Emin Recep Gürel

(d. 1899 / ö. 1970)
Şair, Öğretmen
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Emin Recep Gürel, 1899'da Selanik'in Pazar Tekkesi Mahallesi'nde doğdu. Babası Aziz Bey, adliye memurudur. İlk ve ortaöğrenimini Selanik’te tamamlayan Gürel, dönemin gözde okullarından biri olan Terakki İdadisi'nden mezun oldu. Daha sonra İstanbul’a gelerek Halkalı Yüksek Ziraat Okulu'na kaydoldu ve mezun olduktan sonra tütün ziraatıyla uğraştı. Bir süre Bulgaristan’da bulunan Gürel, bu süre zarfında Bulgarca öğrendi. Bulgaristan Yeni Trakya Tütün Şirketi'nde müdür, İnhisarlar İdaresi'nde tütün eksper muavini, Şişli Terakki Lisesi’nde öğretmen ve idareci olarak çalıştı. 1933'te yuva ve ilkokuldan oluşan Yeni Nesil adlı özel bir okul açtı ve burada üç yıl müdürlük yaptı. Selçuk Kız Sanat Enstitüsü’nde ve Sultanahmet Ticaret Lisesi’nde öğretmenlik görevlerinde bulundu. 1970'te vefat etti.

Yeni Lisan hareketinin etkisiyle edebiyatla ilgilenmeye başlayan Emin Recep, ilk şiirlerini öğrencilik yıllarında yazmaya başlar. Genç Yolcular, Ümid, Dergâh, Yeni Mecmua, Altın Kalem, Hayat, Güneş, Resimli Ay, Yarım Ay'da şiirlerini yayımlar. Yeni Mecmua’da ve Celal Sahir tarafından ayda bir defa yayımlanan Kitaplar’da hece vezniyle şiirler yazan şairler arasında yer alır. Nazım birimi olarak genellikle dörtlük kullandığı görülmektedir. Şiirleri, yaşadığı dönemde takdir toplamıştır. Yakup Kadri, Emin Recep'in şiirlerinin ruh ve mazmun itibariyle taşıdığı yeniliklere dikkat çekmiş, Yahya Kemal ise kendisini "yeni tahassüste ve yeni zevkte" güzel şiirler yazan şairler arasında göstermiştir. Bulgar ve Fransız edebiyatlarıyla da iştigal etmiştir. Cumhuriyet'in ilk yıllarında yeni değerlerin çocuklara benimsetilmesi amacıyla çocuk edebiyatına yönelen şairlerden biri olmuştur. Bir yetişkin dikkatiyle çocuk duyarlılığını yakalamaya çalışan şairin, 1928'de yayımladığı Altın Kitap'ta çocuklara yönelik eğitici şiirleri mevcuttur.

Emin Recep Gürel’in gerek yetişkinler gerekse yetişme çağındakiler için yazdığı şiirlerinin; tarz, tavır ve eda bakımından Hececi şiir anlayışı ve Millî Edebiyat hareketinin içerisinde, memleketçi edebiyat çığırının gerçekçi tarafından ziyade romantik ve pastoral tarafında değerlendirilmesi daha uygundur. Rahat ve ahenkli söyleyişi, samimi ifadesinin yanında şekil bakımından Batılı formları da deneyen bir sanatkâr olarak Türk şiirinde kendine mahsus bir yer tuttuğunu, çok parlak olmasa da usta isimlerle bir arada eser sahibi bir şair sıfatıyla edebiyat tarihinde mütevazı bir mevkii hak ettiğini söylemek gerekir (Ergun 1936: 1243). Gürel'in dergilerde kalan çok sayıda şiirini bir araya getirme çalışmaları, şairin yıllar geçtikçe unutulan isminin tekrar hatırlanmasını sağlamaktadır.

Kaynakça

(2004). "Gürel, Emin Recep".  Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. C. 4. s. 283.

Banarlı, Nihad Sâmi (1983). Resimli Türk Edebiyâtı Târihi IIİstanbul: Millî Eğitim Basımevi. s. 1131.

Ergun, Sadeddin Nüzhet (t.y.). "Emin Receb (Gürel)". Türk Şairleri. C. 4. s. 1243-1245.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. Cilt 3. İstanbul: Suhulet Basımevi

Özarslan, Ersin (2013). “Emin Recep Gürel’in Dergilerde Kalan Kalem Mahsullerinden On İki Şiiri ve Terbiyevî Bir Monologu (Şiirlerine Yeni Ekler II)”. Millî Eğitim Dergisi. S. 200. s. 159-179.

Özbalcı, Mustafa (1993). Emin Recep Bey ve Şiirleri. Samsun: Eser Matbaası.

Polat, Nâzım Hikmet (1997). “Emin Recep Bey ve Şiirleri’ne Bazı Ekler”. Türklük Bilimi Araştırmaları. S. 4. s. 203-218.

Şimşek, Tacettin (2014). "Çocuk Edebiyatı Tarihine Ön Söz". Türk Dili -Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı-. C. 107. S. 756. s.15-58.

Yalçın, Murat (Ed.) (2010). "Emin Recep". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. C. 1. s. 374.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ESENGÜL SAĞLAM CAN - MEHMET EMİN DEDE
Yayın Tarihi: 19.07.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Altın KitapResimli Ay / İstanbul1928Şiir
Çocuk ŞarkılarıResimli Ay / İstanbul1929Derleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Cahit Uçukd. 17 Ağustos 1909 - ö. 7 Kasım 2004Doğum YeriGörüntüle
2Haluk Nihat Pepeyid. 1898 - ö. 27 Mayıs 1972Doğum YeriGörüntüle
3SUN’Î, İbrâhîm Sun‘îd. 1822 - ö. – ö.?Doğum YeriGörüntüle
4ÜMMÜGÜLSÜMd. 1899 - ö. 1944Doğum YılıGörüntüle
5Kurutluoğlu, Kudretd. 1897-1899 (?) - ö. 1973Doğum YılıGörüntüle
6ÂRİF HİKMET (SARICALIOĞLU)d. 1899 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlud. 1901 - ö. 25 Mayıs 1970Ölüm YılıGörüntüle
8SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970Ölüm YılıGörüntüle
9MEHMET, Mehmet Ergind. 1901 - ö. 1970Ölüm YılıGörüntüle
10Ali Kâmi Akyüzd. 1873 - ö. 11 Mart 1945MeslekGörüntüle
11İskender Savaşırd. 1955 - ö. 17 Haziran 2018MeslekGörüntüle
12Ahmet Özdemird. 25 Nisan 1948 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Nurgül Ateşd. 18 Ekim 1977 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Özgür Sinand. 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Burhan Erend. 02 Mayıs 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Recep İbişd. 08 Temmuz 1976 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17EMİN CANd. 1942 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ÂRİF, İsâ-zâde Mehmed Emin Efendid. ? - ö. 1772-73Madde AdıGörüntüle