Madde Detay
Nahit Ulvi Akgün
(d. 1918 / ö. 12 Kasım 1996)
Öğretmen, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Muğla'nın Milas ilçesinde dünyaya geldi. Babası Mithat Bey, Yanyalı Haraççızadeler ailesine mensuptur. Haraççızadeler, 1900'lü yılların başında Osmanlı Devleti'nin çözülme ve dağılmasının en yoğun olduğu sırada, Yanya'dan göç ederek Bodrum'a, sonra da Milas’a yerleşti.
Okul çağına geldiğinde Nahit Ulvi, Milas'ın o yıllardaki tek resmî eğitim kurumu olan Sakarya İlkokulu'na başladı. Harf İnkılabı'nın yapıldığı 1928 yılında, ilkokul üçüncü sınıftaydı. Dolayısıyla eğitim hayatının ilk iki yılını Arap alfabesinin öğretildiği bir ortamda geçirdi. Babası Mithat Bey, ilköğrenimini tamamlayan oğlunu o sırada Milas'ta yaşayan Musevi çocuklarının gayriresmî eğitim aldıkları Yahudi Okulu'na gönderdi. Bir yıl boyunca bu okula devam etmesinin en büyük kazancı Fransızcayı öğrenmek olacaktı. Eğitime çok önem veren babası Mithat Bey, Nahit'in öğrenimine devam etmesi için 1932 yılında evini Milas'tan İzmir'e nakletti. Oğlunu, Alsancak semtinde, o yıllarda 1. Lise olarak anılan Atatürk Lisesi'nin orta kısmına kaydetti (Morkoç 2004: 13).
Nahit Ulvi liseyi bitirdiğinde babasının ve amcalarının etkisiyle tıp ya da eczacılık eğitimi almayı tasarlamaktaydı. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne başvurdu ve kabul edildi. Ancak aniden ortaya çıkan ve onu ölümün eşiğine getiren beyin zarı iltihabı iki yıla yakın bir süre yatağa bağlanmasına sebep oldu. Şair, bu hastalıktan mucizevi bir şekilde kurtulurak sağlığına kavuştu. Nahit Ulvi'nin yakın arkadaşı olan Salih Birsel, şairin tehlikeli hastalığının nedenini aşka bağlamıştır (Morkoç 2004: 14). Daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne giren Nahit Ulvi Akgün, 1948 yılında mezun oldu. Ödemiş ve İzmir liselerinde öğretmenlik yaptı (Necatigil 2004: 31).
Nahit Ulvi Akgün, edebiyata küçük yaştan itibaren ilgi duyar. Okulda “küçük şair” ismi ile anılır. Resim öğretmeni Zeki Boran, Atatürk Lisesi'nde iken küçük şaire şiirlerini okutur ve onunla yakından ilgilenir. Edebiyat tutkusu, okulda öğretmen ve arkadaşları tarafından takdir edilmesine rağmen aynı durum evde aile bireyleri için geçerli değildir. Özellikle annesi Şefika Hanım, derslerinin olumsuz biçimde etkileneceğini, beklenen başarıyı gösteremeyeceğini düşünerek onun şiirle ilgilenmesine karşı çıkar. Ancak küçük şair, annesine rağmen gizlice şiir yazmayı sürdürür (Morkoç 2004: 14).
Nahit Ulvi’nin fakülteye başlamadan önce Bağ Dergisi’nde şiirleri yayımlanmaktadır. Ünlü olmamakla birlikte edebiyat çevresinde isim sahibidir. İstanbul’a gider gitmez sanat konulu toplantılara katılmaya, edebiyatçılarla görüşmeye başlar. Kısa süre sonra kimi Türkiye çapında tanınmış, kimi henüz yolun başında sayılan geniş edebiyatçı topluluğunun içinde olacaktır. Sait Faik, Salah Birsel, Fahir Önger, Yaşar Nabi Nayır, Ziya Osman Saba gibi edebiyatçılar yakın dostları arasındadır. Akgün, fakülteden çıktığı akşam vakitlerinde o yıllarda İstanbul’da meşhur olan Küllük Kahvesi’ne, Suna Kıraathanesi’ne veya Haylayf Pastanesi’ne uğrar (Morkoç 2005: 28). Sürekli aşk şiirleri yazmasından dolayı Oktay Akbal ona “aşk şairi” ismini takmıştır. Akbal’a göre Nahit Ulvi, Servet-i Fünun ile Fecri Ati’nin aşk ve kadın şiirleriyle ünlü olan Celal Sahir’den de güçlü bir şairdir (Morkoç 2005: 29).
İlk şiiri Akın gazetesinde çıkar (İzmir, 1936), 1940/41 yıllarında Servetifünün-Uyanış dergisindeki şiirleriyle yeni şiire yönelir. Şiirleri Yücel (1939), Değirmen (1942-44), Kovan (1943-47), Varlık, Fikirler (1947-50), Kaynak, Yeditepe, Adam Sanat dergilerinde yayımlanır. Türkiye’de ilk kez bir de “sesli şiir sergisi” açmış (İzmir, 1953) olan Nahit Ulvi, ilk şiirlerinde romantik aşk temasını işlemiştir. Son şiirlerinde ise ilerleyen yaşına paralel olarak hayatın anlamını ve geçiciliğini, yaşamanın türlü duraklarını araştırmaya koyulur. İlk denemelerini İzmir’de Üç Gönül (1937), Leyla (1937), Irgat (1942) adlarında üç küçük broşürde toplar (Necatigil 2004: 31).
Kaynakça
Morkoç, Ayvaz (2004). “O Bir Kent Şairi : (1) Nahit Ulvi Akgün’ün Yaşam Öyküsü”. İzmir İzmir. S. 50. İzmir.
Morkoç, Ayvaz (2005). “O Bir Kent Şairi : (2) Nahit Ulvi Akgün’ün Yaşam Öyküsü”. İzmir İzmir. S. 51. İzmir.
Morkoç, Ayvaz (2005). “O Bir Kent Şairi : (3) Nahit Ulvi Akgün’ün Yaşam Öyküsü”. İzmir İzmir. S. 52. İzmir.
Necatigil, Behçet (2004). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: KAMİL PARINYayın Tarihi: 18.07.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 18.07.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Leyla | ? / ? | 1937 | Şiir |
Üç Gönül | ? / ? | 1937 | Şiir |
Irgat | ? / ? | 1942 | Şiir |
Sebep | ? / ? | 1945 | Şiir |
Karanlıkta Bir Ağaç | Kovan Kitapevi / İzmir | 1960 | Şiir |
Gerçek Düş | Kovan Kitapevi / İzmir | 1965 | Şiir |
Evren Türküsü | Kovan Kitapevi / İzmir | 1966 | Şiir |
Ağaçlar Uyanınca | Yeditepe Yayınları / ? | 1971 | Şiir |
Eksilen Gökyüzü | Yeditepe Yayınları / ? | 1980 | Şiir |
Güneş Açınca | Sanat Koop. / ? | 1984 | Şiir |
Yolunuzun Üstünde Bir Adam | Gerçek Sanat Yayınları / İstanbul | 1991 | Şiir |
Birisi | Adam Yayınları / İstanbul | 2000 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Yunus Nadi Abalıoğlu | d. 1879 - ö. 28 Mart 1945 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Naciye Poyraz Makal | d. 01 Ocak 1929 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Ece Ayhan | d. 10 Eylül 1931 - ö. 12 Temmuz 2002 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Rahmet Feyzi | d. 10 Eylül 1918 - ö. 18 Ocak 1988 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Sabri Soran | d. 1918 - ö. 18 Mayıs 1975 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İskender Cenap Ege | d. 1918 - ö. 30 Ekim 1996 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ÇATAK, Ali | d. 1924 - ö. 21.06.1996 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Burhan Sadık Yalçın | d. 1912 - ö. 1996 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | İSMAİL ŞAHMURADİ | d. ? - ö. 1996 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Şükrü Gümüş | d. 1948 - ö. 28 Ağustos 1984 | Meslek | Görüntüle |
11 | Ruhan Mavruk | d. 9 Eylül 1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Selami Ece | d. 09 Şubat 1966 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Erdoğan Alkan | d. 10 Haziran 1935 - ö. 20 Haziran 2014 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Murat Menteş | d. 11 Eylül 1974 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ali Rıza Akdemir | d. 1933 - ö. 10 Nisan 2012 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Nahit Eruz | d. 20 Ekim 1936 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ULVÎ, Şâh Alî | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ULVÎ, Sağır Ulvî, Za’îm Alî Çelebi | d. ? - ö. 1578-79 | Madde Adı | Görüntüle |