Madde Detay

Hasan Şahmaranoğlu 1935 yılında Kilis'te doğdu. İlkokulu bitirdikten sonra ortaokulu yarıda bıraktı. Bunun üzerine babası onu, bir meslek sahibi olması için otomobil tamircisinin yanına çırak verdi. Ancak okuma ve yazma uğraşı her zaman hayatının bir parçası olarak kalmaya devam etti (Karadişoğulları 2018:56). Çırak olarak başladığı işi öğrenip yetkinlik kazanınca bir süreliğine motor ustası olarak Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği'nde çalıştı. Askerlik yaşı gelince vatanî görevini yapmak için İstanbul'a giden Hasan Şahmaranoğlu, Maltepe'de askerken Hüseyin Nihal Atsız'la tanıştı. Askerlikten sonra da İstanbul'da yaşamaya devam etti. İstanbul'da kaldığı süre zarfında Ötüken dergisinin çıkmasında Hüseyin Nihal Atsız'a yardımcı olan Şahmaranoğlu, Abdürrahim Karakoç'un bir şiirinin Ötüken'de yayımlanmasına vesile oldu. İki şair arasındaki dostluk uzun yıllar devam etti. Abdurrahim Karakoç'un ''Hasan'a Mektuplar''ının adresi Hasan Şahmaranoğlu'dur (Karadişoğulları 2018:57). Atsız'ın ölümünden sonra ise Yaşar Arısan'ın sahibi olduğu Orkun dergisinin çıkmasına katkıda bulundu. Yine o dönem Ötüken ve Orkun dergilerinin dışında Hisar, Toprak, Töre gibi dergilerde yazıları yayımlandı (Hüküm 2018:91). Hasan Şahmaranoğlu 27 Mayıs İhtilali'nden kısa bir süre sonra Batman TPAO'da çalışmaya başladı ve Güler Hanım ile evlendi. Bu evlilikten Nilgün, Gökçenkız, Mehmet Buğra ve Ersegün isimlerinde dört çocuğu oldu.

Hasan Şahmaranoğlu, Batman TPAO'dan emekli olduktan sonra tekrar İstanbul'a gitti ve iki yıl kadar özel bir şirkette makine ustabaşı olarak çalıştı. Ardından bir arkadaşının tavsiyesi üzerine Suudi Arabistan'ın Dammam şehirinde yine özel bir şirkette makine ustabaşı olarak çalışmaya başladı. ''Arabistan Geceleri'' ve ''Yanbu'da Türk Evleri'' adlı şiirleri Dammam'da kaldığı günlerde yazıldı (Hüküm 2018:90). Şiddetli bir hastalığa yakalandıktan sonra Kilis'e dönmek zorunda kalan Hasan Şahmaranğlu, Kilis'te kendi atölyesini kurdu ve 2000 yılına kadar motor ve ön düzen (balans) ustası olarak çalıştı.

Hasan Şahmaranoğlu'nun ilk şiir denemeleri, 1950'den sonra Kilis'te çıkmaya başlayan Genç Kilis, Hududeli ve Demokrat Kilis gazetelerinde yayımlanır. Çeşitli gazetelerde ve özellikle de Kilis Kent gazetesinde ''Bekir Vahid-i Zaman'' ve ''Âşık Kutlu'' mahlaslarıyla taşlamalar yazan şairin üslubunun sert olduğunu söylemek mümkündür. 1979'dan 1985 yılına kadar devam eden süreçte bu taşlamaların karşılıklı atışmalara dönmesi söz konusudur. Bu karşılıklı atışmalar Kilis Kent gazetesinde ''Şairler Çarpışıyor'' ve ''Ozanlardan Deyişler'' serlevhası altında gerçekleşir. Atıştığı halk şairleri arasında Galip Keleş, Korkmaz Kın, Muhlis Salihoğlu, Muhittin Özaktaş ve Şevket Bulut gibi isimler yer alır. 15 Aralık 1961'de Kilis Kent gazetesinde yayımlanmış olan ''Deli'' adlı öyküsü onun ilk ve tek öyküsüdür (Hüküm 2018:91).

Hasan Şahmaranoğlu, şiirlerini ''Almıla''da toplar (2012). Daha önce yayımladığı ''Korku Duası'' (1991) adlı kitabındaki şiirleriyle iki perdelik manzum piyes de Almıla'da yer alır. Şahmaranoğlu'nun hayata ve sanata bakışını biçimlendiren esas unsur, Hüseyin Nihal Atsız'a duyduğu derin muhabbettir. Atsız'ın ''Yolların Sonu'' adlı kitabındaki şiirler, Şahmaranoğlu'nun şiirinin biçimsel yapısını, romanlarındaki düşünceler ve kahramanlar ise içeriğini belirler (Macit 2013:441). Yine dinî ve tarihî şahsiyetlerin ön plana alındığı Korku Duası adlı piyeste Türkçülük fikrini ele alır. Şiirlerinde genellikle Türk milletinin temel özellikleri olan yiğitliğe, cesarete, kahramanlığa vurgu yaparak dinini, milletini, vatanını korumak adına ortaya koyduğu tarihî başarıları Türk gençliğine hatırlatmak ve millî şuuru aşılamak ister (Çetin 2018:105).

Şahmaranoğlu'nun şiirlerinde Yahya Kemal Beyatlı'nın ve Necip Fazıl Kısakürek'in de etkileri görülür. ''Canbolat Camii'nde Sabah'' adlı şiiri Yahya Kemal'in ''Süleymaniye'de Bayram Sabahı'' şiirine bir nazire gibidir. Yine Necip Fazıl'ın ''Kaldırımlar'' adlı şiiri gibi üç bölümden oluşan ''Sokaklar'' adlı şiiri Şahmaranoğlu'nun dünyasındaki Necip Fazıl etkisine işaret etmektedir (Macit 2013:442).

Hasan Şahmaranoğlu'nun en son 2018'de Kilis 7 Aralık Üniversitesi tarafından yayımlanan ''Almıla'' adlı şiir kitabında Türkçü duygularla yazılan şiirleri; Almıla, Atsız Bey, Aybars, Gökçen Kız, Güntülü, Türkmen Kızı ve Yağız Atlı şiirleridir. Bu şiirlerinde Hüseyin Nihal Atsız'ın romanlarındaki kahramanları metinler arası bir biçimde kullanırken öte yandan bu roman kahramanlarının tarihteki karşılığına atıfta bulunur. Kitapta yer alan Arabistan Geceleri, Neyzen'in Ölümü (Neyzen Tevfik'in ölümü üzerine yazılmıştır), Son Umut, Gülüm Kurumuş, Yanbu'da Türk Evleri gibi şiirler hayranı olduğu şairlerin etkisinden uzak kendi sesini bulduğu özgün şiirlerdir (Hüküm 2018:95).

Türk şiir geleneğinde işlenen en temel konulardan olan aşk, gurbet, ve tabiat sevgisi onun şiirlerinde de önemli yer tutar. Yalın ve açık bir üslupla hece veznini kullanarak gazeller yazan şair, duyuş ve ruh akrabası olduğunu düşündüğü Edirneli Nazmi, Abdullah Sermest, Abdullah Ercan, Avni Keçik ve Nihat Ferah'ın gazellerini tahmis etmiştir (Macit 2013:443). Bunlarla birlikte Prof. Dr. Muhsin Macit'in ''Gurbet Gazeli'' adlı şiirine de bir tahmisi vardır. Hasan Şahmaranoğlu'nun ''Otman Dağı'' adlı şiiri türkü olarak bestelenmiş; ''Almıla'' ve ''Yağız Atlı'' şiirleri ise Grup Orhun tarafından bestelenip seslendirilmiştir. Şahmaranoğlu'nun aynı zamanda biri antoloji olmak üzere çeşitli araştırma ve derleme çalışmaları da bulunmaktadır.