Madde Detay
Elmas Yıldırım
(d. 25 Mart 1907 / ö. 14 Ocak 1952)
Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Bakü yakınlarında bulunan Gala köyünde doğan Elmas Yıldırım’ın göbek adı Abdülhasan’dır. Asıl adı Yıldırım olan şair, dedesinin adı dolayısıyla Almas veya Almaszade olarak tanınır. 1914’te İttihat Mektebi’ne başlayan Yıldırım, 1925’te mezun oldu. 1927’de Azerbaycan Devlet Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Edebiyat Bölümü'ne kaydoldu, ancak birkaç ay sonra ülkesini işgal eden Sovyet yönetimi tarafından ailesinin zengin olması, esarete karşı çıkması, millî düşünceler vb. sebeplerle fakülteden atıldı. Yıldırım, “rejim tarafından, istiklâlcı gençler yetiştirmek, Lâtin asıllı Türk alfabesini savunmak, millî edebiyatı devam ettirmek” (Aras 2007: 13) vb. sebeplerle suçlanıp sürgün edildi. Aşkabat’ta kurşuna dizilme tehlikesiyle karşı karşıya kalınca eşi ve oğluyla Türkiye’ye geldi. Yıldırım, 1952’de Malatya’da vefat etti.
Yıldırım, “İttihat’ta okuduğu yıllarda şiire ve anlamlı söze içten bağlanmış, şiir sanatının sırlarını öğrenmeye başlamış, ilk defa kalemini denemişti.” (Haciyeva 2016: 148). Üniversiteden atılan Yıldırım, edebî faaliyetlerini; Yeşil Kalem Cemiyeti, Kırmızı Kalemler Cemiyeti, Türk Edip ve Şairler Birliği Derneği, Edebiyat Cemiyeti, Genç Altın Kalemler Cemiyeti ve Kızıl Kalem Cemiyeti'nde yürütmeye devam etmiştir. Yıldırım’ın edebî kişiliğinin oluşmasında Azerbaycan’ın siyasi, sosyal ve iktisadi hayatının önemli etkisi vardır. Azerbaycan’ın kızıl ordu tarafından işgali, bağımsızlığını elde etmesi ve tekrar işgal edilmesi üzerine çekilen acılar Yıldırım’ın şiirlerinde ses bulur. Şiirlerini, Hayat, Çınar altı, Turan gazetelerinde ve Göyboru, Bozkurd, Orkun, Özleyiş, Kommunizmle Mücadele mecmualarında yayımlamıştır.
Tevfik Fikret, Abdülhak Hamit, Namık Kemal, Ziya Gökalp ve Hüseyin Nihal Atsız gibi yazarlarla yakından ilgilendiğini belirten Yıldırım, Azerbaycan’da; Seyid Hüseyin Sadıkzade, Abdullah Şaik Talıbzade, Hüseyin Cavit, Ahmet Cevat, Cafer Cabbarlı (Aras 2007: 98) gibi şairlerden oldukça etkilenmiştir.
Eserlerini sanat endişesi duymadan yazan şair, vatan, bayrak, hürriyet değerlerinin kutsallığını vurgulamaktadır.
Kaynakça
Aras, Enver (2007). Hazar’dan Hazar’a Elmas Yıldırım. Elazığ: Manas Yayıncılık.
Haciyeva, Arzu (2016). "Almas Yıldırım: Yaşlı Doğu Uluslarını Vahdette Kavuşturan Nostalji". Uluslararası Harput’a Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu. Elazığ: Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları. s. 145-165.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. SEMA ORUÇYayın Tarihi: 13.04.2019Güncelleme Tarihi: 31.10.2020
Yayın Tarihi: 13.04.2019Güncelleme Tarihi: 31.10.2020
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
İlk Şiirleri | - / Azerbaycan | 1926 | Şiir |
Dün, Bugün | - / Azerbaycan | 1926 | Şiir |
Dağlar Seslenirken | - / Azerbaycan | 1930 | Şiir |
Boğulmayan Bir Ses | Tecelli Basımevi / İstanbul | 1936 | Şiir |
Azerbaycan Mânileri Azerbaycan Halk Edebiyatından Alınmış Bayatlar | Turan Basımevi / Elazığ | 1947 | Derleme |
Bayatılar Azerbaycan Halk Mânileri | Turan Basımevi / Elazığ | 1947 | Derleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Azize Cafer-zâde | d. 29 Ekim 1921 - ö. 4 Eylül 2003 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Mikail Müşfik | d. 05 Haziran 1908 - ö. 1937 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Nebi Hezri Elekberoğlu Babayev | d. 1924 - ö. 15 Ocak 2007 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | VEYSEL/ VEYSEL CEHDİ/ VEYSEL KUT KEMTER, Veysel Cehdi Kut | d. 1907 - ö. 1997 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | NÜSRET EHMEDOV | d. 1907 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | AHMET/AHMET BAYHAN, Ahmet Bayhan | d. 1907 - ö. 1988 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MAHİRİ, Mehmet Özkoluaçık | d. 1888 - ö. 10.02.1952 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | BİMAR ELİ İBRAHİM OĞLU ESGEROV | d. 1904 - ö. 1952 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | MEMMEDOV, Gember Hesenoğlu | d. 1872 - ö. 1952 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Cem Savran | d. 27 Mart 1965 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Aydın Öztürk | d. 1 Ocak 1955 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Nuray Aksamaz | d. 24 Mart 1963 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Bekir Çobanzade | d. 1893 - ö. 13 Ekim 1937 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Suat Engüllü | d. 1950 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Mar Bayciev | d. 23 Mart 1935 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Yıldırım Üçtuğ | d. 01 Şubat 1956 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Tacettin Şimşek | d. 20 Nisan 1961 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Yıldırım Türker | d. 1957 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |