Emin Recep Gürel

(d. 1899 / ö. 1970)
Şair, Öğretmen
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Emin Recep Gürel, 1899'da Selanik'in Pazar Tekkesi Mahallesi'nde doğdu. Babası Aziz Bey, adliye memurudur. İlk ve ortaöğrenimini Selanik’te tamamlayan Gürel, dönemin gözde okullarından biri olan Terakki İdadisi'nden mezun oldu. Daha sonra İstanbul’a gelerek Halkalı Yüksek Ziraat Okulu'na kaydoldu ve mezun olduktan sonra tütün ziraatıyla uğraştı. Bir süre Bulgaristan’da bulunan Gürel, bu süre zarfında Bulgarca öğrendi. Bulgaristan Yeni Trakya Tütün Şirketi'nde müdür, İnhisarlar İdaresi'nde tütün eksper muavini, Şişli Terakki Lisesi’nde öğretmen ve idareci olarak çalıştı. 1933'te yuva ve ilkokuldan oluşan Yeni Nesil adlı özel bir okul açtı ve burada üç yıl müdürlük yaptı. Selçuk Kız Sanat Enstitüsü’nde ve Sultanahmet Ticaret Lisesi’nde öğretmenlik görevlerinde bulundu. 1970'te vefat etti.

Yeni Lisan hareketinin etkisiyle edebiyatla ilgilenmeye başlayan Emin Recep, ilk şiirlerini öğrencilik yıllarında yazmaya başlar. Genç Yolcular, Ümid, Dergâh, Yeni Mecmua, Altın Kalem, Hayat, Güneş, Resimli Ay, Yarım Ay'da şiirlerini yayımlar. Yeni Mecmua’da ve Celal Sahir tarafından ayda bir defa yayımlanan Kitaplar’da hece vezniyle şiirler yazan şairler arasında yer alır. Nazım birimi olarak genellikle dörtlük kullandığı görülmektedir. Şiirleri, yaşadığı dönemde takdir toplamıştır. Yakup Kadri, Emin Recep'in şiirlerinin ruh ve mazmun itibariyle taşıdığı yeniliklere dikkat çekmiş, Yahya Kemal ise kendisini "yeni tahassüste ve yeni zevkte" güzel şiirler yazan şairler arasında göstermiştir. Bulgar ve Fransız edebiyatlarıyla da iştigal etmiştir. Cumhuriyet'in ilk yıllarında yeni değerlerin çocuklara benimsetilmesi amacıyla çocuk edebiyatına yönelen şairlerden biri olmuştur. Bir yetişkin dikkatiyle çocuk duyarlılığını yakalamaya çalışan şairin, 1928'de yayımladığı Altın Kitap'ta çocuklara yönelik eğitici şiirleri mevcuttur.

Emin Recep Gürel’in gerek yetişkinler gerekse yetişme çağındakiler için yazdığı şiirlerinin; tarz, tavır ve eda bakımından Hececi şiir anlayışı ve Millî Edebiyat hareketinin içerisinde, memleketçi edebiyat çığırının gerçekçi tarafından ziyade romantik ve pastoral tarafında değerlendirilmesi daha uygundur. Rahat ve ahenkli söyleyişi, samimi ifadesinin yanında şekil bakımından Batılı formları da deneyen bir sanatkâr olarak Türk şiirinde kendine mahsus bir yer tuttuğunu, çok parlak olmasa da usta isimlerle bir arada eser sahibi bir şair sıfatıyla edebiyat tarihinde mütevazı bir mevkii hak ettiğini söylemek gerekir (Ergun 1936: 1243). Gürel'in dergilerde kalan çok sayıda şiirini bir araya getirme çalışmaları, şairin yıllar geçtikçe unutulan isminin tekrar hatırlanmasını sağlamaktadır.

Kaynakça

(2004). "Gürel, Emin Recep".  Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. C. 4. s. 283.

Banarlı, Nihad Sâmi (1983). Resimli Türk Edebiyâtı Târihi IIİstanbul: Millî Eğitim Basımevi. s. 1131.

Ergun, Sadeddin Nüzhet (t.y.). "Emin Receb (Gürel)". Türk Şairleri. C. 4. s. 1243-1245.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. Cilt 3. İstanbul: Suhulet Basımevi

Özarslan, Ersin (2013). “Emin Recep Gürel’in Dergilerde Kalan Kalem Mahsullerinden On İki Şiiri ve Terbiyevî Bir Monologu (Şiirlerine Yeni Ekler II)”. Millî Eğitim Dergisi. S. 200. s. 159-179.

Özbalcı, Mustafa (1993). Emin Recep Bey ve Şiirleri. Samsun: Eser Matbaası.

Polat, Nâzım Hikmet (1997). “Emin Recep Bey ve Şiirleri’ne Bazı Ekler”. Türklük Bilimi Araştırmaları. S. 4. s. 203-218.

Şimşek, Tacettin (2014). "Çocuk Edebiyatı Tarihine Ön Söz". Türk Dili -Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı-. C. 107. S. 756. s.15-58.

Yalçın, Murat (Ed.) (2010). "Emin Recep". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. C. 1. s. 374.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ESENGÜL SAĞLAM CAN - MEHMET EMİN DEDE
Yayın Tarihi: 19.07.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Altın KitapResimli Ay / İstanbul1928Şiir
Çocuk ŞarkılarıResimli Ay / İstanbul1929Derleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AHMED DEDE/ÂŞIK, Müneccimbaşıd. 1631-32 - ö. 28 Şubat 1702Doğum YeriGörüntüle
2ÂKİF/MÜŞTÂK, Hasan Âkif Efendid. ? - ö. 1827Doğum YeriGörüntüle
3BAHŞÎ, Mehmed Bahşî Efendid. ? - ö. 1628-29Doğum YeriGörüntüle
4HEMİD AĞAOĞLUd. 1899 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5UMUR, Osman Önderd. 1899 - ö. 09.05.1976Doğum YılıGörüntüle
6Muazzez Tahsin Berkandd. 1899 - ö. 4 Ekim 1984Doğum YılıGörüntüle
7Nikolay Tanasoğlud. 1895 - ö. 1970Ölüm YılıGörüntüle
8Fethi Girayd. 1918 - ö. 24 Şubat 1970Ölüm YılıGörüntüle
9ŞAKİR EYVAZOVd. 1891 - ö. 1970Ölüm YılıGörüntüle
10İzzet Yasard. 24 Mayıs 1951 - ö. 13 Temmuz 2018MeslekGörüntüle
11Bayram İbrahim Rogovalıd. 1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Hasan Hüsnü Durgund. 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Fahreddin Bozdağd. 01 Ocak 1958 - ö. 10 Kasım 2017Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Fikret Terzid. 1947 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Nihan Temizd. 21 Kasım 1975 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Recep Seyhand. 2 Nisan 1954 - ö. 28 Ekim 2023Madde AdıGörüntüle
17Recep S. Tatard. 1965 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18EMÎN PAŞA, Seyyid Mehmed Emîn Paşa, Ebu'l-Kemâld. 1837 - ö. 1908Madde AdıGörüntüle