OZAN VELİ, Veli Kırboğa

(d. 1962 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Veli Kırboğa, 1962 yılında Konya’nın Taşkent ilçesinin eski adıyla Alata, yeni adıyla Balcılar kasabasında doğmuştur. Şiirlerinde Ozan Veli mahlâsını kullanır. Resmî kayıtlarda doğum tarihi 15 Mart 1964’tür. Babası Mehmet Kırboğa, annesi Hatice Aşıran’dır. Nüfus kayıtlarında annesi, babası Mehmet Kırboğa’nın ikinci hanımı Eşşe olarak geçmektedir. Mehmet Kırboğa’nın iki evliliğinden altısı erkek 11 çocuğu olmuştur. Veli, ortaokulu Balcılar'da (Taşkent/Konya) bitirdikten sonra Edirne (Süloğlu)’de sulama kanalı şantiyelerinde işçi olarak çalışmıştır. Bu sıralarda sonradan Sivaslı olduğunu unutmayacağı genç bir işçinin sürekli saz çalmasına imrenir ve sazını kendisine satmasını söyler. Hayatında bir dönüm noktası olan bu olay Veli’yi halk şiirine, halk türkülerine gönülden bağlamıştır. 1982 yılında Hollanda’ya gider ve üç yıl kadar turist olarak burada çalışır, ekmek parası kazanır. Hayatında gurbetliğin, acıların hiç gitmediğini dile getiren Veli Kırboğa bu defa gerçek gurbette bulur kendini. Askerlik görevini, yapmak, vatan borcunu ödemek amacıyla yurda döner ve aile büyükleri Veli’yi alel acele, askere gitmesine 40 gün kala Gülnar nüfusuna kayıtlı Şadiye Hanım’la evlendirirler. İstanbul, İzmir ve Edirne derken vatan borcunu ödeyen Veli bu çağlarda şiire, halk müziğine daha bir yönelir. Veli Kırboğa’nın dördü erkek altı çocuğu vardır. Çocuklarının adları şöyledir: Hüseyin, Mehmet, Alpaslan Kürşat, Şeyh Şamil, Hatice Ay Yüce ve Ayşe Aybike (Ayva 2012: 98). 22.02.1990 tarihinde açılan bir sınavı kazanır ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nda memur olarak işe başlar. Açık Öğretim Fakültesi Sosyal Bilimler Ev İdaresi Bölümü mezunu olan Veli Kırboğa, hâlen Konya İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’nde görev yapmaktadır (Ayva 2012: 98).

Ozan Veli âşıklık geleneğini tam olarak takip edebilen bir âşık değildir. O, kendi kendine halk şiirini öğrenmiş, sevdalanmış ve okuduklarıyla kendisini yetiştirmiştir. Şiirlerini hecenin 8 ve 11’li kalıplarıyla söylemektedir. Daha çok koşma ve destan türlerinde şiirler yazmaktadır. Türk Dünyasının sorunları başta olmak üzere, milli birliğimiz üzerinde oynanan her türlü oyunlar onun şiirlerinde yankısını bulmuştur (Ayva 2012: 99). Yine Toroslar’ın eşsiz güzelliği ile birleşen güzelleme tarzı şiirleri Karaca Oğlan tadında karşımıza çıkmaktadır. Hikemî tarzdaki şiirleri de bulunan âşığın şiirleri ne yazık ki bu zamana kadar değerlendirilememiştir. Bir kitap hacmine yaklaşan şiirleri değerlendirilmeyi beklemektedir. Dr. Öğretim Üyesi Aziz Ayva'nın Konya'da yayımlanan Umay adlı dergide Ozan Veli Kırboğa hakkında bir yazısı yayımlanmıştır. Yazıda Ozan Veli'nin kısa biyografisine, âşıklığına ve dört şiirlerine yer verilmiştir (Ayva 2012: 98-99). Şiirlerinde yer yer teknik kusurların olduğu görülmektedir.

Kaynakça

Ayva, Aziz (2012). "Torosların Bağrından Gür Sesli Ozan Veli Kırboğa ve Şiirleri". Umay.  Aralık-Ocak, Konya.  5: 98-99.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA
Yayın Tarihi: 22.04.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ali Akınd. 12 Ağustos 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NEV‘Î-ZÂDE MEHMED EFENDİd. ? - ö. 1659Doğum YeriGörüntüle
3HİLMÎ, Mustafa, Bostan-ı Evvel Çelebid. 1553 - ö. 1630Doğum YeriGörüntüle
4Attilâ Şenkond. 21 Ağustos 1962 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5OZAN SEYFETTİN, Şemsettin Güneşd. 1962 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Nilüfer Güngörmüş Erdemd. 1962 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7SEFİLÎ RIZA, Mehmet Rıza Ünlüd. 1934 - ö. ?MeslekGörüntüle
8KARA NUREDDİN, Nurettin Yıldırımd. 1946 - ö. 2009MeslekGörüntüle
9TORTUMLU HİCRANÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
10ŞEVKET GÜHERİd. 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11MEYİTTÎ/SIRRİ, Süleyman Özdolapd. 1894 - ö. 1963Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12YANAR, İbrahim Yanard. 28.09.1958 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13KUSURÎ, Ömerd. 1779 - ö. 1852\'den sonraMadde AdıGörüntüle
14NURBAKÎ, Hakkı Yanıkd. 1970 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ÖZKANÎ, Süleyman Özkand. 30.01.1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle