunda çok büyük katkısı oldu. Bu dernek Beksaç’ın müzik yanında edebiyat, tiyatro ve resimle de ilgilenmesine fırsat verdi. Fakat daha çocuk yaşlarda yazıya, edebiyata olan tutkusu dolayısı ile gazeteciliğe daha çok ilgi duydu ve Türkçe olarak yayınlanan Tan Gazetesi’nde, ardından Priştine Radyosu ve Televizyonu Türkçe yayınlarında çalışmaya başladı. 1974-1999 yılları arasında burada kültür sanat programları yaptı ve bu yayınlarıyla Kosova’da Türkçe televizyon yayınlarının gelişimine katkıda bulundu.

Aşık Çelebi, daha 16. yüzyılda Prizren’i anlatırken bu şehirde oğlan doğsa adını koymadan önce mahlasını koyarlar der. Yani Prizren şairler ocağıdır. Beksaç da şiire daha ilk okulda başlamış ve beşinci sınıf öğrencisiyken ilk şiiri şimdi Makedonya’nın başkenti olan Üsküp’te Birlik Gazetesi’nde yayınlanmıştır. Bu tarihten itibaren de şiir başlıca uğraşılarından biri oldu.

Çeviri ve denemeyle de uğraşan Beksaç, bu alanda da önemli çalışmalar gerçekleştirdi. Beksaç,şiirleriyle pek çok kurum tarafından ödüllendirildi: 1990 yılında Çetrefil Sevda, 1995 yılında Önce Sevgiye Doğar Güneş adlı kitaplarıTan Yayınları arasında yılın kitapları seçilerek “Süreyya Yusuf Ödülü”ne layık görüldüler.1987’de İzmir’in Temmuz Dergisi Özel Şiir Ödülü’nü, 1993 yılında Kazakistan’ın Başkenti Alma Ata’da düzenlenen Türkçe’nin Uluslar arası 2. Şöleni’nde Cambıl Şiir Ödülü’nü kazandı. 2006 yılında merkezi İzmir’de olan KIBATEK’in (Uluslararası Kıbrıs-Balkanlar-Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu) Uluslararası Türk Dili’ne ve Türk Edebiyatı’na Hizmet Ödülü Beksaç’a verildi. Aynı yıl kültür ve sanat alanındaki çok yönlü çalışmaları nedeniyle Azerbaycan’ın “VEKTOR” Uluslararası Bilim Merkezi tarafından Fahri Doktora ve Uluslararası Türk Dünyası Hizmet Ödülüne layık görüldü. 18 Kasım 2017 tarihinde 50’inci sanat yılı nedeniyle Avrasya Yazarlar Birliği tarafından Ankara’da düzenlenen törende kendisine Onur Madalya’sı verildi. Şiirleri farklı dillere çevrildi.

Beksaç, Kosova’da yayınlanan pek çok Türkçe yayın organının yönetiminde de görev aldı: 1971 yılında adı sonradan Esin’e dönüşen Doğru Yol Dergisi’nin ilk yedi sayısını çıkardı. 1986 yılında aynı derneğin Filiz çocuk dergisini Aziz Serbest ve Etem Kazaz’la birlikte hazırladı. 1990 yılında da Tan Gazetesi’nin Çığ dergisini Prizren’de çıkardı. Fakat onun asıl kayda değer yayın faaliyeti, 1999 yılından bu yana Türkçem adıyla Kosova’da yayınladığı çocuk dergisidir. Türkçem günümüzde Balkanlarda çıkan en istikrarlı Türkçe yayın organıdır. Beksaç, Prizren’de Türkçe açısından adeta bir akademi gibi faaliyet gösteren Doğru Yol Türk Kültür Sanat Derneği’nin pek çok aşamasında görev yaptıktan sonra 1990 ve 1999 yıllarında iki defa başkanlığını yaptı. Derneğin hem Balkanlar’da hem de Türkiye’de katıldığı etkinliklerle görünürlüğünün sağlanmasına katkıda bulundu.

Beksaç, Kosova Türk Yazarlar Derneği Başkanı, Kosova Yazarlar Birliği üyesi, Kosova Ressamlar Birliği üyesi, Uluslararası Süleyman Brina Balkanlar Türk Kültürü Hizmet Ödülü Seçici Kurul Başkanı, KIBATEK(Kıbrıs-Balkanlar-Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu) kurucu üyesi, TYB ve AYB üyesi, Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi üyesi, 2015 yılında Kazan’da kurulan Dünya İletişimciler Derneği Kosova Koordinatörü’dür.

Baştan beri resimle de yakından ilgilenen Beksaç, son yıllarda bu alana da ağırlık verdi. Soyut ve somut içerikli yağlı boya tablolarıyla Kosova, Avrupa ve Türkiye’de pek çok sergi açtı.Kendi deyimiyle, resimlerinde şiirinin renge durduğu anı yakalamaya çalışıyor. Kosova’da soyut resme yeni içerikler kazandırmaya özen gösteriyor.Bu alanda da birçok eseri sergilenmeye değer görülmüştür. Ayrıca bu alanda öğretici kitaplar da yayınladı: Resim Kültürü 2(Ders Kitabı, 2006, Priştine); Resim Kültürü 4(Ders Kitabı, 2007, Priştine); Görsel Sanatlar 7 (Ders Kitabı, 2008, Priştine).

Bugün serbest sanatçı olarak şiir, resim ve yayıncılık çalışmalarını sürdüren Beksaç,farklı kültür sanat kurumlarında yöneticilik yapmakta, TRT’nin Kosova muhabirliğine de devam etmektedir.Beksaç, evli ve üç çocuk babasıdır.

Kaynakça

İsen, Mustafa, R. İsen, A. E. Kireççi (2008). Balkanlar'da Türk Çocuk Şiiri. İstanbul: Varlık Yay. 178.

Kaya, Fahri (1992). Yugoslavya'da Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi. İstanbul. 310

Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (1997). C. 7. Ankara. 433.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. TUBA IŞINSU İSEN DURMUŞ
Yayın Tarihi: 22.01.2018
Güncelleme Tarihi: 01.03.2022

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Gurur Duy Sen XX. YüzyılTan Yayınları / Priştine1980Şiir
Sevginin Rengini ArıyorsanızSevinç Yayınları / Üsküp1982Şiir
Düşünce Usa Durmadı DahaSesler Yayınları / Üsküp1984Şiir
Kavak Uyur Mu?Sevinç Yayınları / Üsküp1987Şiir
Önce Sevgiye Doğar GüneşTan Yayınları / Priştine1995Şiir
Gökkuşağında Salınan ÇocukKültür Bakanlığı Yayınları / Ankara1997Şiir
Vurmazsam Nâmerdim- / İstanbul1997Şiir
Mehmetçik Kosova’da- / Prizren2002Şiir
Sevda EskizleriVektör Yayınları / Bakü2006Şiir
Rüyalarım Çiçek Açtı/Toplu Çocuk ŞiirleriTürkçem Yayınları / Prizren2014Şiir
Rumeli, O Benim İşte/Toplu ŞiirlerTürkçem Yayınları / Prizren2017Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Nusret Dişo Ülküd. 1938 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ŞEM'Î, Prizrenli Şem'îd. ? - ö. 1529-1530Doğum YeriGörüntüle
3ŞEVKÎ, Hüseyind. 1852 - ö. 1902Doğum YeriGörüntüle
4TURANOĞLU, Mustafa Turanoğlud. 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5İpek Nevra Bucakd. 11 Ocak 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Hasan Akarsud. 1 Temmuz 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Nuri Erkald. 1943 - ö. ?MeslekGörüntüle
8İbrahim Oluklud. 25 Kasım 1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Tevfik Tanyolaçd. 1897 - ö. 1975MeslekGörüntüle
10Mahambet Ötemisulıd. 1804 - ö. 1846Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11İshak Raşidovd. 1931 - ö. 1982Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Galiesgar Kamald. 6 Ocak 1879 - ö. 19 Haziran 1933Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Recep İbişd. 08 Temmuz 1976 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ÖZYÜREK, Zeynel Özyürekd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15SAFİNE, Zeynel Kazancıd. 1855 - ö. 1942Madde AdıGörüntüle