İdris Ahmet Pura

(d. 1910 / ö. 1975)
Şair, Banka Memuru
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Üsküp'ün tanınmış ailelerinden Hoca İdris oğlu Ahmet Bey ile Maber Hanım'ın oğlu olarak dünyaya geldi. II. Abdülhamid idaresine karşı Rumeli'de baş gösteren isyan hareketini idare ettiği için Bitlis'e sürülen meşhur Hoca İdris'in torunudur. Ahmet Bey, istibdat yönetiminin son bulması sebebiyle Meşrutiyet'in ilanından sonra doğan oğluna dedesinin ismini verdi. Üsküp'te Tefeyyüz İlk Mektebi'nde öğrenime başlayan İdris Ahmet, Ecola Franco-Serbe adlı okulda eğitimine devam etti. Babasının çiftliğini satarak Türkiye'ye göç etmesi üzerine lise eğitimine İstanbul'da sırasıyla Assomption Fransız Mektebi, Feyziye Lisesi ve Saint Benoit Koleji'nde devam etti. Sait Benoit Koleji'nde okuduğu sıralarda edebiyatla, özellikle Fransız şiiriyle ilgilenmeye başladı.

1931 yılında liseden mezun olan İdris Ahmet, Osmanlı Bankası'nda açılan imtihanı kazanarak bankanın Adapazarı şubesinde memur olarak çalışmaya başladı. 1933'te bu bankadan ayrılarak İstanbul'a döndü, Yüksek Ticaret ve İktisat Mektebi’nde okumaya ve Haber gazetesinde düzeltmen olarak çalışmaya başladı. Merkez Bankası İstanbul Şubesi'nde çalışma hayatına devam eden şair, bu kurumda kırk yıl görev yaptıktan sonra 1975'te emekliye ayrıldı.

Şairin yakın arkadaşlarından Ziya İlhan Zaimoğlu, bir yazısında onun mizacını şu cümlelerle tarif eder: "İdris Ahmet; kibar, mütevazı, yüzü gibi içi de güzel ve tam manasıyla temiz bir insandır. Diyebilirim ki o bir samimiyet heykelidir. Aldığı dürüst ve köklü aile terbiyesine, geniş kültürünü eklemiş ve böylece karakterini kuvvetlendirecek bugünkü şahsiyetini yaratmıştır. Çok içli ve hisli olan şair, biraz alıngan ve çekingendir. Az konuşmayı, çok dinlemeyi sever. En iğrendiği şey riyadır. Kimseye minnet etmez, kendi âleminde yaşar, bu sebeple kalabalıktan pek hoşlanmaz." (Zaimoğlu 1941: 3-4)

İdris Ahmet Pura, 1975 yılında İstanbul'da vefat etti.

"Denizde Mehtap" (1928) adlı ilk şiirini, lisede öğrenci iken Servet-i Fünun dergisinde yayımlanan İdris Ahmet Pura, daha sonra Varlık, İstanbul, Uyanış, Yedigün, Albüm, Geçit, Zeren, Dikmen gibi dergilerde şiirlerini yayımladı. İlk şiir kitabı Bir Ses İki Nağme'yi yakın arkadaşı Ziya İlhan Zaimoğlu ile birlikte 1931'de yayımladı. Şairin, kitabın kendisine ayrılan kısmında "Çoban Ateşi", "Kış Güneşi", "Kömür Kıvılcımları" ve "Şehap Yağmuru" başlıkları altında yirmi yedi şiiri yer almıştır. Hece ölçüsüyle kaleme alınan bu şiirlerinde daha çok bireysel temalar üzerine yoğunlaştı.

1933 yılında Adapazarı gazetesinde Sevgili Aranıyor adlı romanını tefrika etti. İdris Ahmet, ikinci şiir kitabı Güneşli Sağnaklar'ı 1934'te ve Ay Düğümleri adlı on altı sayfalık üçüncü şiir kitabını 1944'te yayımladı.1945 yılında Bitmeyen Mevsim adlı dördüncü şiir kitabını çıkaran şair, 1946 yılında arkadaşı Ziya İlhan Zaimoğlu ile ortak bir şiir kitabına daha imza attı: Memleket Havası (1946). Bu şiir kitabının önsözünde Yaşar Nabi Nayır, kitapta yer alan şiirleri ve iki şair arkadaşı şu cümlelerle değerlendirdi: "Bu iki genç şair, aynı telden çalmıyorlar! Onları birleştiren sanat görüşlerinin aynı olması da değildir. Her birinin kendine has hususiyetleri var. Onları birleştiren daha kuvvetli bir bağdır: Talih benzerliği!" (Nayır 1946: 3). İdris Ahmet'in, bu kitabın kendisine ayrılan "Anadan Doğma" adlı kısmında daha çok serbest ölçüyle yazılmış yirmi iki şiiri yer aldı. Şair, 1963'te Islığımın Çevresi adlı son şiir kitabını yayımladı. Bu kitabında elli üç şiirini bir araya getiren şair, daha çok serbest ölçü ile bireysel temalar üzerine eğildi.

Edebiyat tarihimizde üzerinde pek durulmayan bir isim olan İdris Ahmet Pura; süssüz yalın şiirleri ile (TDEA 259) kendi kuşağı içinde iyi bir şair olarak ön plana çıkmaktadır.

Kaynakça

Nayır, Yaşar Nabi (1946). "Birkaç Söz" (Memleket Havası Kitabına Önsöz). İstanbul: Nazım Berksoy Matbaası. 3.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). "İdris Ahmet Pura". İstanbul: Dergâh Yayınları. C. 7. 259.

Yalçın, Murat (ed.) (2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. C. 2. 860.

Zaimoğlu, Ziya İlhan (1 Ağustos 1941). "İdris Ahmet Pura". Dikmen. S. 3. 3-4.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NECATİ TONGA
Yayın Tarihi: 15.03.2018
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Bir Ses İki Nağmeİnkılâp / İstanbul1931Şiir
Güneşli SağnaklarMecmua Matbaası / İstanbul1934Şiir
Ay DüğümleriKamuran Çelebi Matbaası / İstanbul1944Şiir
Bitmeyen MevsimNumune Matbaası / İstanbul1945Şiir
Memleket HavasıNazım Berksoy Matbaası / İstanbul1946Şiir
Islığımın ÇevresiRafet Zaimler Yayınevi / İstanbul1963Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VAHDETÎ, Osmand. ? - ö. 1723Doğum YeriGörüntüle
2Leyla Şerif Emind. 13 Mayıs 1981 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HEMDEMÎ, Hemdemî Çelebid. ? - ö. 1689Doğum YeriGörüntüle
4Şerif Kurbanoğlud. 1910 - ö. 4 Nisan 1971Doğum YılıGörüntüle
5MEHEMMED MUSTAFA OĞLU MUSTAFAYEVd. 1910 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6YUNUS, Yunus Orald. 1910 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Nurettin Sevind. 19 Mayıs 1900 - ö. 17 Eylül 1975Ölüm YılıGörüntüle
8Hüseyin Nihal Atsızd. 12 Ocak 1905 - ö. 11 Aralık 1975Ölüm YılıGörüntüle
9Naci Sadullahd. 1912 - ö. 27 Ağustos 1975Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmet Sargınd. 01 Ocak 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Özdilek Erdemd. 27 Nisan 1933 - ö. 14 Nisan 1999MeslekGörüntüle
12Şemsettin Ünlüd. 1 Eylül 1928 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Mustafa Közd. 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Zeynep Altıok Akatlıd. 01 Ocak 1968 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Sururi Baykald. 1 Ocak 1942 - ö. 2010Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MAHNİDA AHMET, Ahmet Hamdi Durgund. 1903 - ö. 1962Madde AdıGörüntüle
17Refik Ahmet Sevengild. 1903 - ö. 13 Eylül 1970Madde AdıGörüntüle
18AHMET/AHMET BAYHAN, Ahmet Bayhand. 1907 - ö. 1988Madde AdıGörüntüle