SALİM BABA, Salim Top

(d. 1932 / ö. 2015)
âşık, sıvacı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Salim Top olan Salim Baba, 1932'de Gümüşhane'nin Kale Nahiyesi'ne bağlı Geçitli köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Kale eşrafından Mecit Top'tur. Annesi ise Kale eşrafından Mecbure Hanım'dır. Salim Top, kendi zamanında üç yıl olan ilkokulu eğitmenden okumuştur. Köy imamı Sefer Efendi’den Kuran öğrenir. Kaynaklarda, Salim Top'un bu öğrenme sürecinde zorlandığı, bir gece gördüğü bir rüyadan sonra Kur'an okumayı öğrendiği ifade edilmektedir. Salim Top'un bu rüyasında cübbeli ve sarıklı üç kişi gördüğü, bu kişilerin Salim Top'un başını okşayıp sırtını sıvazlayarak gidip Kur'an okumasını söyledikleri rivayet edilmektedir. Salim Top, önce anne ve babasına sonra da köydeki diğer insanlara Kur'an okur. Salim Top, üç ay kadar Hafız Ahmed Efendi adlı bir hocadan hafızlık dersleri alır. Salim Baba, fakirlik dolayısıyla hıfzına devam edemeyerek on beş yaşında gurbete çıkar (Aydın 2011: 419-420). İstanbul taş ocaklarında beş yıl amelelik yapar. Yirmi yaşında sıvacı olur ve on beş yıl çalışır. Bu arada çok sayıda Hadis-i Şerif ezberler. Otuz yaşlarındayken Halveti büyüklerinden Mehmed Emin Güvener hazretlerinin irşat halkasına dâhil olur. Yirmi bir yıl onun yanında kemale erip olgunlaşır. Mehmed Emin Güvener, 1982 'ta vefat etmesi üzerine seyyah olur ve Türkiye’nin birçok vilayetini gezmeye başlar (Aydın 2011: 421). Bu zaman zarfında kendisini hem dinî konularda hem de şiirde geliştiren Salim Baba, Ankara'da yaşamaya başlar. Salim Baba, 2015'te Ankara'da vefat etmiştir.

Salim Baba, şeyhi vefat edince seyyah olur ve Türkiye'nin birçok vilayetini gezer, âşıklarla atışma yapar ve yarışmalara katılır. 1989'da Kadirî ve Şazelî meşayıhından Hasan Efendi ile tanışır. Salim Top'un yıllarca dinî konularda irticalen söylediği şiirlerinin sayısı binin üzerindedir. Âşığın hakkında Rufai tarikatı Şeyh Ömer Efendi Dergâhı tarafından Âşık Salim Hoca El Halveti Divanı isimli bir divan hazırlanmıştır. Âşık, birçok şenlik ve gecelere katılmıştır. Bunun yanı sıra âşıklar hakkında televizyon ve radyolarda yapılan programlara iştirak etmiştir. Âşığın şiirleri birçok televizyon ve radyo programında ve yerel gazetelerde yer almıştır (Aydın 2011: 421-422). Şiirlerinde gurbet, özlem, sevgi, yiğitlik, tabiat ve din gibi konuları işleyen âşık, "Salim, Salim Baba" mahlaslarını kullanmıştır. Aldığı eğitim ve şiirlerinin içeriklerinden hareketle âşığın şiiri, toplumu eğitmek için bir araç olarak kullandığını söylenebilir.

Kaynakça

Aydın, Oğuzhan (2011). "Salim Top (Âşık Salim Baba)". Sazın ve Sözün Sultanları- Yaşayan Halk Şairleri VIII. Ed. Fatma Ahsen Turan, Gülşah Gülegül, Oğuzhan Aydın. Ankara: Gazi Kitabevi. 419-441.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NAGİHAN ÇETİN
Yayın Tarihi: 03.01.2019
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Âşık Salim Hoca El Halveti Divanı- / Ankara2008Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Vasfi Mahir Kocatürkd. 1907 - ö. 17 Temmuz 1961Doğum YeriGörüntüle
2Rubil Demird. 01 Ocak 1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3TURSUNÎ, Adem Tursund. 01.12.1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4KUL AHMET, Ahmet Kartalkanatd. 1932 - ö. 16.07.1996Doğum YılıGörüntüle
5HACI YUSUF/HALVETİ, Yusuf Aydınd. 1932 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6MAHRUMÎ, Rahmi Kayad. 1932 - ö. 18.11.2006Doğum YılıGörüntüle
7Ali Yüced. 1928 - ö. 29 Nisan 2015Ölüm YılıGörüntüle
8İhsan Bektaşd. 1948 - ö. 29 Haziran 2015Ölüm YılıGörüntüle
9Ergun Savd. 01 Ocak 1933 - ö. 13 Şubat 2015Ölüm YılıGörüntüle
10MİNAYE ELİYEVAd. 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
11ZULÂMÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12MURTAZA, Murtaza Yılmazd. 1975 - ö. ?MeslekGörüntüle
13REMZİd. 1877 - ö. 1942Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14YÜKSELÎ/PERVANE, Osman Yükseld. 1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15TÜRKMEN KIZI/SIDIKA BACI, Sıdıka Yükseld. 1940 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MÜRVETÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17NEBİ BORÇALId. 1877 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18BEKİR, Bekir Akkuşd. 1860-1861 - ö. 1939Madde AdıGörüntüle