Madde Detay
İdris Ahmet Pura
(d. 1910 / ö. 1975)
Şair, Banka Memuru
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Üsküp'ün tanınmış ailelerinden Hoca İdris oğlu Ahmet Bey ile Maber Hanım'ın oğlu olarak dünyaya geldi. II. Abdülhamid idaresine karşı Rumeli'de baş gösteren isyan hareketini idare ettiği için Bitlis'e sürülen meşhur Hoca İdris'in torunudur. Ahmet Bey, istibdat yönetiminin son bulması sebebiyle Meşrutiyet'in ilanından sonra doğan oğluna dedesinin ismini verdi. Üsküp'te Tefeyyüz İlk Mektebi'nde öğrenime başlayan İdris Ahmet, Ecola Franco-Serbe adlı okulda eğitimine devam etti. Babasının çiftliğini satarak Türkiye'ye göç etmesi üzerine lise eğitimine İstanbul'da sırasıyla Assomption Fransız Mektebi, Feyziye Lisesi ve Saint Benoit Koleji'nde devam etti. Sait Benoit Koleji'nde okuduğu sıralarda edebiyatla, özellikle Fransız şiiriyle ilgilenmeye başladı.
1931 yılında liseden mezun olan İdris Ahmet, Osmanlı Bankası'nda açılan imtihanı kazanarak bankanın Adapazarı şubesinde memur olarak çalışmaya başladı. 1933'te bu bankadan ayrılarak İstanbul'a döndü, Yüksek Ticaret ve İktisat Mektebi’nde okumaya ve Haber gazetesinde düzeltmen olarak çalışmaya başladı. Merkez Bankası İstanbul Şubesi'nde çalışma hayatına devam eden şair, bu kurumda kırk yıl görev yaptıktan sonra 1975'te emekliye ayrıldı.
Şairin yakın arkadaşlarından Ziya İlhan Zaimoğlu, bir yazısında onun mizacını şu cümlelerle tarif eder: "İdris Ahmet; kibar, mütevazı, yüzü gibi içi de güzel ve tam manasıyla temiz bir insandır. Diyebilirim ki o bir samimiyet heykelidir. Aldığı dürüst ve köklü aile terbiyesine, geniş kültürünü eklemiş ve böylece karakterini kuvvetlendirecek bugünkü şahsiyetini yaratmıştır. Çok içli ve hisli olan şair, biraz alıngan ve çekingendir. Az konuşmayı, çok dinlemeyi sever. En iğrendiği şey riyadır. Kimseye minnet etmez, kendi âleminde yaşar, bu sebeple kalabalıktan pek hoşlanmaz." (Zaimoğlu 1941: 3-4)
İdris Ahmet Pura, 1975 yılında İstanbul'da vefat etti.
"Denizde Mehtap" (1928) adlı ilk şiirini, lisede öğrenci iken Servet-i Fünun dergisinde yayımlanan İdris Ahmet Pura, daha sonra Varlık, İstanbul, Uyanış, Yedigün, Albüm, Geçit, Zeren, Dikmen gibi dergilerde şiirlerini yayımladı. İlk şiir kitabı Bir Ses İki Nağme'yi yakın arkadaşı Ziya İlhan Zaimoğlu ile birlikte 1931'de yayımladı. Şairin, kitabın kendisine ayrılan kısmında "Çoban Ateşi", "Kış Güneşi", "Kömür Kıvılcımları" ve "Şehap Yağmuru" başlıkları altında yirmi yedi şiiri yer almıştır. Hece ölçüsüyle kaleme alınan bu şiirlerinde daha çok bireysel temalar üzerine yoğunlaştı.
1933 yılında Adapazarı gazetesinde Sevgili Aranıyor adlı romanını tefrika etti. İdris Ahmet, ikinci şiir kitabı Güneşli Sağnaklar'ı 1934'te ve Ay Düğümleri adlı on altı sayfalık üçüncü şiir kitabını 1944'te yayımladı.1945 yılında Bitmeyen Mevsim adlı dördüncü şiir kitabını çıkaran şair, 1946 yılında arkadaşı Ziya İlhan Zaimoğlu ile ortak bir şiir kitabına daha imza attı: Memleket Havası (1946). Bu şiir kitabının önsözünde Yaşar Nabi Nayır, kitapta yer alan şiirleri ve iki şair arkadaşı şu cümlelerle değerlendirdi: "Bu iki genç şair, aynı telden çalmıyorlar! Onları birleştiren sanat görüşlerinin aynı olması da değildir. Her birinin kendine has hususiyetleri var. Onları birleştiren daha kuvvetli bir bağdır: Talih benzerliği!" (Nayır 1946: 3). İdris Ahmet'in, bu kitabın kendisine ayrılan "Anadan Doğma" adlı kısmında daha çok serbest ölçüyle yazılmış yirmi iki şiiri yer aldı. Şair, 1963'te Islığımın Çevresi adlı son şiir kitabını yayımladı. Bu kitabında elli üç şiirini bir araya getiren şair, daha çok serbest ölçü ile bireysel temalar üzerine eğildi.
Edebiyat tarihimizde üzerinde pek durulmayan bir isim olan İdris Ahmet Pura; süssüz yalın şiirleri ile (TDEA 259) kendi kuşağı içinde iyi bir şair olarak ön plana çıkmaktadır.
Kaynakça
Nayır, Yaşar Nabi (1946). "Birkaç Söz" (Memleket Havası Kitabına Önsöz). İstanbul: Nazım Berksoy Matbaası. 3.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). "İdris Ahmet Pura". İstanbul: Dergâh Yayınları. C. 7. 259.
Yalçın, Murat (ed.) (2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. C. 2. 860.
Zaimoğlu, Ziya İlhan (1 Ağustos 1941). "İdris Ahmet Pura". Dikmen. S. 3. 3-4.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. NECATİ TONGAYayın Tarihi: 15.03.2018Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Yayın Tarihi: 15.03.2018Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Bir Ses İki Nağme | İnkılâp / İstanbul | 1931 | Şiir |
Güneşli Sağnaklar | Mecmua Matbaası / İstanbul | 1934 | Şiir |
Ay Düğümleri | Kamuran Çelebi Matbaası / İstanbul | 1944 | Şiir |
Bitmeyen Mevsim | Numune Matbaası / İstanbul | 1945 | Şiir |
Memleket Havası | Nazım Berksoy Matbaası / İstanbul | 1946 | Şiir |
Islığımın Çevresi | Rafet Zaimler Yayınevi / İstanbul | 1963 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | VAHDETÎ, Osman | d. ? - ö. 1723 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Leyla Şerif Emin | d. 13 Mayıs 1981 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HEMDEMÎ, Hemdemî Çelebi | d. ? - ö. 1689 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Şerif Kurbanoğlu | d. 1910 - ö. 4 Nisan 1971 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MEHEMMED MUSTAFA OĞLU MUSTAFAYEV | d. 1910 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | YUNUS, Yunus Oral | d. 1910 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Nurettin Sevin | d. 19 Mayıs 1900 - ö. 17 Eylül 1975 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Hüseyin Nihal Atsız | d. 12 Ocak 1905 - ö. 11 Aralık 1975 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Naci Sadullah | d. 1912 - ö. 27 Ağustos 1975 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Ahmet Sargın | d. 01 Ocak 1954 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Özdilek Erdem | d. 27 Nisan 1933 - ö. 14 Nisan 1999 | Meslek | Görüntüle |
12 | Şemsettin Ünlü | d. 1 Eylül 1928 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Mustafa Köz | d. 1959 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Zeynep Altıok Akatlı | d. 01 Ocak 1968 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Sururi Baykal | d. 1 Ocak 1942 - ö. 2010 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | MAHNİDA AHMET, Ahmet Hamdi Durgun | d. 1903 - ö. 1962 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Refik Ahmet Sevengil | d. 1903 - ö. 13 Eylül 1970 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | AHMET/AHMET BAYHAN, Ahmet Bayhan | d. 1907 - ö. 1988 | Madde Adı | Görüntüle |