Madde Detay
Kenan Hulusi Koray
(d. 1906 / ö. 23 Mayıs 1943)
Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
İstanbul'da doğdu. Lise öğrenimini İstanbul Erkek Lisesi’nde tamamladıktan sonra üniversite öğrenimi için İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne kaydolduysa da bu okulu bitirmeyip gazetecilik ile ilgilenmeye başladı. 1934’te girdiği Vakit gazetesinde yazı işleri müdürlüğü görevini üstlendi. Geniş kesime ulaşan hikâyelerinin birçoğunu bu gazetedeyken yayımladı. Adapazarı’nda yedek subayken tifüse yakalanarak vefat etti. Kabri Adapazarı’ndadır.
Kenan Hulusi Koray, üniversite yıllarında (1927-1928) Servet-i Fünun dergisinde ilk hikâyelerini yayımladı ve ilgi topladı. 1928’de Yedi Meşaleciler olarak tanınan edebî topluluğun yayın organı Meşale’de yazmaya başladı. Behçet Necatigil, onun “Yedi Meşale topluluğunun tek nasiri” (2006: 250) olmasına dikkat çeker. Gerçekten de topluluğun diğer bütün üyeleri şairdir ancak Koray’a bu topluluk içinde “hikâye şairi” denilmektedir. M. Kayahan Özgül, bu durumu, yazarın kimi hikâyelerindeki “mısraı andırır sentaksı, şiir dili ve imaj zenginliği ile Yedi Meşale şairlerinin prensiplerine yakın [olması]”na (2013: VII) bağlar. Yazarın ilk kitabı da bu dönemde kaleme aldığı Bir Yudum Su (1929) adında uzun bir hikâyeden oluşur. Takip eden yıllarda yazar, Mektep ve Muhit dergilerinde hikâyelerini yayımlamayı sürdürür. Koray, korku türünde ve gotik diyebileceğimiz tarzda hikâyeleriyle de Cumhuriyet dönemi edebiyatı içinde farklılık oluşturan yazarlardandır. Yazarın ilk kez 1938 yılında Vakit gazetesinde tefrika edilen bir de romanı vardır: Osmanoflar. O dönemde özellikle Sait Faik Abasıyanık’ın kitaplaşmasını çok istediği bu eser, ancak yıllar sonra, 2004’te İnci Enginün’ün çabalarıyla kitap olarak yayımlanabildi.
Koray’ın hikâyeciliği 1930’lara kadar hayli egzotik konulara dayalı süslü bir üsluba sahipken bu tarihten itibaren gazeteciliğe başlamasıyla değişikliğe uğrar. Bekir Sıtkı Kunt’a göre, 1930’a kadar “hep renkli, ahenkli, Japon fenerleri gibi süslü, krizantemlerle bezeli, şiirli nesirler” yazan Koray, gazeteci olduktan sonra “halkı, köylüyü, işçiyi anlatan, realist hikâyeler yazmaya başlar” (Aktaran: Enginün 2004: 7). Ondaki bu realist yöndeki değişimi bir geriye gidiş olarak görenler kadar olumlu karşılayanlar da olmuştur. Söz gelimi, Ömer Faruk Toprak, yazarın Bahar Hikâyeleri kitabıyla görülen realist yazın anlayışını değerlendirirken Kenan Hulusi’de öyküyü zevkle okutan biçemin varlığından söz eder ve “realizmin toplumsal ve estetik olanakları içinde bu noktalar göz önünde tutulursa istenen özellikte öykünün yazılabileceğini” (1999: 92) ifade eder. Kenan Hulusi, kısa sayılabilecek yazın hayatı içerisinde bunu başarmış sayılabilir. Özellikle küçük hikâye tekniğine önem vererek bu yolda ciddi bir mesafe kat etmiş, sonraki yazarlar için örnek olmuştur. Ayrıca onun Maupassant tarzı olarak da bilinen olay hikâyeciliği tekniğinde ısrar etmiş olması da gözden kaçmamaktadır. Koray’ın korku türünde yayımladığı hikâyelerin ise bütün orijinalliğine rağmen yeterince üzerinde durulmamıştır.
Kenan Hulusi’yi edebiyat camiası içinde beğenen hatta onu usta belleyen önemli bir yazar Sait Faik’tir. O, bir röportajında Koray’ın harikulade récit (nesir) ve hikâyeler yazdığına dikkat çeker. Behçet Necatigil de Koray’ın olgunluk eserlerini vermeye başlamışken aramızdan ayrıldığını belirterek bu sebeple onun erken ölümüne üzülenlerdendir. Yazarın günümüzde farklı yayınevlerince bir arada yayımlanan eserleri ciddi bir gözle değerlendirilmeye muhtaçtır.
Kaynakça
Aliyazıcıoğlu, Hamide (2007). “Kenan Hulusi Koray’ın Edebî Kişiliği ve Hikâyelerinin İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi.
Enginün, İnci (2004). “Sunuş”. Yaz ve Aşk Hikâyeleri (İçinde). İstanbul: Doğan Kitap.
Necatigil, Behçet (1999). “Kenan Hulûsi ve ‘Hikâyeler’i”. Düzyazılar I. İstanbul: YKY.
_______ (2006). “Kenan Hulûsi” Maddesi. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları.
Özgül, M. Kayahan (2013). “Bir Dostum ve Bir Posthume: Kenan Hulûsi”. Beşer Dakikalık Hikâyeler. Ankara: Kurgan Edebiyat.
Sezer, Fatma (2012). “Kenan Hulusi Koray'ın Muhit Dergisindeki Nesir Yazıları”. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi.
Toprak, Ömer Faruk (1999). “Kenan Hulusi”. Ömer Faruk Toprak’ın Kaleminden Portreler (Haz. Füruzan Toprak). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. SERHAT DEMİRELYayın Tarihi: 28.09.2019Güncelleme Tarihi: 07.11.2020
Yayın Tarihi: 28.09.2019Güncelleme Tarihi: 07.11.2020
Güncelleme Tarihi: 07.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Bahar Hikâyeleri | Çığır Kitabevi / İstanbul | 1939 | Hikâye |
Son Öpüş | İnkılâp Kitabevi / İstanbul | 1939 | Hikâye |
Bir Otelde Yedi Kişi | Semih Lütfi Kitabevi / İstanbul | 1940 | Hikâye |
Bir Yudum Su | Türkiye Yayınevi / İstanbul | 1944 | Hikâye |
Hikâyeler | Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları / İstanbul | 1973 | Hikâye |
Beşer Dakikalık Hikâyeler | Kurgan Edebiyat / Ankara | 2000 | Hikâye |
Osmanoflar | Doğan Kitap / İstanbul | 2004 | Roman |
Yaz ve Aşk Hikâyeleri | Doğan Kitap / İstanbul | 2004 | Hikâye |
Kavaklıkoz Hanı’nda Bir Vaka | Gram Yayınları / İstanbul | 2016 | Hikâye |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Mehmed Selim İnal | d. 9 Temmuz 1885 - ö. 10 Kasım 1948 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | VİSÂLÎ, Visâlî Çelebi (Dimetokalı/İstanbullu) | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Niyazi Durusoy | d. 30 Aralık 1909 - ö. 5 Ocak 1985 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Sadi Yaver Ataman | d. 23 Nisan 1906 - ö. 10 Aralık 1994 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HAVVA BACI | d. 1906? - ö. 1946\'dan sonra | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İlhami Bekir Tez | d. 1906 - ö. 29 Mart 1984 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | İskender Fahrettin Sertelli | d. 1892 - ö. 29 Mayıs 1943 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ELİ ŞAMİL OĞLU ŞAİROV | d. 1911 - ö. 1943 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | MEŞEDİ İSGENDER | d. 1874 - ö. 1943 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Resul Rıza | d. 19 Mayıs 1910 - ö. 1 Nisan 1981 | Meslek | Görüntüle |
11 | Engin Geçtan | d. 12 Ocak 1932 - ö. 19 Şubat 2018 | Meslek | Görüntüle |
12 | Zerrin Taşpınar | d. 19 Nisan 1947 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Irmak Zileli | d. 1978 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | S. Burhanettin Kapusuzoğlu | d. 1972 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Seçkin Erdi | d. 1981 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Muallim Naci | d. 1850 - ö. 13 Nisan 1893 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Kenan Akansu | d. 15 Eylül 1923 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KADİMÎ/SEFİL KADİMÎ, Yusuf Kenan Gözcü | d. 20.08.1953 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |