SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SADIK/SADIK BABA, Sadık Doğanayd. 1933 - ö. 23.01.1979Doğum YeriGörüntüle
2HASAN, Hasan Yılmazd. 1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3CEYHUNÎ, Çördük Oğlu Ömerd. 1847 - ö. 1912Doğum YeriGörüntüle
4İLYAS DOĞANd. 1902 - ö. 1983Doğum YılıGörüntüle
5Necmettin Halil Onand. 1902 - ö. 17 Ağustos 1968Doğum YılıGörüntüle
6HALİL/SOYLU HALİL, Halil Soylud. 1902 - ö. 01.02.1986Doğum YılıGörüntüle
7Refik Halit Karayd. 15 Mart 1888 - ö. 18 Temmuz 1965Ölüm YılıGörüntüle
8Ziya İlhan Zaimoğlud. 1912 - ö. 25 Ağustos 1965Ölüm YılıGörüntüle
9İSMAİL COŞARd. 1903 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10ŞAİRÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11YILMAZ ŞENLİKOĞLUd. 1939 - ö. 2019MeslekGörüntüle
12ŞEFKATÎ, Yaşar Büyükgedikd. 29.11.1951 - ö. ?MeslekGörüntüle
13DERTLİ GARİP, Cuma Zeytünlüd. 1929 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14OZAN LEŞGERİ, Hüsnü İyidoğand. 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15DERTLİ HAYDAR/HAYDAR, Haydar Özdemird. 1914 - ö. 1988Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KELÂMÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17MÜRÎDÎ, Mürîdî-i Aydınî, Aydınlı Mürîdîd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ME'ÂLÎd. 1490 - ö. 1535/36Madde AdıGörüntüle