Madde Detay
Ayhan Geçgin
(d. 1970 / ö. -)
Yazar, Romancı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul’da dünyaya geldi. ODTÜ Felsefe Bölümünden mezun oldu. Romancı olarak tanındı. Bir Dava (2019) adlı romanı ile 2020 Orhan Kemal Roman Armağanı’na lâyık görüldü. İstanbul’da yaşamaktadır.
Kenarda (2003) adlı romanıyla edebiyat
dünyasında adını duyuran Ayhan Geçgin romancı olarak öne çıkmış ve bu türdeki
istikrarını daima korumuştur. Sıkıntılı bir ruhun başdönmeli dolaşması olarak
nitelendirilen Kenarda modernitenin
ve kentleşmenin birey üzerindeki etkilerinin sorgulandığı bir romandır. Yerleşiklik,
rehavet, göç ve kentleşme romanda işlenen başlıca temalardır. Asuman Kafaoğlu
Büke bu ilk romanı şu cümlelerle değerlendirmiştir: “Ayhan Geçgin'in ilk
romanı Kenarda için bir
roman denemesi demek daha doğru olur, çünkü klasik romandan uzak bir roman
anlayışıyla yazılmış. İlk sayfalar boyunca kitaba konsantre olup anlamakta epey
güçlük çektim. Sanki açık bırakılmış bir kamera her şeyin görüntüsünü kaydetmiş
ve bir şekilde sözcüklere dökmüş okura aktarıyor hissine kapıldım. Hiçbir
kahramanın olmadığı, sadece sokak görüntülerinin aktarıldığı uzun bölümler
boyunca sürüyor roman.” (Büke 2003). Yazarın ikinci romanı Gençlik Düşü (2006) otobiiyografik bir roman olarak görülebilir.
Yılmaz da romanın bu özelliğine şöyle işaret eder: “Gençlik Düşü adı üstünde, gençliğe ve kırılan, daha en başta, henüz
düşlenmezken bile kırılan, düşlere dair bir roman. Bu romanda üç yazarla karşı
karşıya kalıyor okuyucu: Yaşamda tek tutunacak dalı, belki de tek düşü yazmak
olan genç kahramanımız, onun hikayesini yazmaya çalışan yazar ve bir de elbette
Geçgin'in kendisi.” (Yılmaz 2006). Bu romanda da kentin hengâmesinde tutunmaya
çalışan birey merkeze alınır.
Yazar Son Adım (2011) adlı romanında
yabancılaşma, kimlik sorunsalı ve değerlerini yitirme gibi meseleleri kahramanı
Alisan üzerinden sorgular. Türkeş bu roman için “Son Adım’da yakıcı
güncel siyasi ve toplumsal meseleleri de katmış hikâyesine Ayhan Geçgin. İlk
kez demiyorum. Önceki romanlarında hissettiğimiz ama bireysel travmalar
düzeyinde işlenen meselelerin daha açık bir biçimde dile getirilmişliği ya da
bireyin bu meselerle kendi isteği dışında yüzleşmesi diyelim buna. Hem yazar
hem kahramanı açısından kaçınılmaz bir yüzleşme.” (Türkeş 2011)
değerlendirmesini yapmıştır. Geçgin’in dördüncü romanı olan ve sarsıcı bir
yürüyüşün hikâyesi olarak ele alabileceğimiz Uzun Yürüyüş’te (2015) de adsız kahraman üzerinden kimliksizlik ve
aidiyetsizlik sorgulanır. Uzun Yürüyüş;
“insanın şehirle, toplumla, doğayla, başka insanlarla kurduğu ilişkilerin tüm
imkânlarını sorgulayan felsefi bir roman” (Gülsoy 2015) olarak değerlendirilmiştir.
Semih Gümüş, bu romanın “bir antikahramanın varoluş çabası” (Gümüş 2015) olduğunu belirtmiştir.
Orhan Kemal Roman Armağanı’na lâyık görülen Bir Dava (2019) yolculuk ve eve dönüş
hikâyesidir. Roman yakın tarihin önemli olaylarından Balyoz Davası’ndan
esinlenerek kaleme alınmıştır. Geçgin bu romanda Kafka’nın Dava’sı ile metinlerarası ilişki kurmuştur. Yazarın romanlarında
genellikle içinde yaşadığı topluma yabancılaşmış, boşluğa düşmüş ve savrulan
bireylerle karşılaşılır. “Ayhan Geçgin romanlarının ilk bakışta bir takım
aylaklar, flanörler gibi görünen kahramanları aslında bu kavramların işaret
ettiği gibi sokakları, şehri ya da kırsalı deneyimlemek, o mekânla iletişime
geçmek için arşınlamıyorlar. Hepsi de büyük bir boşluğun içinde, oradan oraya
hareket eder gibiler.” (Yeksan 2019). Geçgin’in romanlarında genel olarak
olumsuz bir atmosfer sezilmektedir. Nurdan Gürbilek de bu duruma dikkat çeker:
“Ayhan Geçgin okurları ‘olumsuz yaşam’ın, ‘yaşam yokluğu’nun, geçmişin ‘ölü
kâbusunun, ‘hiçlik’in Geçgin’in romanlarında da sık sık karşımıza çıktığını
fark etmişlerdir. ‘Belki tüm bu olumsuz yaşam dediğim, beni oyup duran bu yaşam
yokluğunda’ der Gençlik Düşü’nde, ‘bu
çalkalanıp duran kara parçası, bu yamyamca didişmenin şiddeti, binlerce duygudan,
nefretten, öfkeden, hınçtan, kaygıdan, umuttan, düşlemelerden oluşmuş aç
duygular yumağı’ndan söz eder, ‘insan artığı yaşamlar, canlı ölülerin mezar
çukuru, ölüyü diri tutan tutkularıyla -nefret, hınç, korku- canavarlarını
büyüten, birbirleri üstüne salan, birbirlerini boğazlamalarını isteyen,
izleyen, onların kanları, teri, ahları, çığlıkları, akılları, ruhları, yalvarmalarıyla
beslenen kara bataklık.” (Gürbilek, 2016).
Bir Dava hariç tutulursa Zileli ve Gündoğan şu
cümlelerle bir bakıma Geçgin’in romanlarının genel değerlendirmesini
yapmışlardır: “Ayhan Geçgin romanı bir kent ve birey romanıdır. Onun
romanlarında kent, moloz yığınlarıyla, çöplerle ve yığıntılarla sürüklenen
başıboş bir sel akıntısıdır. Önüne geleni kendine katar ve akar. Nereye aktığı
belli değildir, bir amacı yoktur. Delice çalkanır. Sonra durulur ve bataklığa
dönüşür. Dışlanmışları kendine katar, onları örter, gizler. Geceyle gündüzün
birleştiği noktalarda içinden kusup atar ve yeniden hareketlenir her şey. Bir
taslak, bir tamamlanmamışlıktır, kalabalığı yalnızlıktır. Bireyler tek başına
moleküller gibi birbirine düğümlenen sokaklarda sürüklenip durur. Kentin
öyküsüyle bireyin öyküsü lağımsı bir akıntıda birleşir böylece.” (Zileli ve
Gündoğan 2015). Yazarın ilk romanından son romanına kadar romancılığının
belirli bir çizgide ilerlediği görülmektedir.
Geçgin’in
Behçet Çelik ve Barış Bıçakçı ile konuşmaları Kurbağalara İnanıyorum (2016) adıyla kitaplaşmıştır.
Kaynakça
Ak, Eray (2011). “Köklere yolculuğun durgun
günleri”, Cumhuriyet Kitap, 3 Mart
2011. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61891 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Aydın, M. Said (2011). “Son Adım’a daha çok var”,
Kitap Zamanı, 7 Mart 2011. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61893 [Erişim
Tarihi: 01.11.2020]
Aydoğan, Melek ve Kaynar, Hakan (2018).
"Edebiyat Herkesin, İstediğini, İstediği Gibi Söyleyebileceği,
Yazabileceği Bir Alandır" (Ayhan Geçgin ile Söyleşi). Monograf, Mart 2018.
https://www.metiskitap.com/catalog/interview/36438 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Ayvaz, Emre (2006). “Otobiyografik bir olgunlaşma
hikâyesi”, Kitap Zamanı, S. 11, 4
Aralık 2006. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61052 [Erişim
Tarihi: 01.11.2020]
Enki, Yankı (2015). "Yok olma
alıştırmaları", Remzi Kitap Gazetesi,
Mayıs 2015. https://www.metiskitap.com/catalog/book/6011 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Eken, Bülent
(2007). “Ses ve Manzara: Ayhan Geçgin Romanları”, Mesele, S. 4, Nisan 2007. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61054 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Gülsoy, Murat (2015). "Uzun yürüyüşün
menzili", K24, 30 Temmuz 2015. https://www.metiskitap.com/catalog/text/96850 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Gümüş, Semih (2003). "İlk kitapları kim
anlar?", Milliyet Sanat, Kasım
2003. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61046 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Gümüş, Semih (2015). "Bir antikahramanın
varoluş çabası", Radikal Kitap,
10 Nisan 2015. https://www.metiskitap.com/catalog/text/96387 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Gündoğan, Ceren Cevahir (2012). "Gövdenin
kökle kavuşması", biletsiz.com, Aralık 2012. https://www.metiskitap.com/catalog/text/88429 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Gürbilek, Nurdan(2016). "Uzun yürüyüş eksik halk", Express Dergisi, Yaz 2016. https://www.metiskitap.com/catalog/text/203423 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Gürle, Meltem (2019). "-Yolculuk nereye?
-Eve, hep eve", birgun.net, 28 Nisan, 2019. https://www.metiskitap.com/catalog/text/232091 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Kafaoğlu Büke, Asuman (2003).
"Kenarda", Cumhuriyet Kitap,
2.10.2003. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61044 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Kara, Olcay A. (2003). "Tanıtım yazarından
eleştirmene tiyo’lar", Radikal Kitap Eki, Aralık 2003. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61042 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Kesim, Hüseyin (2015). "Kim bilir, belki
(insanlık olarak) henüz konuşmaya başlamadık" (Ayhan Geçgin ile Söyleşi). IAN Edebiyat. Mayıs 2015. https://www.metiskitap.com/catalog/interview/36282 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Kıran, Hüseyin (2006). “Kenarda kalmaması gereken
bir kitap: Kenarda”, Virgül, Aralık
2006. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61048 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Oral, Sibel (2015). "Ayhan Geçgin'in yeni
romanı: Uzun Yürüyüş", Cumhuriyet,
8 Nisan 2015. https://www.metiskitap.com/catalog/text/96384 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Orman, Mustafa (2012). “Ayhan Geçgin: ‘Sanki
dilin egemeni olan bizmişiz gibi bir hava var yazılanlarda’” (Ayhan Geçgin ile
Söyleşi). İzafi, S. 7. https://www.metiskitap.com/catalog/interview/36315 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Özgüner, Ömer (2011). “Son Adım’ı mutlaka
okuyorsun…”, Vatan Kitap, Mart-Nisan
2011. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61895 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Özgüven, Fatih (2015). "Dünyanın kabuğuna
basa basa yürümek", Kitap Zamanı,
4 Mayıs 2015. https://www.metiskitap.com/catalog/text/96691 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Öztüfekçi, Cem (2011). "Yitip gitmiş,
kenarda ve anti-kahraman", Agos
Kitap / Kirk, Eylül 2011. https://www.metiskitap.com/catalog/text/88452 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Sivri, Tuğba (2018). "Kimliksizliğe Doğru
Bir 'Uzun Yürüyüş'", oggito.com,
15 Haziran 2018. https://www.metiskitap.com/catalog/text/219207 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Şentekin, Derviş (2009). "İyiler 'kenarda'
kalmalı", Radikal Kitap, 7
Ağustos 2009. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61056 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Temizyürek, Mahmut (2006). “Geri Dönülmez Biçimde Sürgün”, Virgül, Aralık 2006. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61050 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Türkeş, A. Ömer (2011). “Bu ülkenin doğusunda...”, Radikal Kitap, 28 Ocak 2011. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61889 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Türkeş, A. Ömer (2019). "Bu davalar burada
görülür", hurriyet.com.tr, 19
Nisan 2019. https://www.metiskitap.com/catalog/book/36569 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Uysal, Hasan (2003). "Ortada olmanın güveni
ya da kenarda olmanın dayanılmaz hazzı", Dünya Kitap Eki, 24 Ekim 2003. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61040 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Yeksan, Emre (2019). "Tekinsiz Vadi'de Bir
Dava", K24, 11 Nisan 2019. https://www.metiskitap.com/catalog/text/231559 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Yılmaz, Oylum (2006). “Eski düşleri ne yaparlar?”,
Birgün, 7 Kasım 2006. https://www.metiskitap.com/catalog/text/61516 [Erişim Tarihi: 01.11.2020]
Zileli, Gün ve Cevahir Gündoğan, Ceren (2015). "Ayhan Geçgin Romanında Kent, Zaman, Birey", Mesele, Ocak 2015. https://www.metiskitap.com/catalog/book/4922 [Erişim Tarihi: 01.11.2020].
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: İsa KoyuncuYayın Tarihi: 03.11.2020Güncelleme Tarihi: 03.11.2020
Yayın Tarihi: 03.11.2020Güncelleme Tarihi: 03.11.2020
Güncelleme Tarihi: 03.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Kenarda | Metis Yayınları / İstanbul | 2003 | Roman |
Gençlik Düşü | Metis Yayınları / İstanbul | 2006 | Roman |
Son Adım | Metis Yayınları / İstanbul | 2011 | Roman |
Uzun Yürüyüş | Metis Yayınları / İstanbul | 2015 | Roman |
Bir Dava | Metis Yayınları / İstanbul | 2019 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Hüseyin Suat Yalçın | d. 1284 (1867) - ö. 21 Mart 1942 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | BAHÂYÎ, Şeyhülislam Bahâyî, Azîz-zâde, Mehmed Efendi | d. 1601 - ö. 1654 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Serkan Altuniğne | d. 14 Nisan 1977 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Ahmet Büke | d. 19 Haziran 1970 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Fatma Şengil Süzer | d. 1970 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Hasan Erkek | d. 01 Mayıs 1970 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Tansu Bele | d. 18 Ekim 1944 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Abdurrahman Şen | d. 1 Ağustos 1955 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | ŞEYHÎ, Sîmkeş-zâde Mehmed Efendi | d. Ocak 1668 - ö. 20 Temmuz 1731 | Meslek | Görüntüle |
10 | Zeria Karadeniz | d. 1926 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Fevziye Abdullah Tansel | d. 1912 - ö. 4 Ağustos 1988 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Güneli Gün | d. 1939 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Ayhan Can | d. 09 Mart 1937 - ö. 21 Mart 2012 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Ayhan Bozfırat | d. 1932 - ö. 30 Aralık 1981 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Ayhan Kurt | d. 04 Ağustos 1971 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |