HASTA BAYRAMALİ

(d. 1898 / ö. 1952)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hasta Bayramali, 1898 yılında Basarkeçer bölgesinin Nerimanlı köyünde dünyaya gelmiştir. Âşığın adı Bayramali Abbasali oğlu Huduyev olarak geçmektedir (Namazov 2004: 65). Bayramali çok küçük yaşlarda babasını kaybetmiş, çobanlık yaparak ailesini geçindirmeye çalışmıştır. II. Dünya Savaşı'nda Sovyetler tarafında savaşa katılmış, burada bile yazmayı bırakmamıştır (Namazov 2004:66). Âşığın bir geraylısında geçen “Göyçedir mahalım benim” mısrasında, onun Göyçe âşıkları arasında önemli bir yer tuttuğu ifade edilmektedir (Sakaoğlu vd. 1986: 107). Hasta Bayramali çok genç yaşta yakalandığı bir hastalık neticesinde 1952 yılında vefat etmiştir.

Bayramali’nin, halk şiirinin geraylı (8’li koşma), koşma, divani, muhammes gibi türlerinde oldukça başarılı olduğu belirtilir. Âşık, geraylı ve koşmaları oldukça akıcı bir üslupla söylemiştir. Kelimeleri kullanırken göstermiş olduğu ustalığın yanı sıra edebî sanatlardan da sıklıkla istifade ettiği görülmektedir. Hasta Bayramali yazmış olduğu şiirlerle halk edebiyatı ve divan edebiyatı arasında önemli bir köprü inşa etmiştir. Kendisinden sonra yetişen âşıklar üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır. Hasta Bayramali nerede, kime, ne diyeceğini bilen, oldukça cesaretli ve halk için canından geçmeye hazır olan bir âşık idi. Bayramali’nin şiirlerinden hareketle Hasta Kasım’dan etkilendiği açıkça görülmektedir (Siyami 1963:3). Bayramali hassas, ince ruhlu olduğu kadar, gururlu, bilgili bir âşıktır. Âşığın bazı şiirlerinde ikiyüzlü, namussuz, ahlaksız insanlara karşı duyduğu öfke de yer almaktadır.

Âşık Bayramali’nin ömrü sevgiliye kavuşabilmek için büyük ızdırap içinde geçmiştir. Kendisinden sonra gelen âşıklar üzerinde tesiri olan Bayramali, 20. yüzyılın en önemli isimleri arasında yer almaktadır. Âşık, şiirlerinde Hasta Bayramali, Bayramali mahlaslarını kullanmıştır. Hasta Bayramali'nin 20 bin bentten oluşan şiirlerinin bir kısmı oğlu Maşallah Hudubayliye tarafından 1987 yılında neşredilmiştir (Namazov 2004: 66).

Kaynakça

Namazov, Qara (2004). Aşıqlar.  Bakü: Azerbaycan Millî İlimler Akademiyası Folklor Enstitüsü.

Namazov, Qara (2004). El Çәlәngi (Xalq Şerindәn Sәçmәlәr). Bakü: Şәrq-Qәrb.

Namazov, Qara (2013). Ozan-Aşıq Sәnәtinin Tarixi Bakü: Azerbaycan Millî İlimler Akademiyası Folklor Enstitüsü.

Nәbiyev Azad (2004). Azәrbaycan Aşıq Mәktәblәri. Bakü: Nurlan.

Sakaoğlu Saim, A. B. Alptekin, E. Şimşek, V. Muhtaroğlu. (Akt. Rıdvan Öztürk, Ali duymaz) (1993). “Xeste Bayrameli”, Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (Nesir-Nazım) 3, Azerbaycan Türk Edebiyatı III. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. 117-119.

Sakaoğlu, Saim, Ali Berat Alptekin, Esma Şimşek (1986). Azerbaycan Âşıkları ve Halk Şairleri. C. II. İstanbul: Halk Kültürü.

Siyami, Husen (1963). Menim Göyçem- Xeste Bayrameli. Tebriz.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSAN ILDIRI
Yayın Tarihi: 19.09.2018
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÖKSÜZ OZAN, Ahmet Yıldırımd. 05.05.1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ELİ HESEN OĞLU HÜSEYNOVd. 1885 - ö. 1940Doğum YeriGörüntüle
3ALİ KASIM OĞLU NESİBOVd. 1929 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Akın Tahir Karauğuzd. 1898 - ö. 4 Haziran 1982Doğum YılıGörüntüle
5Ali Nihad Tarland. 1898 - ö. 30 Eylül 1978Doğum YılıGörüntüle
6Yahya Saim Ozanoğlud. 1894 (1898) - ö. 3 Temmuz 1962Doğum YılıGörüntüle
7Elmas Yıldırımd. 25 Mart 1907 - ö. 14 Ocak 1952Ölüm YılıGörüntüle
8NURİ ŞENLİKOĞLUd. 1931 - ö. 1952Ölüm YılıGörüntüle
9MÜMİNEd. ? - ö. 1947/1952?Ölüm YılıGörüntüle
10MÜSEYİB ABBASOVd. 1934 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ELİHAN ABBASKULU OĞLU NİFTALİYEVd. 1943 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12İSMAYIL ELİBEYLİd. 1868 - ö. 1940Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ÜMMÜGÜLSÜM, Ümmü Gülsüm Demird. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ABBAS MALAYIRLId. 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15SEYFİ KILIÇd. 1864 - ö. 1954Madde AdıGörüntüle