KEVSER EZGİLİ

(d. 1969 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İlk adı Kevser Dikmen olan âşık, 1969 yılında Çorum'un Bektaşoğlu köyünde doğmuştur (Ünalan 2012: 327). Annesinin adı Kiraz ve babasının adı Hasan'dır. Çorumlu Selamî Saydam’ın kendisine Ezgili mahlasını vermesinin ardından, 1995'te mahkeme kararıyla Ezgili mahlasını soyadı olarak almıştır (Çınar 2008: 102). İlköğrenimini köyünde, ortaöğrenimini Çorum'da tamamlayan âşık üniversite mezunudur (Ünalan 2012: 327). Anadolu Üniversitesi Halkla İlişkiler Bölümü ve İşletme Fakültesi Muhasebe-Finansman bölümünü bitirmiştir. İlerleyen yıllarda Çorum Şeker Fabrikasının muhasebe bölümünde çalışmıştır (Çınar 2008: 101).

Ezgili Kevser, âşıklık geleneğini sürdüren bir ailede yetişmiştir (Ünalan 2012: 327). Müziğe ve şiire ilgisinin ailesinden geldiğini belirten âşık, babasından oldukça etkilenmiştir. Şiire olan merakının artmasında, günlük olaylar karşısında irticalen şiirler söyleyen babasının önemli bir etkisi olmuştur (Çınar 2008: 103).

Dokuz yaşındayken 40 kadar deyiş bilen âşık; Alevi Bektaşî kültüründe yetişmiş, çocukken babasıyla birlikte köy köy gezip Cem törenlerine katılmıştır. Öyle ki bir süre sonra kendisi köylerde “Hasan’ın cem yürüten kızı” olarak tanınmaya başlamıştır. Bu ortamlarda fazlasıyla bulunarak geleneği öğrenen Ezgili, Çorum’da kurulan Anadolu Halk Ozanları Derneğine üye olmuş, buradaki âşıklarla birlikte 5 yıl kadar turnelere katılarak âşıklık yolunda ilk adımlarını atmıştır (Çınar 2008: 103).

Âşık, şiir yazmaya 1985 yılında başlamıştır.Kendisinin söz ustası ile saz ustası farklı kişilerdir. Söz ustası Hayri Uçar; saz ustası ise Selami Saydam'dır. Şiirlerinde mahlas olarak soyadını veya adıyla soyadını birlikte kullanmış, mahlasını bağlama hocası Selami Saydam'dan almıştır. Tüm bunların yanı sıra Ezgili Kevser, kaset çıkaran kadın âşıklarımızdan biri olması bakımından da ayrı bir önem taşır. Ezgili'nin ilk kaseti 1995 yılında çıkan "Gel Heri Heri" isimli kasettir (Ünalan 2012: 327).

Pir Sultan Abdal, Şah Hatâyî ve Âşık Veysel’in eserlerinden oldukça etkilenen âşığın, bire bir görüştüğü, önerilerini aldığı âşıklar da olmuştur. Bu isimlerden bazıları; Selami Saydam, Kemal Özgür, Âşık Gardaş [Hamdi Şahin], Hayri Ucar, Âşık Cefaî [Müslüm Koygun] ve Hüseyin Çırakman'dır (Çınar 2008: 101). Ayrıca Hüdaî, Kul Himmet, Davut Sularî, Âşık Mahzunî Şerif de kendisinin örnek aldığı âşıklardandır.

Şiirlerinde hece ölçüsünü kullanan âşık, aşk ve sevgi konusunu sıklıkla işlerken zaman zaman toplumsal olayları da konu edinmiştir. Güzelleme koşma, güzelleme türkü türlerinde eserler sunan âşığın ifadelerine, yaşadığı çevrenin dili ve üslubu nadir de olsa yansımaktadır. Yöresindeki köy düğünlerini konserlere benzeten Ezgili Kevser, öğrendiklerini bu düğünlerde uygulamaya başlamıştır. Âşık, katıldığı etkinliklerde, kendi eserlerinin yanı sıra usta malı eserleri icra etmiştir (Çınar 2008: 103-104). İrticalen de şiir söyleyebilen âşık, hazırlıklı şekilde okumayı tercih eden âşıklardandır. Âşık, Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği üyesidir. Ayrıca, Kültür Bakanlığına bağlı Halk Kültürü Araştırma Merkezi Arşivi'nde halk ozanı olarak kayıtlıdır. Çeşitli gazete ve dergilerde şiirlerine yer verilmiştir (Ünalan 2012: 327).

Kaynakça

Çınar, Sevilay (2008). Yirminci Yüzyılın İkinci Yarısında Türkiye'de Kadın Âşıklar. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.

Ünalan, Özlem (2014). "Kevser Ezgili (Âşık Ezgili)". Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Hzl. Fatma Ahsen Turan, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünalan Ünal. Ed. Nezahat Özcan. Ankara: Gazi Kitabevi. 327-328.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PAMUK NURDAN GÜMÜŞTEPE
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GULAMÎd. 1904 - ö. 1963Doğum YeriGörüntüle
2ADİL FİGANİ, Adil Çiçekd. 1944 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ŞEVKİ HALICId. 1930 - ö. 2015Doğum YeriGörüntüle
4Orkun Uçard. 01 Haziran 1969 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Bülent Akyürekd. 28 Kasım 1969 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Fahri Özd. 01 Temmuz 1969 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7RIZA HACI EREBd. 1973 - ö. ?MeslekGörüntüle
8ALAADDİN, Ali Yıldızd. 1937 - ö. ?MeslekGörüntüle
9TANER CANd. 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
10SEFİLÎ, Hasan Yaşard. 01.01.1938 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ÖKSÜZ OZAN, İhsan Öksüzd. 01.01.1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12TAHİR, Tahir Demirözd. 1912? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13VAKIF MECİDOĞLU CAFEROVd. 1940 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ÜMMÜGÜLSÜMd. 1899 - ö. 1944Madde AdıGörüntüle
15KUL CAFER, Cafer Demireld. 1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle