Madde Detay

Öğretmen Nevreste Hanım ile muhasebeci Esat Boysan’ın oğlu Aydın Boysan 17 Haziran 1921 tarihinde İstanbul’un eski semtlerinden Samatya’da doğdu. Annesinin öğretmenlik yaptığı Göksu’daki (kendisiyle yapılan başka bir röportajda Samatya’daki şeklinde belirtilen) ilkokulda okuyan Boysan, ikinci sınıftan itibaren 4 yıl boyunca annesinin öğrencisi oldu (Okur 2011; Aksoy 2015). 1932-1939 yılları arasında ortaokul ve liseyi Pertevniyal Lisesi’nde okudu. Boysan, bu okulda değerli hocalardan çok iyi bir eğitim aldı. Hocaları arasında Nurullah Ataç, Reşat Ekrem Koçu, İhsan Kongar vardı. Müzik öğretmeni Mesut Cemil Bey idi (Aksoy 2015; Haftasonu Dergisi) 1945 yılında Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’nden mezun oldu. Mimarlık öğrenimine devam ederken zorunlu yapı yeri stajı için 1943 yılının yaz aylarında İzmir’in Halkapınar Şarap Fabrikası’nda staj yaptı (Candan 2017). 1945 yılından 2000 yılına kadar mimarlık mesleğine ara vermeden devam eden Boysan, 55 yıllık mimarlık yaşamında Hakkâri vilâyet konağı (ilk projesi), Hürriyet Medya Towers, Güneşli, İstanbul, Sütlüce'deki Arçelik binası, İstanbul’daki Arçelik Çayırova Fabrikası, Nasaş Alüminyum Tesisleri, Gebze-Kocaeli, Bursa- Uludağ’da Turistik Termal Otel, Eczacıbaşı binası (şimdi yerinde Kanyon Alışveriş Merkezi vardır), İpekkağıt Karamürsel yapısı, Orhangazi Döktaş binası, Çorlu Aymar binası, Mimar Sinan Üniversitesi Kültür Merkezi, Çatalca’daki Nesin Vakfı binalarının restorasyonu projelerine imza attı. Ulusal ve uluslararası mimarlık yarışmalarında çeşitli ödüller kazandı. Türkiye Mimarlar Odası’nın kurucuları arasında yer alan Boysan, yönetim kurulu üyesi, ilk genel sekreteri ve İstanbul şube başkanı oldu. Aydın Boysan, 1957-1972 yılları arasında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde dışarıdan görevlendirilerek ders verdi. Kendi kitaplarını basmak için 1984 yılında Bas Yayınları’nı kurdu. 1993 yılına kadar yayınevi çalışmalarına devam etti. 1982 yılında Hürriyet gazetesinde başladığı mizah yazılarını aralıksız olarak on yıl devam ettirdi ve üç yıl Akşam gazetesinde köşe yazıları yazdı (Yalçın 2010: 240; Talu; Ortaş 2018). 1949’da İzmir’de Suzan Hanım’la evlendi; çiftin Burak adında bir oğlu oldu. Aydın Boysan, “Şehirler ve Ülkeler” isimli ilk kişisel fotoğraf sergisini İzmir’de, Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’nde açtı. Sergide Aydın Boysan’ın gazeteleri temsilen gittiği geziler ile kişisel gezilerinden çektiği 31 fotoğraf sergilendi (Egenin Sesi Gazetesi 2011). Aydın Boysan, 5 Ocak 2018'de organ yetmezliği nedeniyle İstanbul Ulus'taki evinde 97 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından 2016'da kaybettiği eşinin yanına, Ortaköy Mezarlığı'na defnedildi.

Yaşamının uzun bir döneminde asıl mesleği olan mimarlığı yapmasına hatta çok başarılı, önemli projelere imza atmasına, bu alanda üniversitede ders vermesine rağmen pek çok insan onu mizah yazarı olarak tanıdı. Hürriyet gazetesinde mizah ile karışık yaşama dair yazılar yazan, TV ekranlarında yaşam sanatı ve yeme içme konusunda hoş sohbetleri olan, bayramlara özel çekilen reklam filmlerinde oynayan Boysan, 61 yaşında gazete yazıları ile başlayan yazarlık yaşamının ilk kitabını 63 yaşında yayımladı.

Eserlerinde yeme içme kültürünü, yaşamdan zevk almayı, hayatı sevmeyi ve bir arada yaşama sevincini, sevilmek için sevmek gerektiğini, insanın yaşadığı topluma ve dünyaya kayıtsız kalmaması gerektiğini, bunun yolunun da öncelikle kendi içine bakmak olduğunu, yaşamın ne denli ciddiye alınması gerektiğini, içkinin ne zaman, nerede, kim ile, ne ile, nasıl içileceğini, mimarlık kültürünü, evlilikten kentleşmeye, iklimden politikaya kadar yaşama dair her konuyu ele aldı. Her eserinde insana, yaşama, çevreye, zamana, sanata ve bilime duyduğu saygıyı keskin bir zekanın ürünü olan mizahla renklendirdi. Usta yazar, zengin hayat tecrübesini, gözlemlerini keyifli, samimi üslubu, tükenmez neşesi, sohbet tadında anlatımıyla okuyucularına aktardı.

Çocukluğundan beri uzaya ilgi duyan Boysan, yıllarca uzay kitapları okuyup uzay romanları yazdı. Uzay hakkında bilimkurgu romanları olan bu eserlerinde uzay ve evren konusundaki bilgisini gerçek bir yaşam bilgeliğiyle birleştirerek mimariden ekonomiye, sosyal yaşamdan kültür ve sanata gerçek bir refah toplumu nasıl kurgulanır sorusuna ütopya olarak yanıt vermiştir. Boysan, İki Nesil Bir Şehir adlı kitapta kendisi gibi mimar ve İstanbul meraklısı oğlu Burak Boysan ile birlikte İstanbul'un öncesi ve sonrasını, ışık hızıyla geçirdiği değişimi anlatmaktadır.

Yazar ve mizahçı kimliği ile ön plana çıkan Aydın Boysan, “fıkra ustası” olarak tanındı. Geçmiş günleri özlemle anlattığı ve gelecek zamanı iyi dileklerle beklediğini belirttiği sohbetlerini, yazılarını fıkralarla, şiirlerle süsledi. Gezi, deneme, roman ve anı türlerinde de eser veren yazar, ciddiyet ile mizahı bir arada kullanarak nükteli sözleriyle okuyucularına mesajlar verdi. Mizahı hayatın bir parçası hâline getiren Boysan, uzun hayat tecrübesini mizahi ve aydınlatıcı eserleriyle okurlarına aktarmıştır.