Madde Detay
Tektaş Ağaoğlu
Baki Uğur, Halim Toğan, Halim Karslıoğlu
(d. 3 Mart 1934 / ö. 8 Ocak 2018)
Yazar, şair, çevirmen, ressam, heykeltraş
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Tam adı Hasan Tektaş Ağaoğlu’dur. Yazar ve siyasetçi Samet Ağaoğlu babası, 1961-69 arası Manisa milletvekilliği yapmış olan Neriman (Babaoğlu) Ağaoğlu annesidir. Dedeleri Azerbaycanlı Ahmet Agayef(Ağaoğlu) Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın, Azarbaycanlı Ahmet Agayef (Ağaoğlu) Demokrat Parti’nin kurucularındandır. Süreyya Ağaoğlu ve Tezer Taşkıran'ın yeğeni, şair Mustafa Kemal Ağaoğlu'nun (Mim Kaf Agayef) kardeşidir.
1934 yılında İstanbul doğdu. Ankara’da Mimar Kemal İlkokulu’ndan (1945), Birinci Ortaokulu’ndan (1948) ve Atatürk Lisesi’nden(1951) mezun oldu. Oxford Üni. Hukuk Fakültesi’ni bitirdi (1956). BBC Türkçe Yayınlar bölümünde redaktör olarak çalıştı (1960-64). Kardeşi M. K. Ağaoğlu ile Ağaoğlu Yayınevi’ni kurdu (1964-72). Marx ve Engels’tan seçerek derlediği Politika ve Felsefe adlı yapıtı 142. maddeye aykırı görüldüğü için tutuklandı (1973). Beş ay tutuklu kaldı. 1975’te Gerçek gazetesinin müdürüyken 12 Mart dönemi Sıkıyönetim Mahkemesi kararlarına ilişkin bir yazı nedeniyle bir yıla yakın hüküm giydi. 1976'da Türkiye Sosyalist İşçi Partisi Merkez Yürütme Kurulu üyeliğine seçildi. 12 Eylül 1980 sonrasında yurtdışına çıkmak zorunda kaldı, 1989 yılına kadar İsviçre’de yaşadı. Kadriye Ezel Ağaoğlu ile evlendi. TYS ve PEN Yazarlar Derneği üyesidir.
İlk öyküsü Varlık dergisinin 383. sayısında yayımlandı (1952). Pazar Postası ve Yeditepe’de şiirleri çıktı. 22 yaşında yazdığı birey odaklı, bireyin çaresizliğinin ön planda olduğu, babası Samet Ağaoğlu'nunkileri andıran, düşünce ve duygulara dair ayrıntılarla derinleşen olaysız hikâyelerini (Türkeş: 2018) topladığını Ölümden Hayata kitabının baskısını 2017 Ağustos'una kadar durdurup yayımlanmasını istemeyen yazar, politika ve çeviri üzerine yoğunlaştı. Yeni Ortam gazetesinde günlük fıkralar (1972), Meydan, Ant, Yeni Adımlar, Yeni Düşün, Kitle, İlke Görüş ve Söz dergilerinde çeşitli yazılar ve çeviriler yayımladı. Dostoyevski, Şolohov, Remarque, Dickens vb.’nin yapıtlarını çevirdi. Resim ve heykelle de ilgilenen sanatçının çalışmaları yurt içinde ve yurt dışında sergilendi. Ölümünden sonra yayımlanan küçük hikâyelerden oluşan alegorik romanında bireyin ve iç dünyasının ağırlıkta olduğu öykülerinin aksine dış dünyanın ve toplumun ön plana çıktığı görülür (Türkeş: 2018).
Kaynakça
Altınkaynak, Hikmet (2017). "Tektaş Ağaoğlu". Türk Edebiyatında Yazarlar ve Şairler Sözlüğü. İstanbul: Can Sanat Yayınları. 27.
Erverdi, Ezel-Kutlu, Mustafa-Doğan, D. Mehmet-Erdem, Abubekir (1977). "Tektaş Ağaoğlu". Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: Dergah Yayınları. 46.
Işık, İhsan (2006)."Tektaş Ağaoğlu". Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar Ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. I. Ankara: Elvan Yayınları. 71.
Karaalioğlu, Seyit Kemal (1982). "Tektaş Ağaoğlu". Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü. İstanbul: İnkılap ve Aka. 15.
Kurdakul, Şükran (1989). "Tektaş Ağaoğlu". Şair ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp Kitabevi. 18-19.
Necatigil, Behçet (2007). "Tektaş Ağaoğlu". Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları. 17-18.
Özkırımlı, Atilla (1982). "Tektaş Ağaoğlu". Türk Edebiyatı Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: Cem Yayınevi. 42.
Türkeş, Ömer (2018)."Tektaş Ağaoğlu'nun mirası". Hürriyet Kitap-Sanat. http://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/tektas-agaoglunun-mirasi-40982651 [erişim tarihi: 01.04.2019]
Yalçın, Murat (Ed.) (2001) "Tektaş Ağaoğlu". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. 20-21.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: OĞUZ YAŞAR YILMAZYayın Tarihi: 22.04.2019Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Yayın Tarihi: 22.04.2019Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Ölümden Hayata | Varlık / İstanbul | 1956 | Hikâye |
Puşkin Üzerine Konuşma (Dostoyevski'den) | Ağaoğlu Yayınevi / İstanbul | 1964 | Çeviri |
Dönüş (Eric Maria Remarque'dan) | Ağaoğlu Yayınevi / İstanbul | 1964 | Çeviri |
Giovanni'nin Odası (James Baldwin'den) | Ağaoğlu Yayınevi / İstanbul | 1965 | Çeviri |
Ve Durgun Akardı Don (Mihail A. Şolohov'dan) | Ağaoğlu Yayınevi / İstanbul | 1965-66 | Çeviri |
Yaşantım (Yevgeni Yetuşenko'dan) | Ant Yayınları / İstanbul | 1968 | Çeviri |
Bir Avuç Delikanlı (Karel Ptaçnik'ten) | Gün Yayınları / İstanbul | 1969 | Çeviri |
Zapata: Meksika'da Köylü Devrimi (Robert Paul Million'dan) | Ant Yayınları / İstanbul | 1969 | Çeviri |
Doğuda ulusal kurtuluş hareketleri (Vladimir İlyiç Lenin'den ) | Ant Yayınları / İstanbul | 1970 | Çeviri |
Manifesto (K. Marx ve F. Engels'den çeviri) | Öncü Kitabevi / İstanbul | 1970 | Çeviri |
Siyaset ve Felsefe (K. Marx ve F. Engels'den) | Öncü Kitabevi / İstanbul | 1970 | Derleme |
Büyük Direnç (Karel Ptaçnik'ten) | Yücel Yayınları / İstanbul | 1975 | Çeviri |
Fransa'da Sınıf Mücadeleleri 1848-1850 (K. Marx'tan) | May Yayınları / İstanbul | 1976 | Çeviri |
Almanya'da Faşizm | Haziran Yayınları / İstanbul | 1977 | İnceleme |
Karanlıkta Oturma Özgürlüğü | Ağaoğlu Yayınevi / İstanbul | 1978 | Deneme |
Hayatı Seviyorlardı - Fransız Resiztansçıların Son Mektupları (Etienne Fajon'dan) | De Yayınevi / İstanbul | 1986 | Çeviri |
Mister Pickwick'in Serüvenleri (Charles Dickens'tan) | YKY / İstanbul | 2011 | Çeviri |
Liman | Kırmızıkedi / İstanbul | 2018 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | RİF'ATÎ, Bâlî-zâde Abdullah Rif'atî Efendi | d. ? - ö. 1683-84 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ziya Şakir Soku | d. 1884 - ö. 22 Aralık 1959 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | RA'ÛFÎ, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi | d. ? - ö. 1748? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | BEKİR SAMİM, Bekir Sami Bozkurt | d. 16.02.1934 - ö. 04.03.2020 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Uğur Kökden | d. 7 Temmuz 1934 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HACI PİR | d. 1934 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ülkü Tamer | d. 20 Şubat 1937 - ö. 01 Nisan 2018 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Perihan Ergun | d. 28 Kasım 1928 - ö. 23 Temmuz 2018 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Kamil Aydoğan | d. 1956 - ö. 9 Mayıs 2018 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Ahmet İğciler | d. 1945 - ö. 2010 | Meslek | Görüntüle |
11 | Serkan Işın | d. 28 Ekim 1976 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Esmahan Aykol | d. 12 Mart 1970 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Hüseyin Alacatlı | d. 13 Şubat 1967 - ö. 23 Mayıs 2002 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Osman Çeviksoy | d. 3 Ocak 1951 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Sâmiha Ayverdi | d. 25 Kasım 1905 - ö. 22 Mart 1993 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Samet Ağaoğlu | d. 1909 - ö. 6 Ağustos 1982 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | BÂKÎ, Seyyid Abdülbâkî | d. 1630 - ö. 1679 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Uğur Mıstaçoğlu | d. 02 Haziran 1970 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |