MURAT, Murat Kaya

(d. 1946 / ö. -)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Murat Kaya, 1946 yılında Çorum'un Alaca ilçesine bağlı Karamahmut köyünde doğmuştur (Dokgöz 2013: 372-380). İlkokul mezunudur (Çelebi 2010: 282-284). Çok erken yaşta babasını kaybetmiştir. Yaşadığı zorluklar sebebi ile eğitimine devam edememiştir (Dokgöz 2013: 372-380). Dört çocuk babasıdır. Çiftçilik yaparak geçimini sağlamaktadır (Dokgöz 2013: 372-380). Geleneğin icrası ile ilgili pek çok ödül almıştır (Deveci 2006: 92-93).

Murat Kaya'nın belli bir ustası yoktur. Adına Âşık sıfatını ekleyerek mahlası olarak kullanmıştır (Çelebi 2010: 193). Âşıklığa bade içerek değil; Âşık Süleyman, Âşık Ali ve Âşık Mehmet (Çelebi 2010: 199) gibi köyünde bulunan ustalara özenerek başlamıştır (Deveci 2006: 92-93). Bade içme ve rüya görme geleneğine inanmayan âşık, bir dönem şiir söylemeye ara verdiğini fakat gördüğü bir rüyanın etkisi ile tekrar başladığını ifade etmiştir (Deveci 2006: 92-93). Saz çalmada ustası Şevket Usta'dır. Murat Kaya, Derya Aydın ve Satı Kara adında iki kadın çırak yetiştirmiştir (Dokgöz 2013: 372-380). Âşıklık geleneği hakkında bilgi sahibi olan Kaya, eserlerini deftere yazmaktadır. Eserlerinde beğenmediği yerleri zaman içinde değiştirmektedir (Dokgöz 2013: 372-380). Sanatını cemlerde, aşure günlerinde ve evine gelen misafirlerin isteği doğrultusunda icra etmektedir. Bazı eserleri yakın çevresi tarafından dinlenmek üzere kaydedilmiştir (Deveci 2006: 92-93). Kaya, teknolojinin âşıklık geleneğini ve âşıkları tanımak açısından önemli olduğunu vurgulamaktadır (Dokgöz 2013: 372-380). Şiirlerinin konusu: Allah, Hz. Muhammed, Hz. Ali ve On iki İmam'ın vasıfları gibi dini-tasavvufi konulardır (Deveci 2006: 92-93). Hacı Bektaş-ı Veli üzerine yazdığı şiiri en bilinen eseridir.

Kaynakça

Çelebi, Ebru (2010). Çorum' da Tekke Tarzı Şiir Gelenekleri ve Temsilcileri. Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Deveci, Arzu (2006). "Âşık Murat". 2006 Yılında Çorumda Yaşayan Âşık Sanatı. Ed. M. Öcal Oğuz ve Selcan Gürçayır. Ankara: Çorum Belediyesi Yay. 92-93.

Dokgöz, Tuğba (2013). "Murat Kaya (Âşık Murat)". Sazın ve Sözün Sultanları IX. Ed. Fatma Ahsen Turan ve Reyhan Gökben Saluk. Ankara: Gazi Kitabevi. 372-380.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ZEYNEP GÜLVEREN
Yayın Tarihi: 12.04.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CELAL DEDE, Celal Çamlıcad. 1881 - ö. 1945Doğum YeriGörüntüle
2M. Ayaz İshaki İdillid. 23 Şubat 1878 - ö. 22 Temmuz 1954Doğum YeriGörüntüle
3FEYZULLAHd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4COŞKUN, Necmettin Coşkund. 11.01.1946 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Mehmet Refik Karahanoğlud. 1946 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Doğan Soydand. 01 Ağustos 1946 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7MEHMED ARİFd. 1846 - ö. 1898MeslekGörüntüle
8RESUL, Resul Kurbanîd. 1935 - ö. ?MeslekGörüntüle
9DERGAHÎ/OZAN DERGAHÎ, Seyit Ali Akbıyıkd. 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
10GARİP MEHMET, Mehmet Şahind. 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ADEM/ADEMÎ, Adem Öztaşd. 1932 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12KUDDUSÎ, Kuddusi Ozand. 1900 - ö. 01.01.1956Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ŞAHNA, Ömerd. ? - ö. 1909Madde AdıGörüntüle
14AVŞARÎd. 1934 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15AYSEN, Aysen Bardakçıd. 1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle