ZİHNÎ, İsmail Zihnî Efendi

(d. 1250/1834 - ö. 1304/1886-87)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İsmi İsmail'dir. İşkodra muhasebe kâtiplerinden İbrahim Şûrî Efendi'nin oğludur. 1250/1834 civarında İşkodra'da dünyaya geldi. İlk eğitimini İşkodra alimlerinden Dâvud Şükrü Efendi, Mustafa Çâker Efendi, Molla Mahmûd Hamdi Efendilerden aldı. İşkodra muhasebe kalemine devam etti. 1284/1867 senesinde İşkodra merkez vilayeti muhasebecisi oldu. Daha sonra İstanbul'a geldi. 1290/1873'te Lübnan muhasebeciliğine tayin olundu. Diyarbakır'da bulundu. 1283/1876 yılında Elazığ'da muhasebecilik görevine tayin edildi. 1298/1881 yılında da aynı görevde bulundu. Elazığ'daki bu görevi on yıl kadar sürdü. 1302/1884-85 senesinde Elazığ defterdarlığı görevinden ayrıldı ve İstanbul'a geldi. Bir süre boş kaldıktan sonra İşkodralı Hasan Hakkı Paşa Selanik Valisi olduğunda kendisinin müfettişliğine tayin olundu. 1304/1886-87 senesinde Selanik'te vefat etti.

Şiirlerinde Zihnî mahlasını kullandı. Elazığ'da kaldığı zamanlarda şehrin önde gelenlerinden Adanalı Abdünnâfi Efendi ve İzmirli Muhyiddin Rûmî Paşa ile diğer Harput şairleriyle muşaarelerde bulundu ve onlara tebrik-nâme ve takrizler kaleme aldı. Elazığ'dan ayrılıp İstanbul'a geldiğinde Mithat Efendi ile Muallim Naci Efendi hakkıda kıta yazdı. "Tercümân-ı Hakikat" ismi çıkan akrostişli bir şiir yazdı. Bir Dîvân tertip edecek kadar şiir yazmışsa da Dîvân hâline getiremedi. Bir oğlu olmuşsa da hakkında bilgi bulunamadı. Harput'ta odun kıtlığı ve ısmarladığı odunun gecikmesi üzerine Hatabiyye adlı bir şiir kaleme aldı (İnal 1988: 2026-27; Karateke 1995: 161-67).

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C.4. İstanbul. Dergah Yay.

Karateke, Hakan T. (hzl.)(1995). İşkodra Şairleri ve Ali Emiri'nin Diğer Eserleri. İstanbul: Enderun Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 10.06.2014
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Hatabiyye

Hâcî Bey geldi şitâ etmedik irsâl-i hatab

Bu gidişle neye müncer olur ahvâl-i hatab

Biz dahi suhte gibi cerre şitâb eyleyelim

San'at-ı cer ile belki gelir eskâl-i hatab

Hatabın sîgasını hutbeye tahvîl ederiz

'İlleti yoksa dahi eyleriz i'lâl-i hatab

Kurusun elleri efrâd-ı tam'-ı mu'tâdın

Kimisi Bû Leheb oldu kimi hammâl-ı hatab

Şimdi Harput'a tezek anber-i sârâ gibidir

udveş micmerede eyleriz iş'âl-i hatab

(Karateke, Hakan T.  (hzl.)(1995). İşkodra Şairleri ve Ali Emiri'nin Diğer Eserleri. İstanbul: Enderun Kitabevi. 167.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TEVFÎKd. ? - ö. 1844Doğum YeriGörüntüle
2FEHMÎ, Süleymân Paşa-zâde İbrâhim Fehmî Beyd. ? - ö. 1853Doğum YeriGörüntüle
3HALÎLÎ, İbrâhîm Halîlî Paşad. ? - ö. 1808-09Doğum YeriGörüntüle
4FÂ'İZ, Abdülkâdir Fâ'iz Tâlebânîd. 1834 - ö. 1897Doğum YılıGörüntüle
5RE'FET, İbrâhîm Re'fet Efendid. 1834 - ö. 1903Doğum YılıGörüntüle
6CÂZİB, Surreemîni-zâde Halîl Câzibd. 1834 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7FÂ'İZ, Abdülkâdir Fâ'iz Tâlebânîd. 1834 - ö. 1897Ölüm YılıGörüntüle
8RE'FET, İbrâhîm Re'fet Efendid. 1834 - ö. 1903Ölüm YılıGörüntüle
9CÂZİB, Surreemîni-zâde Halîl Câzibd. 1834 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10FÂ'İZ, Abdülkâdir Fâ'iz Tâlebânîd. 1834 - ö. 1897MeslekGörüntüle
11RE'FET, İbrâhîm Re'fet Efendid. 1834 - ö. 1903MeslekGörüntüle
12CÂZİB, Surreemîni-zâde Halîl Câzibd. 1834 - ö. ?MeslekGörüntüle
13FÂ'İZ, Abdülkâdir Fâ'iz Tâlebânîd. 1834 - ö. 1897Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14RE'FET, İbrâhîm Re'fet Efendid. 1834 - ö. 1903Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15CÂZİB, Surreemîni-zâde Halîl Câzibd. 1834 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16FÂ'İZ, Abdülkâdir Fâ'iz Tâlebânîd. 1834 - ö. 1897Madde AdıGörüntüle
17RE'FET, İbrâhîm Re'fet Efendid. 1834 - ö. 1903Madde AdıGörüntüle
18CÂZİB, Surreemîni-zâde Halîl Câzibd. 1834 - ö. ?Madde AdıGörüntüle