A.Vahap Akbaş

(d. 2 Mayıs 1954 / ö. 15 Kasım 2014)
şair, yazar, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Batman'da doğdu. Ailenin ilk çocuğudur. Cengiz Topel İlkokulunda okudu. Batman Lisesinden mezun olduktan sonra girdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden 1977’de mezun oldu. Çorlu'da 1977-1985 yılları arasında öğretmen, 1985-1993 yılları arasında da Millî Eğitim Şube Müdürü olarak görev yaptı. 1993-2001 yılları arasında Çorlu Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesinde Türk dili ve edebiyatı öğretmeni olarak çalıştı.2001’de emekli oldu.

Çorlu'da Nisan Bulutu (1993–1994 arası 15 sayı) dergisinin de genel yayın müdürlüğünü yaptı. Bir süre Yeni Devir gazetesinin kültür-sanat sayfasını yönetti (1984-85).

1982'de Efgan adlı kitabıyla Türkiye Yazarlar Birliği'nce "yılın şairi" seçildi. 1984'te Alevler ve Güller ile Sedat Yenigün Roman Yarışması'nda ikincilik, 1987'de Kuş Olsun Yüreğim ile Türkiye Millî Kültür Vakfı-Gökyüzü Yayınları Çocuk Şiirleri Yarışması'nda üçüncülük ödülü aldı.

Akbaş, 15 Kasım 2014’te vefat etti.

Edebî kişiliğinin oluşumunda dedesinin etkisi büyük olmuş. Dedesi, medrese öğrenimi görmüş, bütün hayatını ilme, öğrenmeye ve öğretmeye adamış birisidir. Evlerinde hep dinî, ilmî sohbetler yapılırmış. Çocukluğunda dedesi kendisine Bostan'dan, Gülistan'dan, Şehname'den hikâyeler okurmuş. Klasik Doğu kültürünün, Eski Yunan filozoflarının isimlerini küçük yaşta öğrenir. Bazı ramazan akşamlarında Bin Bir Gece Masalları’nı dinlemiş. Bütün bunlar onun edebî kişiliğinde etkileyici olmuş.

Yayımlanan ilk yazısı, 1978 yılında Hisar dergisinde çıkan “Ey Çerh-i Sitem” adlı bir hikâyesidir. Şiir ve yazılarını ayrıca şu dergi ve gazetelerde yayınladı:

Hisar (1978-80), Türk Edebiyatı (1980), Mavera (1979-88), İslâmî Edebiyat (1988), Kandil Çocuk (1986), Gül Çocuk ve Selam (1987-88), Düş Çınarı, Yağmur, Umran, Külliye, Berceste, Gonca, Yeni Devir, Türkiye, Zaman.

Şiirinde geleneksel Türk edebiyatıyla, Divan ve Türk Halk edebiyatıyla ilişkiler kurdu. Eski Türk edebiyatından aldığı bazı motifleri kendi şair duyarlığı içinde eriterek, onları bugüne taşıyarak İslamî manada yeniden üretme çabası içinde oldu. Klasik rubailer, aruzsuz, serbest gazeller yazdı. Ayrıca bazı şiirlerinde Necip Fazıl Kısakürek ve Asaf Halet Çelebi şiirinin etkileri, izleri görülür. Mısra mükemmelliğine, disiplinine özen gösterdi. Şiirinde genellikle hüzün duygusu egemendir. Gül motifini belirgin olarak işledi.

Afganistanlı, Bosnalı Müslümanların sorunlarına yer verdi. İslam dünyasını hüzün coğrafyası olarak algıladı. Emperyalist Haçlı Siyonist Batının İslam ülkeleri üzerindeki sömürü düzenini, baskılarını, açtıkları canice savaşları, bu saldırılarda ölen, yaralanan, mağdur olan Müslümanların acılarını, sorunlarını işledi. Dünya Müslümanlarının kendi kimliklerine, dinlerine sımsıkı sarılarak ve birlik içinde olarak yani İslam Birliğini gerçekleştirerek kurtulabileceklerini, ancak o zaman huzura kavuşabileceklerini telkin eden metinler üretti.

Alevler ve Güller romanında Anadolu’dan büyükşehre üniversite tahsili için giden, geleneksel değerlerle modernizm, ideolojiyle kişilik arasında kalan bir üniversite öğrencisinin sıkıntıları, karamsarlığı ve umutsuzluğu özelinden hareketle 1970’li yılların siyasi olaylarına, İslamcı kaygılara yer verdi. Anadolu köy, kasaba ve şehirlerinde İslamî bir dünya görüşü ve hayat tarzı ile yetişmiş gençler, büyük şehirlere üniversite okumaya gidince başlıca iki temel sorunla karşı karşıya geliyordu. Birincisi Batıcı, modern, seküler, serbest bir hayat tarzı ile karşılaşma ve gelenekle modern, İslamî olanla seküler olan arasında kalıp kimlik çatışması yaşama. İkincisi de ideolojik, siyasi kavgalar ve bunlar arasında ne yapacağını bilememe. Roman esas itibariyle bu iki temel sorun üzerine kurgulanmış. Romanın merkezî kişisi, bu iki temel soruna karşı çözüm üretme çabası içinde olmuş. Roman özne anlatıcı ağzından sunulmuş. Ayrıca İslam dininin zaman ve mekân üstü bir düzen olduğu ve Müslümanlığın eski canlılık ve evrenselliğine mutlaka kavuşacağı mesajı verilir. Hem Anadolu, hem Beyoğlu tasvirleri ön plana çıkmış. Ermeni meselesi de romanda belli bir yer edinmiş.

Kaynakça

Yavuz, İbrahim Ulvi (2005). A. Vahap Akbaş Kitabı. Ankara: Türkiye Yazarlar Birliği Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. NURULLAH ÇETİN
Yayın Tarihi: 14.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
EfganSuffe Yayınları / İstanbul1982Şiir
Bir Demet MasalMuştu Yayınları / İstanbul1985Masal
Alevler ve GüllerBeyan Yayınları / İstanbul1985Roman
Gül KıyamıBeyan Yayınları / İstanbul1986Şiir
Mavi Sesli ŞiirlerSESAV / Çorlu1988Şiir
Gülün AklıAkabe Yayınları / Ankara1989Roman
Dünyayı Kaplayan AğaçBeyan Yayınları / İstanbul1990Diğer
Bir Hüma Kuşudur ŞiirFatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi / İstanbul1990Antoloji
Kuş Olsun YüreğimSalıncak Yayınları / İstanbul1991Şiir
Hüzün CoğrafyasıKişisel Yayınlar / İstanbul1992Şiir
Göğe Çizilmiş ResimlerGonca Yayınları / İstanbul1995Deneme
Biraz İhanetSESAV Yayınları / Çorlu1996Deneme
Bir Şehre VardımBeyan Yayınları / İstanbul1997Şiir
İnziva NotlarıSESAV Yayınları / Çorlu1997Deneme
Ayna ve SuretKonak Yayınları / İstanbul2003Hikâye
Göğe Çizilmiş ResimlerGonca Yayınları / İstanbul2004Diğer
İnce LügatNisan Bulutu Yayınları / İstanbul2005Şiir
Rahvan SaatlerNisan Bulutu Yayınları / İstanbul2005Deneme
Düşünceyi UyandırmakKonak Yayınları / İstanbul2006Deneme
Kuş BabaSalıncak Yayınları / İstanbul2006Diğer
Tatil RüyasıSalıncak Yayınları / İstanbul2008Diğer
Mehmet Âkif’ten NüktelerBeyan Yayınları / İstanbul2010Antoloji
Seferî YazılarPınar Yayınları / Ankara2013Gezi Yazısı
İnşirah (Toplu Şiirleri)Konak Yayınları / İstanbul2014Şiir
Zamandan KurtarılanKonak Yayınları / İstanbul2014Deneme
DilbilgisiKonak Yayınları / İstanbul2014Araştırma
Hop TirinomNar Çocuk Yayınevi / İstanbul2015Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Demet Danki Erkend. 27 Mart 1977 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Abdülbaki Koşard. 28 Mayıs 1969 - ö. 24 Şubat 2006Doğum YeriGörüntüle
3Yavuz Ekincid. 02 Haziran 1979 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4GÖK ŞENER, Şener Gökd. 01.01.1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5KARAYİĞİT OSMAN, Osman İperd. 01.10.1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Lütfü Kılıçd. 05 Mayıs 1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Atila Çakıroğlud. 1943 - ö. 2014Ölüm YılıGörüntüle
8Zuhal Kuyaşd. 1923 - ö. 3 Kasım 2014Ölüm YılıGörüntüle
9KUL VAHAP, Abdulvahap Saltd. 1934 - ö. 04.09.2014Ölüm YılıGörüntüle
10Nilgün Asland. 1966 - ö. 9 Nisan 2015MeslekGörüntüle
11Mehmet S. Fidancıd. 05 Temmuz 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Neşe Matayd. 25 Temmuz 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Nihat Ateşd. 28 Nisan 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Özgür Göreçkid. 04 Nisan 1984 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Halit Asımd. 1918 - ö. 1941Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KUL VAHAP, Abdulvahap Saltd. 1934 - ö. 04.09.2014Madde AdıGörüntüle
17Rüknettin Akbaşd. 29 Mayıs 1931 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Burhanettin S. Akbaşd. 14 Haziran 1965 - ö. ?Madde AdıGörüntüle