SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MELÎHÎd. ? - ö. 1494-95 civarıDoğum YeriGörüntüle
2FEHMÎ, Zilelid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3TAYYARÎ, Zeki Tipid. 1949 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HÜSEYİN, Hüseyin Gürsoyd. 1902 - ö. 22.07.1942Doğum YılıGörüntüle
5Orhan Şaik Gökyayd. 16 Temmuz 1902 - ö. 2 Aralık 1994Doğum YılıGörüntüle
6MEMİŞ, Memiş Karadağd. 1902 - ö. 1982Doğum YılıGörüntüle
7ETHEM, İbrahim Ethem Arıkand. 1892 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
8DEMLÎ/DELİ MOLLA, Hasan Coşkund. 1887 - ö. 20.01.1965Ölüm YılıGörüntüle
9İSMAİL COŞARd. 1903 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10ORHANÎ/ORHAN, Orhan Karadağoğlud. 25.12.1946 - ö. ?MeslekGörüntüle
11KARAGÜLLE, Ethem Karagülled. 1952 - ö. ?MeslekGörüntüle
12TÜRKSEVER, Battal Türkseverd. 01.07.1925 - ö. 28.03.2016MeslekGörüntüle
13MAHZÛNÎ/SEYYİD/SEYYİD GAZİ/ZÜNÛBÎ, Seyyid Gökçed. 1869 - ö. 1940Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ESAD, Esad Erbillid. 1847 - ö. 04.03.1931Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ERBAY/ALİ, Ali Erbayd. 1932 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MUSTAFA EFENDİ, Bostan-zâded. 1498 - ö. 1570Madde AdıGörüntüle
17NEŞRÎ, Mehmed Neşrî Efendi, Hüseyin bin Eyne Bey ?d. ? - ö. 1519-20 - 1520-21 ?Madde AdıGörüntüle
18YÛSUF, Yûsif, Yûsuf Big/Bey Ustaclu, Yûsuf Big/Bey Çavuşlud. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle