Madde Detay
Ali Cengizkan
Yunus Güler
(d. 29 Ekim 1954 / ö. -)
Şair, Mimar, Yazar, Öğretim Görevlisi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Annesi Lütfiye Suna Hanım ile babası öğretmen Recep Cengizkan'dır. Ankara Koleji'ni (1973) ve ODTÜ Mimarlık Bölümü'nü (1978) bitirmiştir. Yüksek lisansını "Komşuluk Olgusunun Sosyo-Fiziksel Boyutları" konusunda tamamlamıştır. 1977-1980 arasında Türkiye Yazıları dergisinin yazı kurulunda bulunmuş, 1981'de çıkan Yarın dergisinin kurucuları arasında yer almıştır. Kurucularından olduğu Edebiyatçılar Derneği'nde uzun yıllar yöneticilik yapmıştır. 2002'de yardımcı doçent, 2003'te doçent, 2011'de profesör unvanlarını alan Cengizkan, 1981-2015 arasında ODTÜ Mimarlık Bölümü'nde öğretim üyesi olarak çalışmıştır. Yazar, akademik çalışmalarına TED Üniversitesi Mimarlık Fakültesinde devam etmektedir. Çalışma alanları arasında konut ve kent tarihi, konut yerleşimlerinin oluşumu, konut tasarımı vb. yer almaktadır.
Senlere ile 1981 Akademi Kitabevi Şiir Başarı Ödülü (A. Ada ve A. Azar ile paylaştı); Çocuk Ömrümüz ile 1983 Toprak Şiir Ödülü- Hasan Hüseyin Başarı Ödülü; Bağımlı Şiir ile 1982 ODTÜ Edebiyat Kulübü Özel Ödülü; Yunan Dosyası ile 1983 Abdi İpekçi Dostluk ve Barış Ödülü (Y. Miraç'la paylaştı); Sürek Avında Dünya ile 1995 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü'nü kazanan sanatçının mimarlık ve eğitim alanında pek çok akademik teşvik ödülü de bulunmaktadır.
Fotoğraf ve grafik sanatlarıyla da ilgilenen Cengizkan, Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN Yazarlar Derneği, Sanan, Mimarlar Derneği 1927 ve Dil Derneği üyesidir.
"Torun" adlı ilk şiiri 1977'de Türkiye Yazıları dergisinde çıkan Cengizkan,Türk Dili, Yusufçuk, Somut, Oluşum, Yarın, Varlık, Broy, Gösteri, Kum ve Yeni Biçem dergilerinde yayımlanan şiir ve yazıları ile tanınmıştır. İilk şiir kitabı Senlere 1980 yılında yayımlanan şair, bütün şiirlerini 2009'da Kırmızı Gün Beyaz Gece adıyla bir araya getirmiştir. Şairin "Adını Gelincik Koydum" adlı şiiri T. Uslu tarafından bestelenmiştir. Şiir üzerine kaleme aldığı denemeleri 1995'de Şiir ve Yaşam adıyla bir araya getiren Ali Cengizkan, dünya edebiyatından pek çok ismin eserlerini dilimize kazandırmıştır.
Gülten Akın, Ali Cengizkan'ın şiir dünyasını kitaplarından hareketle şu cümlelerle değerlendirmiştir: "Yunan Dosyası, Yürüyüşler ve Duruşlar, Sürek Avında Dünya kitapları ile Ali Cengizkan yaz'a çıktı benimle. Kaç yıldır, bazı kitaplar için, bazı ozanlar için yazmak istiyorum. Yazamadıkça kendimi eksikli duyuyorum. Çünkü, onlardan giderek, şiir üstüne söyleyeceklerim var. Bir mülke ortak olduğumuz kimi ozanlar. 1980'de basılan Senlere, 1982'de basılan Çocuk Ömrümüz de yanımda ama ben dışardan, genel bir bakışla şiirleri eleştirrnek istemiyorum. Ne Cengizkan'ınkileri ne de ötekileri. İçten, sevgiyle, komşu bahçeye girer gibi, yarı kaçamak girip dolaşarak, küçük gizleri yoklayarak, okşayarak, toprağın altında, nerde olduğunu kestirebildiğim gizli sandığı, hemen üstünden .. Genellikle son şiirlerde, olgunluk döneminde yakalıyorum "giz"i. (...) Öyküleme yapmadan, dizeleri, sesi her türlü şiirsel özelliği gözeterek bir öyküyü yazmak o kadar kolay değil. Ali Cengizkan gerçek bir usta." (2002: 169-174)
Şiirlerinin yanı sıra mimari alanında pek çok kitaba ve makaleye imza atan Ali Cengizkan, Mimarlar Odası Anma Komitesi Üyeliği (2006-2016) kapsamında yapılan çalışmalarda Mimar Kemalettin, Seyfi Arkan, Zeki Sayar, Melih Birsel-Haluk Baysal ve Ernst A. Egli üzerine araştırmaları yürütmüş ve bu çalışmaların yayına dönüşmesinde katkıda bulunmuştur.
Kaynakça
Akın, Gülten (2002). Şiir Üzerine Notlar. Yapı Kredi Yay., İst.
Necatigil, Behçet (1983). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. 11. Baskı, Varlık Yay., İst., s. 105.
Yalçın, Murat (2004), Tanzimattan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, C.1, s.277, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Akademik ağ sayfası. https://www.tedu.edu.tr/tr/ali-cengizkan (Erişim Tarihi: 23/02/2019).
Akademik ağ sayfası. https://staffroster.metu.edu.tr/my_staff_roster.php?ssn=NzM1NTU=&action=Publications (Erişim Tarihi: 23/02/2019).
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSARYayın Tarihi: 01.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 01.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Senlere | Türkiye Yazıları Yay. / Ankara | 1980 | Şiir |
Çocuk Ömrümüz | Dayanışma Yay. / Ankara | 1982 | Şiir |
Yunan dosyası : Costantine Manos'un Fotoğrafları İçin | Yarın Yay. / Ankara | 1983 | Şiir |
Yürüyüşler ve Duruşlar | Kuzey Yay. / Ankara | 1984 | Şiir |
Adam Eden Sözler : Seçme Şiirler | Kuzey Yay. / Ankara | 1985 | Çeviri |
Bağımlı Şiir | Broy Yay. / İstanbul | 1986 | Şiir |
Ankara Ankara güzel Ankara | Kalem Yay. / Ankara | 1987 | Şiir |
Kartal mı Güneş mi : Seçme Şiirler | Verso Yay. / Ankara | 1990 | Çeviri |
Mimari Eleştiri Yazıları | Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yay. / İstanbul | 1990 | Çeviri |
Seçme Şiirler | Yön Yay. / İstanbul | 1992 | Çeviri |
Yaşar Kemal Günleri (21-22 Mayıs 1993) | Edebiyatçılar Derneği Yay. / Ankara | 1993 | İnceleme |
Sürek Avında Dünya | Ümit Yay. / Ankara | 1994 | Şiir |
Şiir ve Yaşam | Yapı Kredi Yay. / İstanbul | 1995 | Deneme |
Sanatçı Tanıklığı: Kent- Yaşam-Kültür, Ank.: Edebiyatçılar Derneği, | Edebiyatçılar Derneği Yay. / Ankara | 1996 | İnceleme |
Öğle Suyu : ODTÜ Ormanının 40. Yılı İçin Doğa ve Şiir Üzerine 40 Metin | ODTÜ Geliştirme Vakfı Yay. / Ankara | 1997 | Şiir |
Ankara Rüzgârı : Ankara Şiirleri Seçkisi | Kültür Bakanlığı Yay. / Ankara | 1998 | Derleme |
Cahit Külebi'ye Saygı | Edebiyatçılar Derneği Yay. / Ankara | 1998 | İnceleme |
Şairin Nergisi | Varlık Yay. / İstanbul | 2000 | Şiir |
Modernin Saati : 20. Yüzyılda Modernleşme ve Demokratikleşme Pratiğinde Mimarlar, Kamusal Mekân ve Konut Mimarlığı | Boyut Yay. / İstanbul | 2002 | Diğer |
Koçzâde Ahmet Vehbi Bey ve Bir İnşaatın Öyküsü : Ankara Hukuk Mektebi | VEKAM Yay. / Ankara | 2004 | İnceleme |
Mübadele Konut ve Yerleşimleri | Arkadaş Yay. / Ankara | 2004 | Diğer |
Kırmızı Gün Beyaz Gece (Toplu Şiirler) | Kırmızı Yay. / İstanbul | 2009 | Şiir |
Modernist Açılımda Bir Öncü Seyfi Arkan : Mimarlık Değişim Özerklik | Mimarlar Odası Yay. / İstanbul | 2012 | Diğer |
Türkiye Mimarlığı ve Eleştiri : Tasarım, Meslek, Üretim | Mimarlar Odası Yay. / Ankara | 2012 | Diğer |
Zeki Sayar ve Arkitekt : Tasarlamak, Örgütlemek, Belgelemek | TMMOB Mimarlar Odası Yay. / Ankara | 2015 | Diğer |
Haluk Baysal - Melih Birsel Rasyonalizmi : 20. Yüzyılın İkinci Yarısında Mimarlık Pratiği | TMMOB Mimarlar Odası Yay. / Ankara | 2017 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | OZAN TÜRKEN, Hatice Türken | d. 1943 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Cezmi Koca | d. 1959 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Kenan Biberci | d. 1965 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KARAYİĞİT OSMAN, Osman İper | d. 01.10.1954 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ulugbet Esdevlet | d. 29 Nisan 1954 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ŞAHTUNÎ, Yaşar Şahin | d. 1954 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Raif Özben | d. 1 Ocak 1946 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Cemal Süreya Seber | d. 1931 - ö. 09 Ocak 1990 | Meslek | Görüntüle |
9 | Mehmet Müfit | d. 25 Kasım 1952 - ö. 20 Kasım 2016 | Meslek | Görüntüle |
10 | BEDİİ DEMİRSEREN | d. 1 Ekim 1925 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Metin Altıok | d. 14 Mart 1941 - ö. 09 Temmuz 1993 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Ahmet Seven | d. 01 Ocak 1966 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Ali Ferruh (İBNÜRREŞAT) | d. 5 Haziran 1865 - ö. 20 Ekim 1904 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | ALİ ERCAN | d. 1931 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | CANOĞLU ALİ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |