İskender Fikret Akdora

İskender Fikret
(d. 1914 / ö. -)
Şair, Yazar, Memur
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Gazete ve dergilerdeki bazı yazılarında İskender Fikret imzasını da kullandı. Galatasaray Lisesi'nde başladığı ortaöğrenimini Kuleli Askeri Lisesi'nde tamamladı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu (1944). Bir süre Etibank, Toprak Ofisi gibi devlet kurumlarında memur olarak çalıştıktan sonra ticaret hayatına atıldı (1946). Cihat Özhan'la birlikte Aralık 1947-Mart 1953 arasında on beş sayı yayımlanan Yirminci Asır adlı fikir, sanat ve edebiyat gazetesini çıkardı. İskender Fikret'in hayatı, aile çevresi vb. hakkındaki bilgiler sınırlıdır. 

İskender Fikret, ilk şiirlerini Galatasaray Lisesi’nde öğrenci iken aruz ölçüsü ile kaleme almaya başladı. Kendisi ile yapılan bir söyleşide şiire başlama serüvenini ve şiir anlayışını şu cümlelerle özetlemiştir: "İlk şiirimi aruzla yazmıştım. Biraz Tevfik Fikret’i, biraz da Cenap Şehabettin’i hatırlatan, daha doğrusu taklit eden bu ilk şiirim ‘Bir ebr-i semahat hani seslerle örülmüş’ diye başlıyordu. İşte şiirde, benim nereden başladığım da bun­dan anlaşılıyor. Ama zaman akıyor, bununla beraber sanat da ilerliyor. Eskiden sanatta bir meseleden ziyade meselesizlik vardı. Yani sanat deyince rahatın, davasızlığın şiiri, resmi, hey­keli akla geliyordu ve bu yolda yürünüyordu. Hâlbuki Birinci Büyük Harp’ten sonra sanatkâr istese de, istemese de cemiyetle yüz yüze geldi ve gördü ki etrafındaki insan topluluğunun bir ıstırabı ve bu ıstırabın azaltılması için de bir davası, bir mese­lesi vardır. İşte; sanatkâr sanatı gökyüzünden yeryüzüne indirmek lüzumunu duydu ve insan topluluklarının davalarını işlemeye başladı, şimdi bu yoldadır. Burada iki noktayı işaretlemek lâzım. Bir; yeniyi kolay kolay anlamıyoruz. İki; yeniye yeniliği vermesini becereme­dik. Yani yeniye kolay kolay algılamadığını göz önüne alarak­tan garabete düşmeden, çok büyük bir titizlikle yeni muhteva­yı vermemiz ve bunu gerçek sanat eseri olarak göstermemiz lâzımdı. Halbuki bugün yeni dediğimiz sanatkâr işte Süleyman Efendi’nin ayağındaki nasırdan, hıyardan, imam bayıldıdan başladı. Her şeyde bir şiir bulunduğuna kâniyim. Ama yeniyi verirken işe garabet göstermek değil, gerçek sanat eseri vermekle başlamak lâzımdı. İşte şimdi bunu yapmaya çalışıyoruz. Yükü­müz çok ağırdır. Biri kere yeniye alıştırmak, sonra da yeninin kötü intibaını yok etmek... Bunun için de çok kuvvetli ve gerçek sanat eseri olan örnekler vermek lâzımdır." (Kandemir 2008: 175-178).

İskender Fikret'in neşredilen ilk şiiri, 1932 yılında Muhit dergisinde yayımlandı. Daha sonra şiir ve yazıları Çığır, Oluş, Büyük Doğu, İstanbul, Dikmen, Yenilik dergileriyle kendisinin çıkardığı Yirminci Asır'da yayımlandı. 1934'te ilk şiir kitabı Atom'u neşretti. Şiirlerinde serbest ölçü ile bireysel temalar üzerine yoğunlaştı.

Şiir kitapları dışında Dünyanın Öptüğü Kız (1966) ve Uzun Yol (1990) adlarında iki roman yayımladı. Ölümsüz Bir Dünyada Yaşamak (1967) adlı bir piyes kaleme alan Akdora, bütün şiirlerini 1988 yılında Sağken adıyla kitaplaştırdı. Son dönemde yazı ve şiirlerini Adam Sanat dergisinde yayımladı. 1988'de Samuray Japon Şiirleri adlı bir antoloji yayımladı. Nedim üzerine biyografik bir çalışma neşreden İskender Fikret için Şükran Kurdakul "yeni şiirin oluşumunda iz bırakamamış bir şairdir." (Kurdakul 1973: 31) tespitini yapmıştır.

Kaynakça

Kandemir, Feridun (2008). Sordum Söylediler. İstanbul: Yağmur Yay.

Kurdakul, Şükran (1973). Şair ve Yazarlar Sözlüğü (3. Baskı). Ankara: Bilgi Yay.

Necatigil, Behçet (1980 ). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (11. Baskı). İstanbul: Varlık Yay. s. 29.

Yalçın, Murat (Ed., 2010).Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). C. 1. İstanbul: Yapı Kredi Yay. s. 58.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NECATİ TONGA
Yayın Tarihi: 17.08.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
AtomCumhuriyet Kitaphanesi / İstanbul1934Şiir
Hatıralar Şehri? / Ankara1945Şiir
Saraçoğlu Konuşuyor ve Bir DestanAlaaddin Kıral Matbaası / Ankara1945Şiir
Renkli Şiirler? / ?1950Şiir
Gün SonuÜlkü Basımevi / İstanbul1953Şiir
ArakondaNurgök Matbaası / İstanbul1954Şiir
Kubbe AltıKöprü Yay. / İstanbul1955Şiir
Ağda Bir Şey YokNurgök Matbaası / İstanbul1955Şiir
Deli DünyaKöprü Yay. / İstanbul1956Şiir
İnsanlar ArasındaKöprü Yay. / İstanbul1956Şiir
KantaşıNurgök Matbaası / İstanbul1958Şiir
VegaÇelikcilt Matbaası / İstanbul1963Şiir
Acı Gök, Hatıralar ŞehriÇelikcilt Matbaası / İstanbul1964Şiir
Dünyanın Öptüğü KızÇelikcilt Matbaası / İstanbul1966Roman
Mavi KanHüsnü Tabiat Matbaası / İstanbul1970Şiir
Ölümsüz Bir Dünyada YaşamakAfa Yay. / İstanbul1988Tiyatro
Sağken (Bütün Şiirleri)Afa Yay. / İstanbul1988Şiir
Samuray: Japon ŞiirleriAfa Matbaacılık / İstanbul1988Antoloji
Nedim: Lale Devri ve Nedim, Nedim'in Yaşamı, Nedim'in ŞiirleriTekin Yay. / İstanbul1989İnceleme
Yaşamak Yürek İsterYaylacık Matbaası / İstanbul1989Şiir
Uzun YolBodurlar Yay. / İstanbul1990Roman
Kanda Leke? / ?1991Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SA'ÎD, Kemâl Paşa-zâde Mehmed Sa'îd Bey, Lastik Sa'îdd. 1848 - ö. 1920Doğum YeriGörüntüle
2ZARÎF MUSTAFA PAŞA, İstanbullud. 1816 - ö. 1861Doğum YeriGörüntüle
3Birsen Ekim Özend. 01 Ocak 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet Necati Öngayd. 1914 - ö. 1992Doğum YılıGörüntüle
5Sabahattin Teomand. 1 Nisan 1914 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Sami Gürtürkd. 1914 - ö. 22 Kasım 1996Doğum YılıGörüntüle
7Tuncay Yeşilbaşd. 14 Nisan 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Sadık Özend. 1934 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Erdoğan Aytekind. 22 Kasım 1937 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Mustafa Öneşd. 1935 - ö. 21 Ocak 2017Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Levent Karataşd. 28 Mayıs 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Nahit Övünçd. 1922 - ö. 1991Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13DELİ OZAN, Fikret İnançd. 1976 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14İSKENDER PAŞA-ZÂDE, Derviş Bey b. İskender Paşad. 1529 - ö. 1590Madde AdıGörüntüle
15İskender Cenap Eged. 1918 - ö. 30 Ekim 1996Madde AdıGörüntüle