Madde Detay
A.Vahap Akbaş
(d. 2 Mayıs 1954 / ö. 15 Kasım 2014)
şair, yazar, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Batman'da doğdu. Ailenin ilk çocuğudur. Cengiz Topel İlkokulunda okudu. Batman Lisesinden mezun olduktan sonra girdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden 1977’de mezun oldu. Çorlu'da 1977-1985 yılları arasında öğretmen, 1985-1993 yılları arasında da Millî Eğitim Şube Müdürü olarak görev yaptı. 1993-2001 yılları arasında Çorlu Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesinde Türk dili ve edebiyatı öğretmeni olarak çalıştı.2001’de emekli oldu.
Çorlu'da Nisan Bulutu (1993–1994 arası 15 sayı) dergisinin de genel yayın müdürlüğünü yaptı. Bir süre Yeni Devir gazetesinin kültür-sanat sayfasını yönetti (1984-85).
1982'de Efgan adlı kitabıyla Türkiye Yazarlar Birliği'nce "yılın şairi" seçildi. 1984'te Alevler ve Güller ile Sedat Yenigün Roman Yarışması'nda ikincilik, 1987'de Kuş Olsun Yüreğim ile Türkiye Millî Kültür Vakfı-Gökyüzü Yayınları Çocuk Şiirleri Yarışması'nda üçüncülük ödülü aldı.
Akbaş, 15 Kasım 2014’te vefat etti.
Edebî kişiliğinin oluşumunda dedesinin etkisi büyük olmuş. Dedesi, medrese öğrenimi görmüş, bütün hayatını ilme, öğrenmeye ve öğretmeye adamış birisidir. Evlerinde hep dinî, ilmî sohbetler yapılırmış. Çocukluğunda dedesi kendisine Bostan'dan, Gülistan'dan, Şehname'den hikâyeler okurmuş. Klasik Doğu kültürünün, Eski Yunan filozoflarının isimlerini küçük yaşta öğrenir. Bazı ramazan akşamlarında Bin Bir Gece Masalları’nı dinlemiş. Bütün bunlar onun edebî kişiliğinde etkileyici olmuş.
Yayımlanan ilk yazısı, 1978 yılında Hisar dergisinde çıkan “Ey Çerh-i Sitem” adlı bir hikâyesidir. Şiir ve yazılarını ayrıca şu dergi ve gazetelerde yayınladı:
Hisar (1978-80), Türk Edebiyatı (1980), Mavera (1979-88), İslâmî Edebiyat (1988), Kandil Çocuk (1986), Gül Çocuk ve Selam (1987-88), Düş Çınarı, Yağmur, Umran, Külliye, Berceste, Gonca, Yeni Devir, Türkiye, Zaman.
Şiirinde geleneksel Türk edebiyatıyla, Divan ve Türk Halk edebiyatıyla ilişkiler kurdu. Eski Türk edebiyatından aldığı bazı motifleri kendi şair duyarlığı içinde eriterek, onları bugüne taşıyarak İslamî manada yeniden üretme çabası içinde oldu. Klasik rubailer, aruzsuz, serbest gazeller yazdı. Ayrıca bazı şiirlerinde Necip Fazıl Kısakürek ve Asaf Halet Çelebi şiirinin etkileri, izleri görülür. Mısra mükemmelliğine, disiplinine özen gösterdi. Şiirinde genellikle hüzün duygusu egemendir. Gül motifini belirgin olarak işledi.
Afganistanlı, Bosnalı Müslümanların sorunlarına yer verdi. İslam dünyasını hüzün coğrafyası olarak algıladı. Emperyalist Haçlı Siyonist Batının İslam ülkeleri üzerindeki sömürü düzenini, baskılarını, açtıkları canice savaşları, bu saldırılarda ölen, yaralanan, mağdur olan Müslümanların acılarını, sorunlarını işledi. Dünya Müslümanlarının kendi kimliklerine, dinlerine sımsıkı sarılarak ve birlik içinde olarak yani İslam Birliğini gerçekleştirerek kurtulabileceklerini, ancak o zaman huzura kavuşabileceklerini telkin eden metinler üretti.
Alevler ve Güller romanında Anadolu’dan büyükşehre üniversite tahsili için giden, geleneksel değerlerle modernizm, ideolojiyle kişilik arasında kalan bir üniversite öğrencisinin sıkıntıları, karamsarlığı ve umutsuzluğu özelinden hareketle 1970’li yılların siyasi olaylarına, İslamcı kaygılara yer verdi. Anadolu köy, kasaba ve şehirlerinde İslamî bir dünya görüşü ve hayat tarzı ile yetişmiş gençler, büyük şehirlere üniversite okumaya gidince başlıca iki temel sorunla karşı karşıya geliyordu. Birincisi Batıcı, modern, seküler, serbest bir hayat tarzı ile karşılaşma ve gelenekle modern, İslamî olanla seküler olan arasında kalıp kimlik çatışması yaşama. İkincisi de ideolojik, siyasi kavgalar ve bunlar arasında ne yapacağını bilememe. Roman esas itibariyle bu iki temel sorun üzerine kurgulanmış. Romanın merkezî kişisi, bu iki temel soruna karşı çözüm üretme çabası içinde olmuş. Roman özne anlatıcı ağzından sunulmuş. Ayrıca İslam dininin zaman ve mekân üstü bir düzen olduğu ve Müslümanlığın eski canlılık ve evrenselliğine mutlaka kavuşacağı mesajı verilir. Hem Anadolu, hem Beyoğlu tasvirleri ön plana çıkmış. Ermeni meselesi de romanda belli bir yer edinmiş.
Kaynakça
Yavuz, İbrahim Ulvi (2005). A. Vahap Akbaş Kitabı. Ankara: Türkiye Yazarlar Birliği Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. NURULLAH ÇETİNYayın Tarihi: 14.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 14.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Efgan | Suffe Yayınları / İstanbul | 1982 | Şiir |
Bir Demet Masal | Muştu Yayınları / İstanbul | 1985 | Masal |
Alevler ve Güller | Beyan Yayınları / İstanbul | 1985 | Roman |
Gül Kıyamı | Beyan Yayınları / İstanbul | 1986 | Şiir |
Mavi Sesli Şiirler | SESAV / Çorlu | 1988 | Şiir |
Gülün Aklı | Akabe Yayınları / Ankara | 1989 | Roman |
Dünyayı Kaplayan Ağaç | Beyan Yayınları / İstanbul | 1990 | Diğer |
Bir Hüma Kuşudur Şiir | Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi / İstanbul | 1990 | Antoloji |
Kuş Olsun Yüreğim | Salıncak Yayınları / İstanbul | 1991 | Şiir |
Hüzün Coğrafyası | Kişisel Yayınlar / İstanbul | 1992 | Şiir |
Göğe Çizilmiş Resimler | Gonca Yayınları / İstanbul | 1995 | Deneme |
Biraz İhanet | SESAV Yayınları / Çorlu | 1996 | Deneme |
Bir Şehre Vardım | Beyan Yayınları / İstanbul | 1997 | Şiir |
İnziva Notları | SESAV Yayınları / Çorlu | 1997 | Deneme |
Ayna ve Suret | Konak Yayınları / İstanbul | 2003 | Hikâye |
Göğe Çizilmiş Resimler | Gonca Yayınları / İstanbul | 2004 | Diğer |
İnce Lügat | Nisan Bulutu Yayınları / İstanbul | 2005 | Şiir |
Rahvan Saatler | Nisan Bulutu Yayınları / İstanbul | 2005 | Deneme |
Düşünceyi Uyandırmak | Konak Yayınları / İstanbul | 2006 | Deneme |
Kuş Baba | Salıncak Yayınları / İstanbul | 2006 | Diğer |
Tatil Rüyası | Salıncak Yayınları / İstanbul | 2008 | Diğer |
Mehmet Âkif’ten Nükteler | Beyan Yayınları / İstanbul | 2010 | Antoloji |
Seferî Yazılar | Pınar Yayınları / Ankara | 2013 | Gezi Yazısı |
İnşirah (Toplu Şiirleri) | Konak Yayınları / İstanbul | 2014 | Şiir |
Zamandan Kurtarılan | Konak Yayınları / İstanbul | 2014 | Deneme |
Dilbilgisi | Konak Yayınları / İstanbul | 2014 | Araştırma |
Hop Tirinom | Nar Çocuk Yayınevi / İstanbul | 2015 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Demet Danki Erken | d. 27 Mart 1977 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Abdülbaki Koşar | d. 28 Mayıs 1969 - ö. 24 Şubat 2006 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Behçet Gülenay | d. 1 Temmuz 1979 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | SABRİ ÖZDAĞ | d. 1954 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Zübeyde Seven Turan | d. 19 Kasım 1954 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İlhami Çiçek | d. 1954 - ö. 14 Haziran 1983 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MERAKÎ, Yusuf Biber | d. 1925 - ö. 2014 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | İsa Kayacan | d. 10 Eylül 1943 - ö. 16 Ekim 2014 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Fadıl Kocagöz | d. 21 Şubat 1953 - ö. 13 Kasım 2014 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Volkan Odabaş | d. 1982 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | İbrahim Tarık Çakmak | d. 1912 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Dilek Özkan | d. 22 Haziran 1969 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | D. Mehmet Doğan | d. 4 Eylül 1947 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Mehmet Akif Ak | d. 15 Temmuz 1951 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Niyazi Zaimoğlu | d. 1927 - ö. 1 Mayıs 1999 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Rüknettin Akbaş | d. 29 Mayıs 1931 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | DESTANCI VAHAP/VAHAP/ABDULVAHAP, Abdulvahap Kocaman | d. 1934 - ö. 14.08.2005 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | İSMAİL, İsmail Akbaş | d. 1934 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |