FATMA KAMİLE HANIM

(d. 1254-1255/1839 - ö. 1339/1921)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1839'da Balıkesir Karasi'de doğmuştur. Keşkekzâde Hacı Mehmed Efendi'nin kızıdır (Uraz 1941: 91’ten alıntılayan Turan-Saluk 2014:194). Tırpancızâde Fahreddin Efendi'den Arap ve Fars dillerini öğrenmiştir. Sekiz yaşında Kur'ân-ı Kerîm'i hatmetmiş, Tantali Mehmed Efendi'den de dinî bilgiler okumuştur. Balıkesir Nakşibendi şeyhi Mazhar Efendi'ye bağlanmıştır (Cunbur 2011: 260’tan alıntılayan Turan-Saluk 2014:194). Tarikata intisabından sonra dünya işleriyle meşgul olmamış, vaktini ibadete hasretmiştir. Fatma Kamile Hanım, Hacı Mehmed Efendi'yle evlenmiş, iki evlat sahibi olmuştur. (Cunbur 2011: 260; Uraz 1941: 91’den alıntılayan Turan-Saluk 2014:194). Kâmile Hanım'ın ölüm yılı kaynaklarda muhteliftir. Araştırmacılar tarafından Balıkesir'de 1921 yılında öldüğü kabul edilmektedir (Cunbur 2011: 260; Uraz 1941: 91; Bayrı 1948: 5).

Şiirlerini münacaat, naat, ilahi, koşma ve destan tür ve şekillerinde yazmıştır. Bazı şiirlerinde Fatma mahlasını kullanmıştır. Aruzla yazdığı şiirleri çok başarılı değildir. Şiirlerinin çoğu hece ölçüsüyle yazılmıştır (Bayrı 1935: 3-5; Cunbur 2011: 260). Ruhi Sadi tarafından toplanan şiirleri Mehmet Halit Bayrı tarafından "Balıkesirli Bir Şâir" adı altında 1935'te İstanbul'da yayımlanmıştır. Hazret-i Muhammed'in miracıyla ilgili Mirâcu'n-Nebi ve Hâdi'ü'l-Cinân adlı iki manzum eseri daha vardır. İkinci eseri Hazret-i Muhammed'in doğumunu anlatmakta olup 1888'de basılmıştır (Cunbur 2011: 260; Enginün 1979: 167; İspirli 2007:451).

 

Kaynakça

Alkan, Serhan (2007). "İspirli Serhan Alkan İspirli", Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 2/4 Fall. 445-454.

Bayrı, M. Halit (1930). "Balıkesirli Bir Şair", Halk Bilgisi Haberleri Mecmuası, Ankara, C. 2. 15: 49-51.

Bayrı, M. Halit (1948). "Balıkesir Şairleri: Fatma Kamile Hanım". Kaynak (Yeni seri). Haziran. 2: 5.

Bursalı Mehmed Tâhir (2000). Osmanlı Müellifleri. C. II. hzl. Mustafa Tatcı-Cemâl Kurnaz. Ankara: Bizim Büro Yay.

Cunbur, Müjgân (2011). Osmanlı Dönemi Türk Kadın Şairleri. Ankara: TÜRKAD Türk Kadınları Kültür Derneği Genel Merkezi Yay.

Cunbur, Müjgân (1968). Başakların Sesi Saz Şairlerinin Hayatı ve Eserleri. Ankara: Poyraz Reklam Yay.

Enginün, İnci (1979). "Fatma Kamile", Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler, İsimler, Eserler, Terimler. C. III. İstanbul: Dergâh Yay. 167.

Küçük, Hülya (2007). "Mevlevî Hanım Halîfe Ve Şeyhler", Tasavvuf |İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi. Yıl: 8. Mevlânâ‟ya Armağan Sayısı. 20: 69-78.

Turan, F. Ahsen, R. Gökben Saluk (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ankara: Gazi Kitabevi.

Uraz, Murat (1941). Kadın Şair ve Muharrirlerimiz. İstanbul: Numune Matbaası.

www.nazanbekiroglu.net [erişim tarihi: 01.04. 2015].


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. FATMA AHSEN TURAN
Yayın Tarihi: 13.04.2015
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

Eserlerinden Örnekler

İlahi

Sen kendini bilemezsin

Bir bilene sormayınca

N'olduğun anlayamazsın

Bir kâmili bulmayınca

Bilmeden işin esâsın

Silemezsin kalbin pasın

Giydiğin gaflet libâsın

Soyup üryan olmayınca

Yollar uzun menzil ırak

Varamazsın eyice bak

Seni yoktan var eden Hak

Sana nasip kılmayınca

Bilenlerden anla işi

Gider kalbinden teşvişi

Onların yoluna başı

Olmaz feda kılmayınca

İzle kâmil izlerini

Bilemezsin sırlarını

Ol hakikat sözlerini

Can kulağın duymayınca

Fatma sen eyle âhı

Çıkarma kalpten Allah'ı

Bulmazsın fenâ-fillâhı

Vahdette mahv olmayınca

Cunbur, Müjgân (2011). Osmanlı Dönemi Türk Kadın Şairleri. Ankara: TÜRKAD Türk Kadınları Kültür Derneği Genel Merkezi Yay. 262.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mustafa Seyit Sutüvend. 1908 - ö. 14 Ekim 1969Doğum YeriGörüntüle
2ÖRGEEVREN/SINDIRGILI SÜREYYA, Ahmed Süreyya Örgeevrend. 13.04.1888 - ö. 07.08.1969Doğum YeriGörüntüle
3RÂSİH, Balıkesirli Râsih Ahmed Beyd. ? - ö. 16 Eylül 1731Doğum YeriGörüntüle
4NEZÎH, Mehmed Nezîh Beyd. 1839 - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
5BENDÎd. 1839 - ö. 1885Doğum YılıGörüntüle
6SA’DÎ, Mehmed Sa’dî Beyd. 1839 - ö. 1902Doğum YılıGörüntüle
7HALİL BABAd. 1846? - ö. 1921Ölüm YılıGörüntüle
8PENAHd. 1876 - ö. 1921Ölüm YılıGörüntüle
9Süleyman Vehbid. 1864 - ö. 12 Eylül 1921Ölüm YılıGörüntüle
10SÂLİKÎ, Yorgi Zafiridisd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11GÂMIZÎ ALİ BABAd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12DERCÎd. 1833 - ö. 1894Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13VAHYÎ, Seyyid Mustafa, İstanbullud. ? - ö. 1878Madde AdıGörüntüle
14SÂLİH EFENDİd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15REŞÎDÎ, Abdurreşid Hand. 1510 - ö. 1560Madde AdıGörüntüle