MEHMED NÂZIM [PAŞA]

(d. 1849 / ö. 17 Aralık 1926)
şair, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Üsküdar’da doğdu. İptidaî ve rüşdî mektepte öğrenim gördü. Arapça ve Farsçadan özel dersler aldı. Fransızca öğrendi. Da’âvi Nezareti Evrak Odasına mülâzemetle girdi. Adliye İcra Cemiyeti Zabıt Kitabetinde başmümeyyiz muavini oldu. Bu dönemde “Cerîde-i Mehâkim” dergisinin ilk yazı işleri müdürlüğünü yaptı. Ahmet Mithat Efendi’nin çıkardığı İttihad gazetesinde yazılar yazdı. Ziya Paşa, Adana valisi iken kendisini Adana mektupçuluğuna atadı. Konya, Bitlis, Halep mektupçuluğunu icra etti. Kastamonu mektupçuluğuna tayin edilse de bu görevi kabul etmedi. Bir süre Umum Muhacirin Komisyonu mektupçuluğu yaptı. Mersin ve Kayseri mutasarrıflığına atandı. 1881’de Rütbe-i Râbi’a tevcih, 1901’de Rumeli Beylerbeyliği pâyesine terfî oldu. Birinci Rütbe Osmânî ve Mecîdi, Fransa’nın Birinci Rütbe Legion d’honeur ve Papa’nın ikinci rütbe nişanlarını kazandı. Diyarbakır, Halep, Konya, Sivas ve Selanik valisi olarak görevde bulundu. Selanik valisi iken Yunanların şehri ele geçirmesi üzerine yurda döndü ve emekli oldu.

Mevlevi bir şair olan Mehmed Nâzım Paşa, Şair Nâzım Hikmet’in dedesidir. Basılı yedi eseri dışında Fevziye Abdullah Tansel tarafından bulunan yazma şiir mecmuası ve Cumhuriyet gazetesinde Bir Devrin Tarihi (no. 2770, 21 Kanunisani 1932 vd.) adıyla neşredilen anıları da mevcuttur. Oğlu Hikmet Bey’in Kadıköy’deki evinde vefat etmiş, Karacaahmet Kabristanı’na defnedilmiştir. 

Kaynakça

Güllüce, Fatih (2008). Mehmed Nâzım Paşa’nın “İbn Fâriz Tercümesi ve Şerhi” Metin ve İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

İnal, Mahmut Kemal (1969). “Nâzım”. Son Asır Türk Şairleri. C. II. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 1137-1141.

Sarıbal, İsmet (2018). “Ahd-i Şehriyârî’den Devr-i Hamid-i Sânî’ye Valiliğe Giden Yolda Bir II. Abdülhamid Dönemi Memurunun Serencamı”. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2): 175-212.

Tansel, Fevziye Abdullah (1966). "Bir Mevlevî Nâsir ve Şâiri Mehmed Nâzım Paşa Basılı Eserleri ve Yazma Şiir Mecmuası". Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14 (1): 155-174.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: Ali ERBAY
Yayın Tarihi:
Güncelleme Tarihi: 25.12.2023

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
MuhâtabaMihran Matbaası / İstanbulH. 1304/M. 1886-1887Diğer
Ahd-i ŞehriyârîMatbaa-i Ebüzziya / İstanbulH. 1304/M. 1886-1887İnceleme
Nizâmü’l-Hâss fî Ehli’l-İhtisâsŞems Matbaası / İstanbulH. 1326-1328/M. 1908-1910Tercüme
KerbelâŞems Matbaası / İstanbulH. 1327-1329/M. 1909-1911Diğer
İbn-i Fâriz TercemesiŞems Matbaası / İstanbulR. 1328-1330/M. 1912-1914Tercüme
Esrâr-ı Tevhid ve TercemesiŞems Matbaası / İstanbulR. 1331/M. 1915-1916Tercüme
Yek-ÂvâzŞems Matbaası / İstanbulR. 1333/M. 1917Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RIZAd. 1848-1849 - ö. 01.03.1920Doğum YılıGörüntüle
2TIFLÎd. 1849 - ö. 1905Doğum YılıGörüntüle
3ŞEYHÎ, Celâleddîn Deded. 1849 - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
4ELESGER, Göğçelid. 21.03.1821 - ö. 07.03.1926Ölüm YılıGörüntüle
5PESENDİ, M. Mardiros Kımpetyand. 1864 - ö. 1926Ölüm YılıGörüntüle
6TAHİRÎ, Tahird. 1861 - ö. 1926Ölüm YılıGörüntüle
7ŞERÎFÎ, Şerif Çelebid. ? - ö. 1523-24MeslekGörüntüle
8Aysun Berktay Özmend. 1952 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Ethem Baymakd. 1952 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Sadri Ertemd. 1898/9? - ö. 13 Kasım 1943Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Abdülkadir Noyand. 1886 - ö. 1977Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Bursalı Mehmet Tahird. 22 Kasım 1861 - ö. 28 Ekim 1925Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13NÂİB, Müezzin-zâde Mehmed Nâib Efendid. ? - ö. 1717-18Madde AdıGörüntüle
14ŞÂNÎ, Mehmed Şânî Efendi, Niğdelid. ? - ö. 1836Madde AdıGörüntüle
15SÂLİM, Mehmed Sâlim Efendid. ? - ö. 1851Madde AdıGörüntüle