Aydın Boysan

(d. 1921 / ö. 5 Ocak 2018)
Mimar, Yazar, Gazeteci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Öğretmen Nevreste Hanım ile muhasebeci Esat Boysan’ın oğlu Aydın Boysan 17 Haziran 1921 tarihinde İstanbul’un eski semtlerinden Samatya’da doğdu. Annesinin öğretmenlik yaptığı Göksu’daki (kendisiyle yapılan başka bir röportajda Samatya’daki şeklinde belirtilen) ilkokulda okuyan Boysan, ikinci sınıftan itibaren 4 yıl boyunca annesinin öğrencisi oldu (Okur 2011; Aksoy 2015). 1932-1939 yılları arasında ortaokul ve liseyi Pertevniyal Lisesi’nde okudu. Boysan, bu okulda değerli hocalardan çok iyi bir eğitim aldı. Hocaları arasında Nurullah Ataç, Reşat Ekrem Koçu, İhsan Kongar vardı. Müzik öğretmeni Mesut Cemil Bey idi (Aksoy 2015; Haftasonu Dergisi) 1945 yılında Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’nden mezun oldu. Mimarlık öğrenimine devam ederken zorunlu yapı yeri stajı için 1943 yılının yaz aylarında İzmir’in Halkapınar Şarap Fabrikası’nda staj yaptı (Candan 2017). 1945 yılından 2000 yılına kadar mimarlık mesleğine ara vermeden devam eden Boysan, 55 yıllık mimarlık yaşamında Hakkâri vilâyet konağı (ilk projesi), Hürriyet Medya Towers, Güneşli, İstanbul, Sütlüce'deki Arçelik binası, İstanbul’daki Arçelik Çayırova Fabrikası, Nasaş Alüminyum Tesisleri, Gebze-Kocaeli, Bursa- Uludağ’da Turistik Termal Otel, Eczacıbaşı binası (şimdi yerinde Kanyon Alışveriş Merkezi vardır), İpekkağıt Karamürsel yapısı, Orhangazi Döktaş binası, Çorlu Aymar binası, Mimar Sinan Üniversitesi Kültür Merkezi, Çatalca’daki Nesin Vakfı binalarının restorasyonu projelerine imza attı. Ulusal ve uluslararası mimarlık yarışmalarında çeşitli ödüller kazandı. Türkiye Mimarlar Odası’nın kurucuları arasında yer alan Boysan, yönetim kurulu üyesi, ilk genel sekreteri ve İstanbul şube başkanı oldu. Aydın Boysan, 1957-1972 yılları arasında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde dışarıdan görevlendirilerek ders verdi. Kendi kitaplarını basmak için 1984 yılında Bas Yayınları’nı kurdu. 1993 yılına kadar yayınevi çalışmalarına devam etti. 1982 yılında Hürriyet gazetesinde başladığı mizah yazılarını aralıksız olarak on yıl devam ettirdi ve üç yıl Akşam gazetesinde köşe yazıları yazdı (Yalçın 2010: 240; Talu; Ortaş 2018). 1949’da İzmir’de Suzan Hanım’la evlendi; çiftin Burak adında bir oğlu oldu. Aydın Boysan, “Şehirler ve Ülkeler” isimli ilk kişisel fotoğraf sergisini İzmir’de, Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’nde açtı. Sergide Aydın Boysan’ın gazeteleri temsilen gittiği geziler ile kişisel gezilerinden çektiği 31 fotoğraf sergilendi (Egenin Sesi Gazetesi 2011). Aydın Boysan, 5 Ocak 2018'de organ yetmezliği nedeniyle İstanbul Ulus'taki evinde 97 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından 2016'da kaybettiği eşinin yanına, Ortaköy Mezarlığı'na defnedildi.

Yaşamının uzun bir döneminde asıl mesleği olan mimarlığı yapmasına hatta çok başarılı, önemli projelere imza atmasına, bu alanda üniversitede ders vermesine rağmen pek çok insan onu mizah yazarı olarak tanıdı. Hürriyet gazetesinde mizah ile karışık yaşama dair yazılar yazan, TV ekranlarında yaşam sanatı ve yeme içme konusunda hoş sohbetleri olan, bayramlara özel çekilen reklam filmlerinde oynayan Boysan, 61 yaşında gazete yazıları ile başlayan yazarlık yaşamının ilk kitabını 63 yaşında yayımladı.

Eserlerinde yeme içme kültürünü, yaşamdan zevk almayı, hayatı sevmeyi ve bir arada yaşama sevincini, sevilmek için sevmek gerektiğini, insanın yaşadığı topluma ve dünyaya kayıtsız kalmaması gerektiğini, bunun yolunun da öncelikle kendi içine bakmak olduğunu, yaşamın ne denli ciddiye alınması gerektiğini, içkinin ne zaman, nerede, kim ile, ne ile, nasıl içileceğini, mimarlık kültürünü, evlilikten kentleşmeye, iklimden politikaya kadar yaşama dair her konuyu ele aldı. Her eserinde insana, yaşama, çevreye, zamana, sanata ve bilime duyduğu saygıyı keskin bir zekanın ürünü olan mizahla renklendirdi. Usta yazar, zengin hayat tecrübesini, gözlemlerini keyifli, samimi üslubu, tükenmez neşesi, sohbet tadında anlatımıyla okuyucularına aktardı.

Çocukluğundan beri uzaya ilgi duyan Boysan, yıllarca uzay kitapları okuyup uzay romanları yazdı. Uzay hakkında bilimkurgu romanları olan bu eserlerinde uzay ve evren konusundaki bilgisini gerçek bir yaşam bilgeliğiyle birleştirerek mimariden ekonomiye, sosyal yaşamdan kültür ve sanata gerçek bir refah toplumu nasıl kurgulanır sorusuna ütopya olarak yanıt vermiştir. Boysan, İki Nesil Bir Şehir adlı kitapta kendisi gibi mimar ve İstanbul meraklısı oğlu Burak Boysan ile birlikte İstanbul'un öncesi ve sonrasını, ışık hızıyla geçirdiği değişimi anlatmaktadır.

Yazar ve mizahçı kimliği ile ön plana çıkan Aydın Boysan, “fıkra ustası” olarak tanındı. Geçmiş günleri özlemle anlattığı ve gelecek zamanı iyi dileklerle beklediğini belirttiği sohbetlerini, yazılarını fıkralarla, şiirlerle süsledi. Gezi, deneme, roman ve anı türlerinde de eser veren yazar, ciddiyet ile mizahı bir arada kullanarak nükteli sözleriyle okuyucularına mesajlar verdi. Mizahı hayatın bir parçası hâline getiren Boysan, uzun hayat tecrübesini mizahi ve aydınlatıcı eserleriyle okurlarına aktarmıştır.

Kaynakça

Aksoy, Nurten Bengi (2015). Aydın Boysan; İstanbul ve Rakı Sevdalısı, Dolu Dolu Bir Yaşamın Kahramanı. https://listelist.com/aydin-boysan-kimdir/ [Erişim Tarihi 18.10.2019]

Candan, Mehmet Özgür (21 Haziran 2017). Aydın Boysan Filmi. Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi. https://www.youtube.com/watch?v=AoC38DzF8nE [Erişim Tarihi 18.10.2019]

Egenin Sesi Gazetesi (23 Aralık 2011) http://www.egeninsesi.com/haber/5872-aydin_boysan_fotograflariyla_izmirde [Erişim Tarihi 18.10.2019]

Haftasonu Dergisi’nde Aydın Boysan ile ilgili yayımlanan yazı http://haftasonu.com.tr/index.php/haber/item/608-aydin-boysan-vehbi-koc-ve-ben-donla-denize-girmistik.html?tmpl=component&print=1 [Erişim Tarihi 18.10.2019]

Okur, Hülya (2011). Mimar Aydın Boysan ile Yaşamı, Mimarlığı ve Yazarlığı Üzerine. http://www.arkitera.com/haber/mimar-aydin-boysan-ile-yasami-mimarligi-ve-yazarligi-uzerine/ [Erişim Tarihi 18.10.2019]

Ortaş, İbrahim (2018). İçmesini Bilmeyenlere İçmesini Öğreten Aydının Ölümü. http://www.yeniadana.net/kose-yazilari/icmesini-bilmeyenlere-icmesini-ogreten-aydinin-olumu-2369.html?m=1 [Erişim Tarihi 18.10.2019]

Talu, Cem. “Aydın Boysan: Yıllar Bana O Kadar Çok Şey Öğretti ki…”. https://www.ntv.com.tr/galeri/sanat/aydin-boysan-yillar-bana-o-kadar-cok-sey-ogretti-ki,J2l22MMPf0OgWvxtVt9RpQ/LTU4Bd0DvEe7EJjdusV5lA [Erişim Tarihi 18.10.2019]

Yalçın, Murat (Ed.) (2010). “Boysan, Aydın”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 240.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. AYDAN ENER SU
Yayın Tarihi: 24.10.2019
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Paldır KüldürBas Yayınları / İstanbul1984Mizah
Yangın VarBas Yayınları / İstanbul1984Mizah
Umut SimitBas Yayınları / İstanbul1984Mizah
YalanBas Yayınları / İstanbul1985Mizah
Oldu Mu Ya!Bas Yayınları / İstanbul1985Mizah
FısıltıBas Yayınları / İstanbul1987Mizah
DostlukBas Yayınları / İstanbul1988Mizah
AldanmakBas Yayınları / İstanbul1989Mizah
Söylesem Bir TürlüBas Yayınları / İstanbul1990Mizah
YollardaBas Yayınları / İstanbul1990Gezi Yazısı
Dünyayı Severek I,II,IIIBilgi Yayınları / Ankara1991Gezi Yazısı
İstanbul EsintileriBilgi Yayınları / Ankara1991Deneme
UzaklardanBilgi Yayınları / Ankara1993Gezi Yazısı
Leke Bırakan GölgelerBilgi Yayınları / Ankara1995Hatıra
Yaşama SevinciBilgi Yayınları / Ankara1997Hatıra
Sev ve YaşaBilgi Yayınları / Ankara1998Deneme
Yıl: 2046 Uzay AnılarıBilgi Yayınları / Ankara1999Roman
DamlalarBilgi Yayınları / Ankara2000Deneme
Zaman GeçerkenBilgi Yayınları / Ankara2001Deneme
Yüzler ve YüreklerYKY / İstanbul2002Hatıra
AynalarBilgi Yayınları / Ankara2002Deneme
Felekten Bir GünBilgi Yayınları / Ankara2003Deneme
İstanbul'un Kuytu KöşeleriYKY / İstanbul2003Hatıra
Nereye Gitti İstanbulYKY / İstanbul2004Hatıra
Nerede YaşıyoruzBilgi Yayınları / Ankara2004Deneme
Neşeye ŞarkıBilgi Yayınları / Ankara2004Deneme
Merak UyanıncaBilgi Yayınları / Ankara2005Deneme
Binbir Yaşam SahnesiBilgi Yayınları / Ankara2005Deneme
Ne Güzel GünlermişYKY / İstanbul2005Hatıra
Ne Hoş Zamanlardıİş Bankası Yayınları / İstanbul2007Hatıra
Uzun Yaşamanın Sırrıİş Bankası Yayınları / İstanbul2008Hatıra
ŞerefeDoğan Kitap / İstanbul2009Hatıra
Yıldızlardan Bile UzaklardaDoğan Kitap / İstanbul2011Roman
İki Nesil Bir ŞehirDoğan Kitap / İstanbul2012Hatıra
Doyulmaz Dünyamızaİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2013Hatıra
Bir Ömür Yetmiyorİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2014Hatıra
Haydi Dostlarİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2014Hatıra
İnsan Suyu Zaman Nehrinde-Yazarlık Yaşamımın 30. Yılında Kendi Seçtiklerimİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2014Otobiyografi
Ayıp Olmadanİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2014Mizah
Hayat Tatlı Zehirİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2014Mizah
Bıkma Yaşaİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2015Hatıra
Acele Etme Çabuk Olİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2015Hatıra
Doksan Beş Yıldan Serpintilerİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2015Mizah
Neşeli Konular-Yazarlık Yaşamımın 30. Yılında Kendi Seçtiklerim 2İş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2015Otobiyografi

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Halil Gökkayad. 5 Mayıs 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ŞEM'Î, Mustafad. ? - ö. 1602\\\'den sonraDoğum YeriGörüntüle
3Tomris Uyard. 15 Mart 1941 - ö. 04 Temmuz 2003Doğum YeriGörüntüle
4Cahit Obrukd. 28 Ekim 1921 - ö. 1982Doğum YılıGörüntüle
5HİCRANİ, Süleyman Alptekind. 1921 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6MEVLÜDE, Mevlüde Günbulutd. 1921 - ö. 19.03.2002Doğum YılıGörüntüle
7Enver Ercand. 21 Ocak 1958 - ö. 22 Ocak 2018Ölüm YılıGörüntüle
8HANMUSA, Hanmusa Musayev Musahanoğlud. 1920 - ö. 22.01.2018Ölüm YılıGörüntüle
9Refik Durbaşd. 10 Şubat 1944 - ö. 30 Kasım 2018Ölüm YılıGörüntüle
10Sezai Karakoçd. 1933 - ö. 16 Kasım 2021MeslekGörüntüle
11Celal Hafifbilekd. 23 Nisan 1930 - ö. 29 Şubat 2012MeslekGörüntüle
12Mehdi Halıcıd. 10 Nisan 1927 - ö. 8 Nisan 2008MeslekGörüntüle
13Cafer Turaçd. 08 Mart 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Zeynep Koçakd. 27 Ağustos 1983 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İsmail Hakkı Aydınd. 11 Şubat 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NASÛHÎ, Muhlis Aydınd. 1944 - ö. 08.12.2020Madde AdıGörüntüle
17OZAN OSMAN, Osman Aydınd. 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18NEŞAT AYDINd. 1952 - ö. -Madde AdıGörüntüle