Elmas Yıldırım

(d. 25 Mart 1907 / ö. 14 Ocak 1952)
Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bakü yakınlarında bulunan Gala köyünde doğan Elmas Yıldırım’ın göbek adı Abdülhasan’dır. Asıl adı Yıldırım olan şair, dedesinin adı dolayısıyla Almas veya Almaszade olarak tanınır. 1914’te İttihat Mektebi’ne başlayan Yıldırım, 1925’te mezun oldu. 1927’de Azerbaycan Devlet Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Edebiyat Bölümü'ne kaydoldu, ancak birkaç ay sonra ülkesini işgal eden Sovyet yönetimi tarafından ailesinin zengin olması, esarete karşı çıkması, millî düşünceler vb. sebeplerle fakülteden atıldı. Yıldırım, “rejim tarafından, istiklâlcı gençler yetiştirmek, Lâtin asıllı Türk alfabesini savunmak, millî edebiyatı devam ettirmek” (Aras 2007: 13) vb. sebeplerle suçlanıp sürgün edildi. Aşkabat’ta kurşuna dizilme tehlikesiyle karşı karşıya kalınca eşi ve oğluyla Türkiye’ye geldi. Yıldırım, 1952’de Malatya’da vefat etti.

Yıldırım, “İttihat’ta okuduğu yıllarda şiire ve anlamlı söze içten bağlanmış, şiir sanatının sırlarını öğrenmeye başlamış, ilk defa kalemini denemişti.” (Haciyeva 2016: 148). Üniversiteden atılan Yıldırım, edebî faaliyetlerini; Yeşil Kalem Cemiyeti, Kırmızı Kalemler Cemiyeti, Türk Edip ve Şairler Birliği Derneği, Edebiyat Cemiyeti, Genç Altın Kalemler Cemiyeti ve Kızıl Kalem Cemiyeti'nde yürütmeye devam etmiştir. Yıldırım’ın edebî kişiliğinin oluşmasında Azerbaycan’ın siyasi, sosyal ve iktisadi hayatının önemli etkisi vardır. Azerbaycan’ın kızıl ordu tarafından işgali, bağımsızlığını elde etmesi ve tekrar işgal edilmesi üzerine çekilen acılar Yıldırım’ın şiirlerinde ses bulur. Şiirlerini, Hayat, Çınar altı, Turan gazetelerinde ve Göyboru, Bozkurd, Orkun, Özleyiş, Kommunizmle Mücadele mecmualarında yayımlamıştır.

Tevfik Fikret, Abdülhak Hamit, Namık Kemal, Ziya Gökalp ve Hüseyin Nihal Atsız gibi yazarlarla yakından ilgilendiğini belirten Yıldırım, Azerbaycan’da; Seyid Hüseyin Sadıkzade, Abdullah Şaik Talıbzade, Hüseyin Cavit, Ahmet Cevat, Cafer Cabbarlı (Aras 2007: 98) gibi şairlerden oldukça etkilenmiştir.

Eserlerini sanat endişesi duymadan yazan şair, vatan, bayrak, hürriyet değerlerinin kutsallığını vurgulamaktadır.

Kaynakça

Aras, Enver (2007). Hazar’dan Hazar’a Elmas Yıldırım. Elazığ: Manas Yayıncılık.

Haciyeva, Arzu (2016). "Almas Yıldırım: Yaşlı Doğu Uluslarını Vahdette Kavuşturan Nostalji". Uluslararası Harput’a Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu. Elazığ: Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları. s. 145-165.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SEMA ORUÇ
Yayın Tarihi: 13.04.2019
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
İlk Şiirleri- / Azerbaycan1926Şiir
Dün, Bugün- / Azerbaycan1926Şiir
Dağlar Seslenirken- / Azerbaycan1930Şiir
Boğulmayan Bir SesTecelli Basımevi / İstanbul1936Şiir
Azerbaycan Mânileri Azerbaycan Halk Edebiyatından Alınmış BayatlarTuran Basımevi / Elazığ1947Derleme
Bayatılar Azerbaycan Halk MânileriTuran Basımevi / Elazığ1947Derleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Yusuf Samedoğlud. 25 Aralık 1935 - ö. 17 Ağustos 1998Doğum YeriGörüntüle
2Cəfər Cabbarlıd. 22 Mart 1899 - ö. 31 Aralık 1934Doğum YeriGörüntüle
3Mikail Müşfikd. 05 Haziran 1908 - ö. 1937Doğum YeriGörüntüle
4BALI, Ali Altınd. 1907 - ö. 1980Doğum YılıGörüntüle
5Vasfi Mahir Kocatürkd. 1907 - ö. 17 Temmuz 1961Doğum YılıGörüntüle
6AHMET/AHMET BAYHAN, Ahmet Bayhand. 1907 - ö. 1988Doğum YılıGörüntüle
7Memduh Şevket Esendald. 28 Mart 1884 - ö. 17 Mayıs 1952Ölüm YılıGörüntüle
8MÜMİNEd. ? - ö. 1947/1952?Ölüm YılıGörüntüle
9HASTA BAYRAMALİd. 1898 - ö. 1952Ölüm YılıGörüntüle
10Hasan İzzettin Dinamod. 1909 - ö. 20 Haziran 1989MeslekGörüntüle
11Ömer Bedrettin Uşaklıd. 1904 - ö. 24 Şubat 1946MeslekGörüntüle
12İffet Halim Oruzd. 1904 - ö. 20 Ağustos 1993MeslekGörüntüle
13Petri Çebotard. 1957 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Vasilisa Tukand. 1950 - ö. 2005Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ahmedcan Aşirid. 1938 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İbrahim Yıldırımd. 23 Şubat 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ZEKİ, Zeki Yıldırımd. 1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18EMANETÎ, Servet Yıldırımd. 1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle