Madde Detay
Diyonis Tanasoğlu
(d. 1922 / ö. 2006)
yazar, aktör, öğretmen, yönemen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Yazar, şair, dramaturg, kompozitör, rejisör ve bilim adamı olan Diyonis Tanasoğlu, Moldova Çadır'a bağlı Kiriet köyünde doğdu. Nikolay Tanasoğlu'nun oğlu olan yazar, ilkokulu köyünde, ortaöğrenimini Akkerman ve Bırdal'da, yüksek tahsilini Kişinev'de dil ve tarih ve Leningrad'ta tiyatro bölümünde aktörlük, doktorasını Bakü'de Türkoloji üzerine tamamladı. Çağdaş Gagauz Dilinde Tabeli Mürekkep Cümleler adlı doktora tezini M. Şiraliyev'in danışmanlığında yazmıştır. Uzun yıllar öğretmenlik yapan Tanasoğlu, tiyatro ve müzik toplulukları kurdu, koro ve orkestra şefliği, koreografık, rejisörlük görevlerinde bulundu. Çok sayıda bestesi de olan Tanasoğlu, besteci ve keman virtüözüdür. Komrat Gagauz Üniversitesinde rektörlük ve Kişinev Pedagoji Üniversitesinde öğretim üyeliği yaptı. 2006 yılında öldü.
Kültür ve sanatın hemen hemen her kolunda faaliyet gösterdi. Moldova ve SSCB Yazarlar Birliği üyeliğinde bulunmuş olan Tanasoğlu, ilk Gagavuz alfabesini hazırladı. Çal Türküm (1964), Adamın İşleri (1969), Hoşluk (1970), Gençlik Türküleri (1975) yazarın şiir kitapları; Bucakta Yalın ve Oğlanın Sevdası piyesleri; Uzun Kervan (1985) ise romanıdır. Uzun Kervan, Gagauz Türkçesiyle kaleme alınan ilk romandır. 1998 yılında Bay dergisinin Balkanlarda Türk Kültürü Büyük Hizmet Ödülüne layık görülmüştür. Komrat Kültürevi sahnesinde oynanan Bucakta Yalın, sahnelenen ilk Gagauz piyesidir.
Kaynakça
Akgün, Atıf (2018). “Modern Gagauz Edebiyatında İlk Roman: “Uzun Kervan” (Bir Tahlil Denemesi)". Karadeniz Araştırmaları XV (59): 261-290.
Argunşah, Mustafa ve Hülya Argunşah (2007). Gagauz Yazıları. Kayseri: Türk Ocakları Kayseri Şubesi Yay.
Arnaut, Tudora (2009). “Gagauz Yazılı Edebiyatı ve Millî Kültüründe Üç Zirve Dionis Tanasoglu, Nikolay Baboglu ve Dimitriy Karaçoban”. Uluslararası Ahmet Yesevi’den Günümüze İnsanlığa Yön Veren Türk Büyükleri Sempozyumu Bildirileri 03-07 Eylül 2008. (hzl. İrfan Ünver Nasrattınoğlu). Ankara. 112-123.
Baboglu, Nikolay ve İgnat Baboglu (1997). Gagauz Literaturası Hrestomatiya X-cu-XI-ci klaslar için. Chişinâu. 156-188.
Baymak, Osman (2000). Gagauz Çağdaş Şiiri Antolojisi. Ankara.
Chirli, Nadejda (2008). “Gagauz Edebiyatında Dionis Tanasoglu’nun Yeri”. Turkish Studies 3/7: 271-291.
Çebotar, P. A. (1993). Gagauzkaya Hudojestvennaya Literatura /50-80-e gg.XX v./ oçerki. Kişinev: Akademiya Nauk Respubliki Moldova. 16-32.
İsen, Mustafa, R. İsen, A. E. Kireççi (2008). Balkanlar'da Türk Çocuk Şiiri. İstanbul: Varlık Yay. 325.
Özkan, Nevzat (1999). Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi. C.12. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. 362-363.
Özkan, Nevzat (2017). Gagavuz Edebiyatı. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları. 454-471.
Zanet, Todur (2017). “95 Yıl Geeri Duudu Gagauz Aydınnadıcısı Dionis Tanasoglu”. Ana Sözü 13-14 (680-681): 1,7.
http://www.biyografya.com/biyografi/4439 [Erişim Tarihi: 26. 12. 2017].
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MUSTAFA İSEN & DOÇ. DR. TUBA IŞINSU İSEN DURMUŞYayın Tarihi: 21.05.2018Güncelleme Tarihi: 31.10.2020
Yayın Tarihi: 21.05.2018Güncelleme Tarihi: 31.10.2020
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Çal Türküm | - / - | 1964 | Şiir |
| Adamın İşleri | - / - | 1969 | Şiir |
| Hoşluk | - / - | 1970 | Şiir |
| Bucakta Yalın | - / - | 1974 | Tiyatro |
| Gençlik Türküleri | - / - | 1975 | Şiir |
| Oğlanın Sevdası | - / - | 1981 | Tiyatro |
| Uzun Kervan | - / - | 1985 | Roman |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Nikolay Tanasoğlu | d. 1895 - ö. 1970 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | Petri Çebotar | d. 1957 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Petri Yalıncı | d. 1964 - ö. 2002 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | ŞAKİR, Şakir Hacıyev Şahverdioğlu | d. 24.01.1922 - ö. 10.04.1979 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | Mehmet Gökkaya | d. 1922 - ö. 3 Kasım 1981 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | GAHİRÎ, Bektaş Bilir | d. 1922 - ö. 11.05.1987 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | KARAŞAHİN, Şahin Karaşahin | d. 1927 - ö. 2006 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | Sadullah Kutluer | d. 8 Haziran 1921 - ö. 19 Haziran 2006 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | MAHRUMÎ, Rahmi Kaya | d. 1932 - ö. 18.11.2006 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Nimet Çalapala | d. 1908 - ö. 1984 | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Ömer Faik Numanzade | d. 1872 - ö. 1937 | Meslek | Görüntüle |
| 12 | İMAMOĞLU, Hikmet Okuyar | d. 1950 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 13 | Vitaliy Boşkov | d. 1968 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | Şakir Muhammediyev | d. 20 Mayıs 1865 - ö. 10 Kasım 1923 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | Petri Çebotar | d. 1957 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | Nikolay Tanasoğlu | d. 1895 - ö. 1970 | Madde Adı | Görüntüle |