DOĞANÎ, Şükrü Doğan

(d. 1960 / ö. -)
Elektrikçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Şükrü Doğan olan âşık, 1960 yılında Van'ın Muradiye ilçesine bağlı Dorutaş köyünde doğar. Abisinin trafik kazasında ölmesi üzerine ailesi tarafından yengesiyle nikâhı kıyılır. Bunu kabullenmediğinden bir müddet Adana’da kalıp çalışan âşık, sıla özlemi de çeker. Döndüğünde aynı kadını karşısında görünce kaderine boyun eğer. İlk evliliği devam eden âşığın altı çocuğu vardır (Arvas 2005: 79).

Babası, Hani sülalesine mensuptur. İlkokul mezunudur. Seferberlik olarak bilinen 1. Dünya Savaşı yıllarında muhacirlik yaşar ve Burdur’a yerleşir. Çeşitli mesleklerle meşgul olan âşık başta elektrikçilik olmak üzere inşaatlarda çırak ve kalifiye eleman olarak da çalışır. Sazını asla maddi gelir için kullanmaz; sadece duygularını dile getirdiği, sevdiği bir alet olduğu için saz çalar (Arvas 2005: 79-80).

Şiirlerinde Doğanî mahlasını kullanan âşık, şiir yazmasını küçük yaşta evlenmesine bağlar. Saz merakı ise 1976’da, Alpaslan Anadolu Lisesinde öğrenci olan dayısının oğluna okulundan verilen bir çalgıyla başlar. Önce keman çalan ama bir müddet sonra gizli gizli saz çalmayı öğrenen âşık; Âşık Mahzunî Şerif hayranı olduğu ve onu dinlemek istediği için köyünden Muradiye’nin merkezine yürüyerek gider. Mahzunî Şerif’in deprem dolayısıyla verdiği konseri izleyemez ama gönlü rahattır. Çünkü Mahzunî için kilometrelerce süren bir yolu yürür. Tesirinde kaldığı diğer âşıklar Ali Kızıltuğ ile Yoksunî’dir. Önce yakın çevresindeki arkadaşları saz ve sözünü fark ederek ondan zaman zaman çalıp söylemesini ister. İlerleyen zamanlarda düğün, şenlik ve bayramlarda da saz çalmaya başlar. Van merkeze yerleştikten sonra bir dernekleri olmasa da beraber olan Vanlı âşıkların arasına katılır. Van'da bir özel televizyon kanalında program yapan Celâlî ve Dertli Kâzım'ın, saza söze meraklı olanların aralarına katılması yönündeki isteklerine kulak vererek onlarla tanışır. 1994’te başlayan arkadaşlıkları hâlen devam etmektedir (Arvas 2005: 80)

Âşıklığını yoksulluğun çaresizliğine bağlayan ozan, "yoksulluk sonucu içinde kaynayan volkanın şiir olarak dile geldiğini" söyler. Usta malı olarak çoğunlukla Alevi âşıkların türkülerini okuyan Doğanî, kendisine ait altı şiiri saz eşliğinde terennüm eder. Şiirlerine uyguladığı âşık makamları, genellikle Alevi âşıkların kullandığı ezgilerdir. Bildiği herhangi bir türkülü hikâye yoktur (Arvas 2005: 80).

Kaynakça

Arvas, Abdulselam (2005). Van Âşıklık Geleneği. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Arvas, Abdulselam (2012). Geçmişten Günümüze Van Aşıklık Geleneği. Ankara: Hâkim Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. METİN EREN
Yayın Tarihi: 27.12.2018
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RAHMANÎ/KURÇENLİ RAHMENİ, Abdullah Asland. 1925 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2İZZÎ, Mehmedd. ? - ö. 1694Doğum YeriGörüntüle
3AĞCAKIZ, Ağcakız Kerbelayı Dadaşkızı İmanovad. 1870-80 - ö. 1974Doğum YeriGörüntüle
4YILMAZ, Ahmet Yılmazd. 1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Tümay Çobanoğlud. 1960 - ö. -Doğum YılıGörüntüle
6YAVUZER, İhsan Yavuzerd. 01.02.1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ŞEKİBÎ, Yedullah Şekibîd. 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
8GÜLBENK, Yusuf Budakd. 1948 - ö. ?MeslekGörüntüle
9OZAN YUSUF, Yusuf Yıldırımd. 1975 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10BEKİR, Bekir Aktaşd. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11İBRAHİM, İbrahim Koçd. 01.01.1952 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ÖRGEEVREN/SINDIRGILI SÜREYYA, Ahmed Süreyya Örgeevrend. 13.04.1888 - ö. 07.08.1969Madde AdıGörüntüle
13HÜSEYN BOZALGANLI, Hüseyn Cefergulu Oğlu Guliyevd. 1863 - ö. 1941Madde AdıGörüntüle
14SADIKÎ, Ahmet (Kürdoğlu Molla Ahmet)d. 1892 - ö. 1948Madde AdıGörüntüle