Nahit Ulvi Akgün

(d. 1918 / ö. 12 Kasım 1996)
Öğretmen, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Muğla'nın Milas ilçesinde dünyaya geldi. Babası Mithat Bey, Yanyalı Haraççızadeler ailesine mensuptur. Haraççızadeler, 1900'lü yılların başında Osmanlı Devleti'nin çözülme ve dağılmasının en yoğun olduğu sırada, Yanya'dan göç ederek Bodrum'a, sonra da Milas’a yerleşti.

Okul çağına geldiğinde Nahit Ulvi, Milas'ın o yıllardaki tek resmî eğitim kurumu olan Sakarya İlkokulu'na başladı. Harf İnkılabı'nın yapıldığı 1928 yılında, ilkokul üçüncü sınıftaydı. Dolayısıyla eğitim hayatının ilk iki yılını Arap alfabesinin öğretildiği bir ortamda geçirdi. Babası Mithat Bey, ilköğrenimini tamamlayan oğlunu o sırada Milas'ta yaşayan Musevi çocuklarının gayriresmî eğitim aldıkları Yahudi Okulu'na gönderdi. Bir yıl boyunca bu okula devam etmesinin en büyük kazancı Fransızcayı öğrenmek olacaktı. Eğitime çok önem veren babası Mithat Bey, Nahit'in öğrenimine devam etmesi için 1932 yılında evini Milas'tan İzmir'e nakletti. Oğlunu, Alsancak semtinde, o yıllarda 1. Lise olarak anılan Atatürk Lisesi'nin orta kısmına kaydetti (Morkoç 2004: 13).

Nahit Ulvi liseyi bitirdiğinde babasının ve amcalarının etkisiyle tıp ya da eczacılık eğitimi almayı tasarlamaktaydı. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne başvurdu ve kabul edildi. Ancak aniden ortaya çıkan ve onu ölümün eşiğine getiren beyin zarı iltihabı iki yıla yakın bir süre yatağa bağlanmasına sebep oldu. Şair, bu hastalıktan mucizevi bir şekilde kurtulurak sağlığına kavuştu. Nahit Ulvi'nin yakın arkadaşı olan Salih Birsel, şairin tehlikeli hastalığının nedenini aşka bağlamıştır (Morkoç 2004: 14). Daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne giren Nahit Ulvi Akgün, 1948 yılında mezun oldu. Ödemiş ve İzmir liselerinde öğretmenlik yaptı (Necatigil 2004: 31).

Nahit Ulvi Akgün, edebiyata küçük yaştan itibaren ilgi duyar. Okulda “küçük şair” ismi ile anılır. Resim öğretmeni Zeki Boran, Atatürk Lisesi'nde iken küçük şaire şiirlerini okutur ve onunla yakından ilgilenir. Edebiyat tutkusu, okulda öğretmen ve arkadaşları tarafından takdir edilmesine rağmen aynı durum evde aile bireyleri için geçerli değildir. Özellikle annesi Şefika Hanım, derslerinin olumsuz biçimde etkileneceğini, beklenen başarıyı gösteremeyeceğini düşünerek onun şiirle ilgilenmesine karşı çıkar. Ancak küçük şair, annesine rağmen gizlice şiir yazmayı sürdürür (Morkoç 2004: 14).

Nahit Ulvi’nin fakülteye başlamadan önce Bağ Dergisi’nde şiirleri yayımlanmaktadır. Ünlü olmamakla birlikte edebiyat çevresinde isim sahibidir. İstanbul’a gider gitmez sanat konulu toplantılara katılmaya, edebiyatçılarla görüşmeye başlar. Kısa süre sonra kimi Türkiye çapında tanınmış, kimi henüz yolun başında sayılan geniş edebiyatçı topluluğunun içinde olacaktır. Sait Faik, Salah Birsel, Fahir Önger, Yaşar Nabi Nayır, Ziya Osman Saba gibi edebiyatçılar yakın dostları arasındadır. Akgün, fakülteden çıktığı akşam vakitlerinde o yıllarda İstanbul’da meşhur olan Küllük Kahvesi’ne, Suna Kıraathanesi’ne veya Haylayf Pastanesi’ne uğrar (Morkoç 2005: 28). Sürekli aşk şiirleri yazmasından dolayı Oktay Akbal ona “aşk şairi” ismini takmıştır. Akbal’a göre Nahit Ulvi, Servet-i Fünun ile Fecri Ati’nin aşk ve kadın şiirleriyle ünlü olan Celal Sahir’den de güçlü bir şairdir (Morkoç 2005: 29).

İlk şiiri Akın gazetesinde çıkar (İzmir, 1936), 1940/41 yıllarında Servetifünün-Uyanış dergisindeki şiirleriyle yeni şiire yönelir. Şiirleri Yücel (1939), Değirmen (1942-44), Kovan (1943-47), Varlık, Fikirler (1947-50), Kaynak, Yeditepe, Adam Sanat dergilerinde yayımlanır. Türkiye’de ilk kez bir de “sesli şiir sergisi” açmış (İzmir, 1953) olan Nahit Ulvi, ilk şiirlerinde romantik aşk temasını işlemiştir. Son şiirlerinde ise ilerleyen yaşına paralel olarak hayatın anlamını ve geçiciliğini, yaşamanın türlü duraklarını araştırmaya koyulur. İlk denemelerini İzmir’de Üç Gönül (1937), Leyla (1937), Irgat (1942) adlarında üç küçük broşürde toplar (Necatigil 2004: 31).

Kaynakça

Morkoç, Ayvaz (2004). “O Bir Kent Şairi : (1) Nahit Ulvi Akgün’ün Yaşam Öyküsü”. İzmir İzmir. S. 50. İzmir.

Morkoç, Ayvaz (2005). “O Bir Kent Şairi : (2) Nahit Ulvi Akgün’ün Yaşam Öyküsü”. İzmir İzmir. S. 51. İzmir.

Morkoç, Ayvaz (2005). “O Bir Kent Şairi : (3) Nahit Ulvi Akgün’ün Yaşam Öyküsü”. İzmir İzmir. S. 52. İzmir.

Necatigil, Behçet (2004). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: KAMİL PARIN
Yayın Tarihi: 18.07.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Leyla? / ?1937Şiir
Üç Gönül? / ?1937Şiir
Irgat? / ?1942Şiir
Sebep? / ?1945Şiir
Karanlıkta Bir AğaçKovan Kitapevi / İzmir1960Şiir
Gerçek DüşKovan Kitapevi / İzmir1965Şiir
Evren TürküsüKovan Kitapevi / İzmir1966Şiir
Ağaçlar UyanıncaYeditepe Yayınları / ?1971Şiir
Eksilen GökyüzüYeditepe Yayınları / ?1980Şiir
Güneş AçıncaSanat Koop. / ?1984Şiir
Yolunuzun Üstünde Bir AdamGerçek Sanat Yayınları / İstanbul1991Şiir
BirisiAdam Yayınları / İstanbul2000Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Yunus Nadi Abalıoğlud. 1879 - ö. 28 Mart 1945Doğum YeriGörüntüle
2Naciye Poyraz Makald. 01 Ocak 1929 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Ece Ayhand. 10 Eylül 1931 - ö. 12 Temmuz 2002Doğum YeriGörüntüle
4Rahmet Feyzid. 10 Eylül 1918 - ö. 18 Ocak 1988Doğum YılıGörüntüle
5Sabri Sorand. 1918 - ö. 18 Mayıs 1975Doğum YılıGörüntüle
6İskender Cenap Eged. 1918 - ö. 30 Ekim 1996Doğum YılıGörüntüle
7ÇATAK, Alid. 1924 - ö. 21.06.1996Ölüm YılıGörüntüle
8Burhan Sadık Yalçınd. 1912 - ö. 1996Ölüm YılıGörüntüle
9İSMAİL ŞAHMURADİd. ? - ö. 1996Ölüm YılıGörüntüle
10Şükrü Gümüşd. 1948 - ö. 28 Ağustos 1984MeslekGörüntüle
11Ruhan Mavrukd. 9 Eylül 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Selami Eced. 09 Şubat 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Erdoğan Alkand. 10 Haziran 1935 - ö. 20 Haziran 2014Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Murat Menteşd. 11 Eylül 1974 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ali Rıza Akdemird. 1933 - ö. 10 Nisan 2012Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ULVÎ, Şâh Alîd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ULVÎ, Sağır Ulvî, Za’îm Alî Çelebid. ? - ö. 1578-79Madde AdıGörüntüle