Madde Detay
Süleyman Uluçamgil
(d. 28 Mart 1944 / ö. 21 Temmuz 1964)
Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
Süleyman Uluçamgil, Kıbrıs’ın İngiliz sömürgesi olduğu dönemde Girne'nin Dağyolu (Fota) köyünde dünyaya geldi. Ailesinin, İngiliz sömürge yönetiminin bastırmaya çalıştığı Türklük bilincine sahip olması dolayısıyla sorunlar yaşaması Uluçamgil’de küçük yaşlarda sömürgecilik karşıtlığının oluşmasını sağladı. İngiliz idaresinin baskılarını yaşayan şair, 1960’ta Rumlarla birlikte kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin 1963’teki Kanlı Noel olaylarıyla yıkıldığını da gördü. Liseyi Lefkoşa’da okuyan Uluçamgil, üniversite eğitimine İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde başlamış; fakat Aralık 1963’ten itibaren Rumların Kıbrıs Türklerine karşı tedhiş faaliyetlerini arttırması üzerine vatan savunması için eğitimini yarıda bırakarak gizlice Kıbrıs’a dönmüştür. Erenköy bölgesinde bir Rum tuzağının patlamasıyla şehit düşmüştür (Atun 2010: 110, Deliceırmak 1998: XI).
Kıbrıs Türk edebiyatında “Ulusal Direniş Dönemi (1960-1974)” (Atun 2010: IV) şairlerinden olan Uluçamgil, lise öğrencisiyken yoğun olarak şiir yazmaya başlamış, şehit düşene kadar yazma uğraşısını devam ettirmiştir (Deliceırmak 1998: XI). Şiirleri tematik açıdan “vatan şiirleri” ve “bireysel temalı şiirler” olarak gruplandırılabilir (Şen 2016: 93). “Ölüm” şiirinde “Oysa ki dökülen yapraklara şiir yazmaktı/Düşündüğüm” (Deliceırmak 1998: 268) diyerek bireysel içerikli şiirler yazmak istediğini vurgulayan şairi, yaşadığı dönemin koşulları bu tip şiirlerinin yanında toplumsal şiirler de yazmaya itmiştir. Şair bu noktada şiirin toplumsal varlığı korumada bir araç olduğunu ve şiirin var olması için öncellikle millî varlığın korunması gerektiğini düşünmüştür (Serdar 2000: 63). Uluçamgil’in “vatan şiirleri” altında değerlendirilebilecek şiirlerinde hamasî bir üslûp görülmektedir ve bunlarda sömürgecilik karşıtlığı, Rum terörüne karşı duruş, vatan, millet, bağımsızlık, Anavatan (Türkiye) sevgisi konuları işlenmiştir (Şen 2016: 93, Yeniasır-Gökbulut 2018: 141). Ölüm, aşk, tabiat gibi konuları işlediği bireysel şiirlerindeyse Garip akımının etkisindedir. Bu etkiye bağlı olarak şairin tüm şiirlerinde biçimsel bir serbestlik görülmektedir. Şiirleriyle diğer eserlerinde günlük konuşma dilinden ve kimi zaman Kıbrıs ağzından yararlanmıştır (Şen 2016: 105-106).
Uluçamgil’in yarım kalmış eserleri olan "Dillerin Ucundan" romanıyla "Saray Gibi" piyesinde Kıbrıs Türk halkını realist bir şekilde yansıttığı görülmektedir. Uluçamgil, bu eserlerinde de İngiliz sömürge yönetimini eleştirmiştir (Şen 2018: 169-175; Yeniasır-Gökbulut 2018: 144).
Kaynakça
Atun, Suna (2010). Kıbrıs Türk Edebiyatı. Gazimağusa: Samtay Vakfı Yayınları.
Deliceırmak, Orbay (1998). Süleyman Uluçamgil-Bütün Eserleri. KKTC: Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
Serdar, Gülgün (2000). Şairlerimiz Şiirlerimiz-Geçmişten Günümüze Kıbrıs Türk Şiiri. Lefkoşa.
Şen, Can (2016). “Kıbrıslı Şair Süleyman Uluçamgil’in Şiirlerinde Garip Akımının Etkisi”. Kıbrıslı Şehit Şair Süleyman Uluçamgil. ed. Can Şen. İstanbul: Kesit Yayınları. 87-107.
Şen, Can (2018). “Kıbrıslı Şehit Şair Süleyman Uluçamgil’in Saray Gibi Adlı Yarım Kalan Piyesi Üzerine Bir İnceleme”. Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları-Üçüncü Uluslararası KIBATEK Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları Sempozyumu Bildirileri. C. 1. (Haz. İsmail Bozkurt vd.). Lefkoşa: Kıbrıs Türk Edebiyatı Araştırma ve Tanıtma Projesi Yayını. s. 165-175.
Yeniasır, Mustafa ve Gökbulut, Burak (2018). “Süleyman Uluçamgil’in Gözüyle Kıbrıs’ta İngiliz Sömürge Yönetimi”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (40). s.139-148.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CAN ŞENYayın Tarihi: 19.02.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 19.02.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Süleyman Uluçamgil - Bütün Eserleri | KKTC Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları / KKTC | 1998 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Hikmet Afif Mapolar | d. 19 Mayıs 1919 - ö. 5 Mart 1989 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | İncila Çalışkan | d. 1944 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
3 | Alev Alatlı | d. 1944 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
4 | Saffet Uysal | d. 1944 - ö. 26 Kasım 2008 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Rıfkı Melûl Meriç | d. 1901 - ö. 22 Ocak 1964 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
6 | Selami İzzet Sedes | d. 1896 - ö. 13 Mayıs 1964 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
7 | Halide Edip -Adıvar | d. 1882 - ö. 9 Ocak 1964 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ABDÜLHAK MİHRÜNNİSA | d. 1864 - ö. 1943 | Meslek | Görüntüle |
9 | Pınar Çekirge | d. 15 Ekim 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Mustafa Necati Karaer | d. 2 Nisan 1929 - ö. 15 Mart 1995 | Meslek | Görüntüle |
11 | Yusuf Atılgan | d. 27 Haziran 1921 - ö. 9 Ekim 1989 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Evren Kuçlu | d. 1982 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Göksel Altınışık Ergur | d. 1969 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | FEHMÎ, Süleymân Paşa-zâde İbrâhim Fehmî Bey | d. ? - ö. 1853 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | SÜLEYMAN, Süleyman Temeltaş | d. 1911 - ö. 1990 | Madde Adı | Görüntüle |
16 | SÜLEYMAN BEY, Sûfî Mehmed Paşa-zâde | d. ? - ö. 1688 | Madde Adı | Görüntüle |