Madde Detay

Asıl adı Mahmud olan Zamânî, Latifî'ye göre Edirneli'dir. Âşık Çelebi biraz daha ayrıntılı bir bilgi vererek Edirne'nin çevre yerleşimlerinden olan Ergeneli olduğunu söyler. Enisü'l-müsâmirîn yazarı Abdurrahman Hıbrî de şairin Ergene'de doğduğunu belirtir. Öğrenimini Edirne'de tamamladı. Önce danişmend; daha sonra Şehzâde Mustafa'nın isteği üzerine sekban kâtibi oldu. Uzun süre Şehzâde Mustafa'nın hizmetinde bulundu. Şehzâdenin öldürülmesinden sonra ortadan kayboldu (Kılıç 2010:580). Bu esnada Nişancı Mustafa Çelebi'ye o devirde hayli meşhur olan "hüner" redifli bir kaside sundu. Yanına sığındığı Rumeli Beylerbeyi Ahmed Paşa'nın kendisine zeamet verdiği rivayet edilir. 960/1552 yılında genç yaşta vefat etti.

Şiirlerinde ilk önce Semâî daha sonra Zamânî mahlasını kullandı. Kaynaklar şairin güzel şiirleri bulunduğunu belir­tirler. 

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ. Ankara: AKM Yay.

Kazancıgil, Ratib (1999). Abdurrahman Hibrî, Enisü’l-Müsâmirîn,Edirne Tarihi. Edirne: Edirne Valiliği Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978-81). Tezkiretü'ş-Şu'ara, Kınalızâde Hasan Çelebi. Ankara: TTK Yay. I/432.

M. Şemseddin Sami (1996). Kâmûsü'l-Alam. İstanbul: Kaşgar Neşriyat.

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Peremeci, Osman Nuri (2011). Edirne Tarihi. İstanbul: Bellek Yay.

Didüm nâr-ı izârunda nedür zülf-i siyeh cânâ

Didi ol gözlerüm nûrı ki olmaz bî-duhân âteş

Didüm ki ey gül-i ranâ nedendür ruhlarun hamrâ

Didi ki sûz-ı bülbülden olupdur gülsitân âteş

(Canım, Rıdvan (2000). Tezkiretü'ş-Şuara ve Tabsıratü'n-Nüzemâ. Ankara: AKM Yay. 287.)

Hak bu kim anı gören dir âferîn üstâdına

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 580.)

***

Bilmez ki niçe azıda agyârı gezdürüp

Gören sanur Zamânîyi sekbân olup gezer

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 580.)

***

Nigârın hâtırı hattı ucından pür-gubâr ancak

Yine âyîne-i âlem-nümâda jeng var ancak

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 580.)