Madde Detay
HİLMÎ, Elmastıraş-zâde Mustafa Hilmî
(d. 1256/1840 - ö. 1298/1881)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
21 Receb 1256/18 Eylül 1840’ta İstanbul’da doğdu. Divan-ı hümayun kalemi memurlarından Elmastıraş Ahmed Bey’in oğludur. Bu nedenle Elmastıraş-zâde Mustafa Hilmî olarak tanındı. İyi bir öğrenim gördü. Bezm-i Âlem Valide Sultan tarafından 1849’da yaptırılan Dârü’l-Ma’ârif’te okuyup diploma aldı. Mahrec-i Aklam’da okudu. Bilahare özel olarak tahsile devam etti. Rüsumat Emanetine girdi. Tütün, İçki ve Evrak-ı Sahiha Müsevvidliğinde çalıştı. Rüsumat Emanetine girinceye kadar yoksul bir yaşam sürdü. Şefik Paşa tarafından himaye gördü. 1298/1881’de kırk bir yaşlarında vefat etti. Kuzguncuk’ta Nakkaş Kabristanı’na defnedildi.
Eserleri şunlardır:
1. Dîvân: Osmanlı Müellifleri’nde biri basılmış, diğeri basılmamış iki Dîvân’ı olduğu ifade edilir (Tatcı vd. 2000: 148). Dîvân-ı Belâgat-unvân-ı Hilmî başlığını taşıyan Dîvân’ı 1274/1857’de taşbasması ile basıldı. 62 sayfadır. Dîvân’da 15 kaside, 62 gazel, 1 müstezad, 5 tarih manzumesi, 4 şarkı, 2 muhammes, 1 tahmis, 3 müseddes, 2 mesnevi, 7 kıt’a, 14 beyit ve 9 manzume vardır. Dîvân, 1993 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
2. Te’sîr-i Aşk yâhud Zahhmetsiz Ölüm: Mensur tiyatro.
3. Bahtiyâr yâhud Son Gürlüğü: Manzum tiyatro.
Musikiye de vakıf olup epeyce bestesi vardır. Dîvân’ı 18 yaşında tertip etmiş olması dikkat çekicidir.
Kaynakça
Kurnaz, Cemal, Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nailî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay.
Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay.
Tatcı, Mustafa, Cemal Kurnaz (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Üstünova, Kerime (1993). Hilmi Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. MEHTAP ERDOĞANYayın Tarihi: 05.11.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 05.11.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | CA’FER, Zâtî-zâde Ca’fer Çelebi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | CELÂL, Mahmûd Celâleddîn Paşa | d. 1839-40 - ö. 1899 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MUHİBBÎ, İmâm-zâde | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | SABRÎ, Hüseyin Sabrî | d. 1840 - ö. 1905 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HULÛSÎ, Ömer | d. 1840 - ö. 1910 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | NÂMÎ, Agop | d. 1840 - ö. 1869 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HÂLİS, Hacı Pîr Efendi | d. 1810-1811 - ö. 1880-1881 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | KÂŞİF, Ömer | d. 1831 - ö. 1881 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HÜSEYİN HÜSNÎ EFENDİ | d. ? - ö. 1881 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | HİLMÎ, Dede-zâde Mehmed Hilmî Efendi | d. 1828 - ö. 1913 | Meslek | Görüntüle |
11 | Nevin Soysal Aydın | d. 16 Ocak 1962 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Ali Mustafa Soylu | d. 1907 - ö. 31 Mayıs 1974 | Meslek | Görüntüle |
13 | PERTEVNİYÂL SULTÂN | d. 1810 - ö. 1884 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | İZZET | d. 1822 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | HALÎM, Enderunlu | d. ? - ö. 1830 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ENVERÎ DEDE | d. ? - ö. 1546-47 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | KIZLIK AHMED | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ŞÎRÎ, Alî | d. ? - ö. 1592 | Madde Adı | Görüntüle |