Madde Detay

Derviş Çelebî veya Halebî-zâde Derviş Mehmed Çelebî olarak anıldı. Künyesi Halebî-zâde Dervîş Mehmed Çelebî bin Halebî-zâde Abdurrahmân Çelebî bin Fâtih Sultan Mehmed Sânî Hâcesi Halebli Müderris Mehmed Çelebî bin Ömer Çelebî’dir (Kurnaz-Tatçı 2001: 277). Derviş Çelebî’nin dedesi Molla Mehmed Çelebî, Timûr Haleb’i işgal ettiğinde Semerkant’a götürüldü. Daha sonra Timûr’un askerleriyle birlikte Anadolu’ya geldi. Burada ilim ve fen tahsil etti. Yıldırım Beyazid’in Edirne’de kale içinde inşa ettirdiği Kazancılar Medresesinde müderrislik yaptı. Molla Mehmed Çelebî’nin burada ders vermesinden dolayı medresenin ismi daha sonra Halebî olarak değiştirildi. Fatih Sultan Mehmed Molla Mehmed Çelebi’yi kendisine hoca yapmıştır. Dervîş Çelebî’nin babası Kütahya kadısı iken vefat eden Molla Lütfî’nin arkadaşı Abdurrahman Çelebî’dir. Dervîş Çelebî eğitimini tamamladıktan sonra birkaç medresede müderrislik yaptı. Daha sonra kadı olarak tayin edildi. Siroz ve Kefe kadılıklarında bulundu. Sicill-i Osmâniye göre (Akbayar 1996: 413) İstanbul’da darü’t-tâlim yaptırdı ve 500 kitabını buraya vakfetti. Dervîş Çelebî, Kefe kadısı iken vefat etti (Kılıç 2010: 517-518). Vefat tarihi Tuhfe-i Nâilî’de (2001: 277) 938 /1531 olarak verilmiştir. Âşık Çelebî’ye göre (Kılıç 2010: 518) daha çok Farsça şiir yazan Dervîş Çelebî’nin Türkçe şiirleri de vardı. 

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu, Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Aşık Çelebi, Meşâirü'ş-şuarâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Nevizâde Atâyi. Hadâiku’l-Hakayık fî Tekmiletü’ş-Şakâyık. İstanbul: Çağrı Yay.

Gazel

Dâğ-ı ışkın umaram ol şem’-i hüsnün ben yakam

Âteş-i âhı kamu uşşâkdan rûşen yakam

Şu’le-i âhum şeb-i fürkatde şem’ümdür benüm

Himmet eylen dostlar Mecnûn çerâgın ben yakam

 Beyt

Gerçek erdür bu gün âlemde benüm başum içün

Ki vire pîre-zen-i dehre ayagı yolını

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Aşık Çelebi, Meşâirü'ş-şuarâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 521.)