Madde Detay

Ahmet Mithat Efendi’nin damadı olan Halit Eyüp, İzmir’de doğdu. Babası Yenişehirlizâde Hacı Mustafa Efendi’dir. Annesi ve diğer aile mensupları hakkında bilgiye ulaşılamamıştır. İzmir’in eski ve tanınmış bir ailesine mensup olan yazar, ilk ve orta öğrenimini burada tamamladıktan sonra İstanbul’da Mekteb-i Hukuk'u bitirdi. İyi derecede Arapça, Farsça, Fransızca ve İngilizce bilen yazar, 1896 Temmuz’unda İzmir’in çeşitli gazete ve dergilerinde yazıyor ve tanınıyorken, Esat Mahmut Efendi ile beraber “Hazine-i Celile Maliye Hukuk Müşavirliği Kalemi Müsevvitliği”ne tayin edilerek İzmir’den ayrılmıştır. 1901’de ölümünden bir yıl önce Ahmet Mithat Efendi’nin kızıyla evlenmiştir. Yine ölümünden bir gün önce Mekteb-i Hukuk’tan mezuniyet diplomasını alan Halit Eyüp’ün tahsili sırasında Baba Tahir’in çıkardığı Malûmat ve Servet dergilerinde yazarlık yaptığı anlaşılmaktadır. Genç yaşta yakalandığı veremden 1902 yılında İstanbul’da ölen yazarın mezarı Beykoz’dadır.

Yazı hayatına nerede ve nasıl başladığı tam bilinmemekle birlikte ilk yazısı, 1894 Nisan’ında Hizmet’te çıkmıştır. 1895 Şubat’ında çıkan Ahenk gazetesinde 1897 Kasım’ına kadar sık sık yazdığından Ahenk muharriri olarak tanınmıştır. Bu gazetede, çoğunluğu İslami olmakla birlikte her konuda tanıtıcı, bilgilendirici makaleleri ve birkaç hikâyesi yayımlanmıştır. Ahmet Midhat tarzında yazılan bu eğitici yazılardan bir kısmı, sonradan Alp Dağlarında Temaşa ve Edvâr-ı Arz ile İslâm ve Fünûn kitaplarında topluca yayımlanmıştır. Bunlardan ilki coğrafi ve jeolojik bir mahiyet taşır ve bir yazarın “Alp dağlarındaki meşhudatı ile mahsusat-ı şairanesini musavvir” Fransızca bir eserden çeşitli kısımların alınması yoluyla oluşturulmuştur. Ahmet Midhat Efendi’nin bir takriziyle yayımlanan ve Müslüman bilginlerin bilimdeki başarılarından ve yaptıkları keşiflerden söz eden ikinci eser, Ahenk’teki yayın ilanındaki bilgiye göre, Tercüman-ı Hakikat, Sabah ve Saadet gibi önemli gazetelerde de yayımlanmıştır. Yazar İstanbul’dayken Ocak-Ekim 1897 tarihleri arasında Şule-i Edeb dergisine şiir ve hikâyeler; Mart-Mayıs 1898 arasında ise Muktebes dergisine makaleler göndermiştir. Yazarın İstanbul’da basılan on bir eserinden sekizi “Malumat ve Servet gazeteleri sahib-i imtiyazı Mehmed Tahir”in, devrin basın dünyasındaki adıyla Baba Tahir’in matbaasında basılmıştır. Öte yandan kayınpederi Ahmet Midhat Efendi’nin sahibi bulunduğu Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yazdığı yazılarının büyük bir kısmı fenni ve kültürel mahiyette yazılardır. İbnülemin Mahmut Kemal, Halit Eyüp’ten söz ederken “Şairlikten ziyade muharrirlikle maruf idi” ifadesini kullanmıştır.