Madde Detay

Babası gezgin bir kitapçı olan Gültekin Özkan, Konya’nın Hadim ilçesine bağlı Kongul köyünde doğmuştur. İlkokul üçüncü sınıfa kadar köyde okuyan şair, babasının vefatından sonra Ankara'ya taşınmıştır. Şair, büyük abisi Mustafa Ekmekçi ile 1950’li yıllarda ‘'Yeni Hadim’' adında bir gazete çıkarmıştır. Şair ortaokula giderken yaz tatillerinde ağabeyinin kurduğu Grafik Sanatlar Matbaası’nda çalışmıştır. Özkan, ilk kitaplarını bu dönemde okumuştur. İlkokul yıllarında şiir yazmaya başlayan şair, lisede de bu alışkanlığını sürdürerek hep aşk şiirleri yazmıştır.

1974 yılında Özkan, Ankara Üniversitesi DTCF Rus Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirmiştir. Üniversite yıllarında ise şiirlerine sosyal konular girmiştir. 8 Şubat 1980 tarihinde Almanya'ya giden şairin şiirlerine gurbet siner. Esme Aras, şairla yaptığı söyleşide ona Almanya'ya göç ediş nedenini sorar. Özkan ise şunları dile getirir: ''Babam ben üç buçuk yaşındayken öldü. Ankara’da Banknot Matbaası’nda çalışan büyük abimin yanına 1956’da geldik annemle, Hamamönü’ne. 1980’de Berlin’e gidene dek kentin çeşitli semtlerinde yaşadım. Bilen bilir 1970’li yıllardaki ülkemizin halini. O yıllar iç kargaşalığın, sokak çatışmalarının ayyuka çıktığı yıllardı. Her gün öldürülme korkusu bir travmaya dönüşmüştü. 12 Eylül darbesinden önce ortam iyice kararmıştı. Fakülte bitmiş, askerliğimi yapmış, evlenmiş, oğlum olmuş ve ben Ankara’da Milli Kütüphane’de çalışıyordum. Bir yandan şiirlerim yayımlanıyor, Rusçadan çeviriler yapıyordum. Dayanılacak gibi değildi ortam, boğuluyorduk. Ortanca abimin önayak olmasıyla çıktım yurtdışına. Bu yıl 36 yıl oldu gurbete çıkalı (...) '' (Aras, 2016).

Erzincan'a askere giden şair, orada evlemiş ve iki oğlu olmuştur. Erzincan'dan döndükten sonra Sol ve Onur yayınlarında düzeltmen olarak çalışmıştır. 1973 yılında Köken dergisinde ilk çeviri şiirleri yayımlanmıştır. Şairin yayımlanan ilk şiiri Maksim Gorki’den çevirdiği “Kız ve Ölüm” başlıklı destanıdır (Kaplan, 2018: 3). Yazarın ilk çıkan kitabı Mayakovski’den çevirdiği “150 000 000 Destanı”nıdır. Şair, yaptığı çeviriler ile edebiyat dünyasına adım atmıştır.

1977’de şairin, oğlunun doğumunu anlattığı, ilk şiiri ''Sevinin Öyküsü'' Türkiye Yazıları dergisinde yayımlanmıştır. Şairin ilk kitabı ise ''Kurşuni Bir Siperde'' 1980 yılında Ahmet Telli'nin teşkiviyle yayımlanmıştır. Özkan, “Parantez” (17 sayı, 1986-87), “Şiir-lik” (55 sayı, 1994-96) ve “Melez” (2 sayı, 2002) adlı şiir dergilerini çıkarmıştır.*. Şair, 1991 Orhon Murat Arıburnu Şiir Ödülü'nü, 1996 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü’nü,2010 Arif Damar Jüri Özel Ödülü’nü,2013 Yunus Nadi Şiir Ödülü’nü kazanmıştır. Şair, 1980'den beri Berlin'de yaşıyor.

*kitap.ykykultur.com.tr/hazirlayanlar/gultekin-emre

İlk şiir kitabı Kurşuni Bir Siperde'nin devrimci gençlik ve mücadele izleğinde olduğunu görülür. Kitabın adını oluşturan ''kurşuni'' ve ''siper'' kelimeleri izleğin ipuçlarını verir niteliktedir. Bu kelimelerin mücadeleyi ve devrimi hatırlattığını söyleyen Kaplan, ekler: ''Şairin bu temi içeren şiirlerine baktığımızda mücadelenin, içerisinde acı ve gözyaşı barındırdığını görürüz. Bu onda bazen umutsuzluk duygusuna kapılmasına sebep olmaktadır ancak sonra bu umutsuzluktan vazgeçer. Temayı bağladığı başka bir yön olan direnmeyi hatırlar ve onu vurgular. Arkadaşlarının ölümünden ötürü üzülür ve bu üzüntüyü devrimci gençlik ve mücadele temalı şiirlerinde işler'' (Kaplan, 2018: 14).

Kaplan (2018: 20), şairin 1991 Orhon Murat Arıburnu Şiir Ödülü'ne layık görülen Düşkuyusu kitabında, Almanya'da uzun süre kalmasının onu ülke gündeminden uzaklaştırdığını bu sebeple devrimci ruhunun daha arka planda kalarak barışçıl bir dil kullandığını söyler.Şairin, 1996 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü'nü kazanan Taşı Sula kitabı için ise Kaplan (2018: 30) Özkan'ın ömrüyle ilgil bir muhasebeye girdiğini söyler ve ekler: (...) Şairin bu kitabından önceki şiirlerinde bir hikâyenin varlığından söz etmek mümkündü. Şiirlerinin teması daha sınırlı sayıdaydı ve temayı ortaya koymak daha kolaydı. Taşı Sula kitabıyla birlikte artık şiirlerinde olay örgüsüne dayalı bir hikâyeden çok durum tespitlerinin var olduğu, tema çeşitliliğinin arttığını görürüz.''

Şairin 2018 yılında çıkan şiir kitabı Sere Serpe için Haydar Ergülen şunları diler getirir: '' (...) Düzyazı şiirlerle açılıyor kitap. Emre’nin bu ‘sımsıkı’ şiirleri aynı zamanda birer mes’el gibi. Özellikle de son dizeleri bu duyguyu iyice güçlendiriyor. Hayatı, insanı her boyutuyla görüyor ve ustalıkla söyleyişlerle bizi de seyre ve şiire çağırıyor (...)'' (Ergülen, 2018). Şair,çocuk şiirleri kaleme almakla birlikte araştırma inceleme, eleştirel deneme kitapları, belgesel çalışmaları, anı-günce kitapları ve antolojiler de oluşturur (Kaplan, 2018: 5). Şair, Yasakmeyve dergisinde, Varlık dergisinde, Hürriyet Gösteri dergisinde de Emre Dirim adıyla yazmaya devam etmektedir.