Galip Naşit Arı

(d. 1907 / ö. 10 Kasım 1973)
Yazar, şair, öğretmen
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Çocuk edebiyatı alanında eser veren şair, tiyatro ve fikir yazıları sahasında da kalem oynattı. Öğretmen Okulu’nu bitirdi. Orta Anadolu'da ve Samsun'da daha sonra adı Gazi Osman Paşa İlkokulu olarak değiştirilecek olan İnönü İlkokulu'nda öğretmenlik ve başöğretmenlik yaptı. IV. Millî Eğitim Şurası'na da bu görevinde iken katıldı. Bu şehirde bulunduğu sürede, Samsun Halkevi Dergisi'nde Atatürkçülük, Cumhuriyet gibi fikrî konular yanında, beden sağlığı, spor türleri gibi çeşitli alanlarda, halka yönelik yazıları yayımlandı. Aynı dönemlerde Merzifon Halkevi tarafından çıkarılan Taşan dergisinin de düzenli yazar kadrosunda yer aldı (Taşdemir 2009). Daha sonra Milli Eğitim Bakanlığı'nda memur olarak çalıştı. Öğretmenler Yardımlaşma Sandığı’nın yöneticiliği görevinde bulundu. Ankara'da vefat ettiğinde Öğretmenler Bankası İdare Meclisi âzâsı olarak görev yapmaktaydı. Ortalama bir didaktik şair olarak görülen Arı hakkında kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Pazarören Köy Enstitüsü'nün girişinde bulunan “Bozkırı baştanbaşa yeşille öreceğiz / Tanrı’nın geç kaldığı işi biz göreceğiz” beyti de Galip Naşit Arı'ya aittir.

"Hisleri samimi ve nazım lisanı kusursuz" bir şair olarak tanıtılan Galip Naşit Arı, samimi bir üsluba sahiptir (N. S. 1930). Bir süre ikinci dereceden bir Yedi Meşale grubu üyesi olur ve grubun yayın organı olan Meşale'de şiirleri yayımlanır. Saf şiir anlayışını hedefleyen bu akım içerisinde eserler kaleme alan şair, Harf İnkılabı'nın ardından dağılan grupla birlikte sanat görüşünü de değiştirir. Kısa zamanda Cumhuriyet'in kendisinden beklediklerini gerçekleştirmek üzere nesilleri yetiştirme sorumluluğunu üzerine alan yazar, devrin pek çok öğretmeni gibi kanon çerçevesinde eserler vermeye ve çocuklara, ders kitapları aracılığıyla, şiirleriyle ulaşmaya başlar. Atatürk ilkelerine ve Cumhuriyet'in yetiştirmek istediği nesil tipine gönülden bağlı olan şair, eserlerinde en geniş yeri değerler eğitimine ayırır. Ayrıca zaman zaman Anadolucu ve memleketçi bir anlayışla da eserler kaleme alır ve ülkenin güzelliklerinden, orman ve çevrenin korunmasından bu çerçevede bahseder.

Şairin, Atatürk'ün önderliğinde hazırlanan Türk Tarih Tezi doğrultusunda kaleme aldığı eserlerinde, Atatürk ilke ve inkılaplarına, Atatürk'ün şahsına bağlılık göze çarpan özelliklerdir. Örneğin Atatürk'e kutsiyet kazandırılan ve Millî Mücadele tarihinden itibaren, ülkenin ilk onlu yıllarının değerlendirildiği, 1933 tarihli Destan isimli tiyatrosunda şair, iç ve dış düşmanlara karşı verilen mücadele sonunda gelen kurtuluşu da ulvîleştirir. Bir perdelik tiyatronun konusunda, öğrencilerin en ünlü kahramanı seçmeleri ve nihayetinde Mustafa Kemal Atatürk üzerinde birleşmeleri vardır. Özellikle ilköğretim döneminde çocuklara millî bilincin ve "Türklüğün ebedi güneşi" (Gülbay 2018) olarak değerlendirdiği Atatürk'e karşı sevgisinin aşılanması adına Destan, tezli bir eser olarak dikkati çeker.

Bunlar dışında şair, belirli gün ve haftalara dair şiirleri, aile sevgisi, eğitim ve değeri, mesleğin değeri, tabiatın önemi, temizlik, hayvan sevgisi gibi konularda eserler verir. Çocuklara doğru bir dil eğitimi vermek konusunda da önemli sorumluluk yüklenir. İlkokul çağındaki çocuklara davranış ve rol kalıpları yanında, sanat zevki ve estetik duygusu aşılamak ve şiire dair bir birikim de oluşturmak gayesiyle kaleme aldığı eserleri, çoğunlukla estetik değeri düşük ve zayıf ürünlerdir. Buna rağmen çocuklara dair antolojiler içerisinde ve ünite hazırlıklarında şairin eserlerine yer verilir.

Şairin yayımlanan ilk eseri Hayat Bilgisine Göre Çocuk Şiirleri isimli şiir kitabıdır ve bu eseri İlhami Bekir Tez ile ortak yayımlar. Oldukça fazla sayıda baskısı yapılan Meltem, İlkokulda Şiir ve Adsız Kahraman isimli kitaplarında ise çocuklara millî ve sosyal hayatı öğreten şiirleri vardır.

Kaynakça

Gülbay, A. (2018). “Halkevlerinin Taşradaki Yansımalarına Bir Örnek: Samsun Halkevi ve 19 Mayıs Dergisi”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi. XVIII(37).

N. S. (1930). "Kitaplar ve Mecmualar Arasında". Türk Yurdu. 1 Teşrin 1930.

Taşdemir, S. (2009). “Tek Parti Döneminde Merzifon’da Siyasal ve Sosyo-Kültürel Yaşam”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. XXV(74).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. DİLEK ÇETİNDAŞ
Yayın Tarihi: 07.08.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Hayat Bilgisine Göre Çocuk ŞiirleriResimli Ay / İstanbul1928Şiir
Meltemİkbal / İstanbul1930Şiir
DestanMaarif Vekaleti / İstanbul1933Tiyatro
İlkokulda ŞiirGüneş Matbaası / Samsun1945Şiir
Adsız KahramanAhali Matbaası / Samsun1946Şiir
İlkokul Öğrencilerine Hayat Bilgisi Yıılığıİl Matbaası / Samsun1947Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1YAKÎNÎ, Kadı İmâd Sinan-zâded. ? - ö. 1568/69Doğum YeriGörüntüle
2İBRÂHÎM GİRİFTÂRd. 1770-71 - ö. 1807-08\'den sonraDoğum YeriGörüntüle
3Selim Nüzhet Gerçekd. 1891 - ö. 12 Aralık 1945Doğum YeriGörüntüle
4Cevdet Kudret Solokd. 1907 - ö. 10 Temmuz 1992Doğum YılıGörüntüle
5Hamdi Gökalp Akalınd. 1907 - ö. 1962 (?)Doğum YılıGörüntüle
6Behzat Sinopluoğlud. 19 Ağustos 1907/1 Mart 1910 - ö. 30 Ocak 1980Doğum YılıGörüntüle
7Şükufe Nihald. 1896 - ö. 24 Eylül 1973Ölüm YılıGörüntüle
8İSMAİL SOLARd. 1913 - ö. 25.02.1973Ölüm YılıGörüntüle
9COŞKUN/COŞKUNÎ, Mustafa Coşkund. 1900 - ö. 1973Ölüm YılıGörüntüle
10Seçil Avcıd. 1984 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Ahmet Şerifovd. 1926 - ö. 2000MeslekGörüntüle
12Metin Demirtaşd. 17 Mart 1938 - ö. 27 Eylül 2014MeslekGörüntüle
13Aydın Balcıd. 10 Ocak 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Sema Maraşlıd. 19 Temmuz 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Sevin İzgüd. 1961 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İ. Galip Arcand. 3 Kasım 1894 - ö. 8 Ağustos 1973Madde AdıGörüntüle
17GALİP HERGÜNERd. 1918 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Erdoğan Tokmakçıoğlud. 19 Nisan 1934 - ö. 04 Eylül 2017Madde AdıGörüntüle