Madde Detay

İsmi Mehmed Lütfullâh’dır. Hoca Mes’ûd Efendi’nin oğlu olduğundan Küçük Hoca-zâde olarak tanındı. 15 Rebiülevvel 1053/ 3 Haziran 1643'te doğdu. Kaynaklar 1061/1650-51'de mülazım olduğunu belirtirlerken, Mecma-ı Şuarâ'da 1063/1652-53'te (Arslan 1994:31) Şeyhülislam Kara Çelebi-zâde Abdülaziz Efendi'den mülazım olduğunu kaydederler. Safer 1084/ Mayıs-Haziran 1673'te Muhiddin-i Kocevi Medresesi'ne müderrris; Ramazan 1085/Kasım-Aralık1674'te Fîrûz Aga Medresesi'ne hareket ve Şaban 1088/Eylül-Ekim 1677'de Cafer Ağa Medresesi'ne, Rebiülevvel 1089/Nisan-Mayıs 1678'de Haydar Paşa Medresesi'ne, Cumadelûlâ 1092/Mayıs-Haziran 1681'de Nişancı Paşa-yı Cedid Medresesi'ne, Ramazan 1094 /Ağustos-Eylül 1683'te Sahn-ı Semân'dan birine, Rebiülahir 1095/Mart-Nisan 1684'te Sinan Paşa Medresesi'ne, Cumadelûlâ 1097/Mart-Nisan 1686'da Üsküdar'da Mihrimah Medresesi'ne, Cumadelûlâ 1099/Mart-Nisan 1688'de Haseki Medresesi'ne, aynı sene Şabanı/Haziran 1688'de Hakaniyye-i Vefa'ya ve aynı sene Şevvali/Temmuz-Ağustos 1688'de hamise itibar olunup, Cumadel-ûlâ 1100/Şubat-Mart 1689'da Halep kadısı oldu. Cumadel-ûlâ 1100/Şubat-Mart 1689'da Bursa payesi mansıbından mazul olup Safer 1106/Eylül-Ekim 1694'te Bursa kadısı oldu. Safer 1107/Eylül-Ekim 1695'te mazul oldu. Aynı sene Ramazanı/Nisan-Mayıs 1696'da Malkara arpalık verildi. Ramazan 1113/ Ocak-Şubat 1702'de Haslar kadısı olup, aynı sene Zilkadesi/Mart-Nisan 1702'de Eyüp kadılığı görevindeyken vefat etti. Salim, Şakâyık ve Mecma-ı Şuarâ'da vefat tarihi 1113/1701-02 olarak kayıtlı iken; Safayî'de, 1110/1698-99 olarak geçmektedir. Defterdar Camii haziresinde amcası Ali Efendi yanında medfundur. (Özcan 1989: 182-83)

Gençliğinde Mevlevîliğe intisap etti. (Çapan 2005: 529) Halep kadısı iken Şâtır Mehmed Dede'den hilafet aldı. Lütfî mahlası ile ilahileri vardır (Özcan 1989: 182-83).

Arslan, Mehmet (hzl.)(1994). Mecma-ı Şuarâ ve Tezkire-i Üdebâ: Mehmet Siraceddin. Sivas: Dilek Matbaacılık.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

Erdem, Sadık (hzl.)(1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay. 261.

İnce, Adnan (hzl.)(2005). Tezkiretü’ş-Şuarâ - Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye. C. 4. İstanbul: Matbaa-i Âmire.365.

Müstakim-zâde Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Ankara: KB Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fuzalâ”. C. 3. İstanbul: Çağrı Yay.

Gazel

Mest-i 'ışkuz sabrımız yok sînemiz çâk eyleriz

Derd-i 'ışk ile dem-â-dem çeşmi nemnâk eyleriz

Görmek içün şâhid-i maksûdı çeşm-i cân ile

Mâ-sivâdan kalbimiz âyînesin pâk eyleriz

Neş’e-i câm-ı mahabbet virdi bir hâlet bize

Gözümüz yumup açınca seyr-i eflâk eyleriz

Bir aceb hâlet verir keyfiyyet-i sahbâ-yı aşk

Gâhi hâki zer ider gâhi zeri hâk eyleriz

Câm-ı ışkı dest-i sâkî-i ezelden içmişiz

Lutfiyâ anun içün eş‘ârı bî-bâk eyleriz

(Arslan, Mehmet (1994). Mecma-ı Şuara ve Tezkire-i Üdeba: Mehmet Siraceddin. Sivas: Dilek Matbaacılık.31)

Der-Na't-ı Şâh-ı Enbiyâ

Şifâ-yı derd-i dildür âsitânın yâ Resûlallâh

Anunçün Mustafâ'dur nâm u şânın yâ Resûlallâh

Vücûdun bâ'is-i izhâr-ı 'afv u magfiretdir hep

Sen oldun menba'-ı lutf u 'atânın yâ Resûlallâh

Cemî'-i enbiyâdan hem mükerrem hem mufazzalsın

Habîbisin cenâb-ı Kibriyâ'nın yâ Resûlallâh

Sen ol 'ankâ-yı Kâf-ı arş-ı a'zamsın ki bî pervâ

Senün bâğ-ı cinandur âşiyânun yâ Resûlallâh

Garîk-i bahr-i isyânum meded Lutfî'ye lutf eyle

Elin al ol garîb-i bî-nevânun yâ Resûlallâh

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 529-30)