SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Nimet Leylâ Uzcand. 1925 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2EMÎN/ÂRİF, Tokadî Şeyh Mehmed Emîn Efendid. 1664-65 - ö. 12 Eylül 1745Doğum YeriGörüntüle
3VÂSIF, Yağcıoğlu Ömer Kâhyad. ? - ö. 1893Doğum YeriGörüntüle
4HAMZA, Hamza Çiftçid. 1902 - ö. 16.07.1995Doğum YılıGörüntüle
5Safiye Erold. 2 Ocak 1902 - ö. 1 Ekim 1964Doğum YılıGörüntüle
6Kemalettin Tuğcud. 27 Aralık 1902 - ö. 18 Ekim 1996Doğum YılıGörüntüle
7Mehmet Emin Erişirgild. 1891 - ö. 07 Şubat 1965Ölüm YılıGörüntüle
8DEMLÎ/DELİ MOLLA, Hasan Coşkund. 1887 - ö. 20.01.1965Ölüm YılıGörüntüle
9ÂDİLE NECLA KANDEĞERd. 1910 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10NEŞAT AYDINd. 1952 - ö. -MeslekGörüntüle
11NURİ, Nuri Babad. 1841? - ö. 1904-1906?MeslekGörüntüle
12ÖZGÜRÎ, Hasan Önald. 1930 - ö. 2011MeslekGörüntüle
13BARIŞCAN, Gazi Barışcand. 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NECMİYE BACId. 1890 (?) - ö. 1946\\\'dan sonraAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HADİYE SARId. 1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16PÎRÎ-ZÂDE, Mehmed Sâhib Efendid. 1674 - ö. 1749Madde AdıGörüntüle
17HİCÂZÎ, Derviş Hicâzîd. ? - ö. 1669-70Madde AdıGörüntüle
18VİDÂDÎ, Molla Velid. 1709 - ö. 1809Madde AdıGörüntüle