Fahir Onger

(d. 1920 / ö. 6 Temmuz 1971)
Yazar, Eleştirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Osmanlı subaylarından kolağası Hafız Hüsnü Bey’in torunu Halime Samia Hanım ile Osmanlı tımarlarından Bekir Ağa’nın torunu Raif Bey’in oğlu olan Hasan Ferit Bey çiftinin ikinci çocuğu olarak 1920’de İstanbul Bebek’te dünyaya geldi. İlkokula 1927’de Şark İdadisi'nde başladı. Bir süre sonra 38. İlkokul'a, oradan da 1931’de Nişantaşı 15. İlkokulu’na geçen Onger, Işık Lisesi’ni bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü ile Yüksek Ticaret Okulu’nda öğrenim gören Onger, bu yıllarda Latinceye ve lengüistiğe ilgi duydu. Lise yıllarında edebiyatla ilgilenmeye başlayan Onger, ilk yazılarını okul yıllıklarında kaleme aldığı gibi bu merakını üniversite öğrenimi süresince de devam ettirdi.

1946’da Bakiye Beria Hanım ile evlenen yazarın bu evlilikten Pakize ve Saime adlı iki çocuğu dünyaya geldi. Uzun yıllar banka memurluğu yapan yazar, aile şirketi olarak kurdukları ilaç şirketinde yöneticilik görevleri de üstlendi. Ticari işler yüzünden uzak kaldığı yazı hayatına 1965’te kurduğu Fahir Onger Yayınevi aracılığı ile yeniden başladı. Bir yandan yayınevi ile ilgilenirken diğer yandan Meydan Larousse’ta redaktörlük yaptı. 6 Temmuz 1971’de bir süredir kanser tedavisi gördüğü İstanbul Sosyal Sigortalar Hastanesi’nde hayata veda etti. Mezarı, Zincirlikuyu Mezarlığındadır.

Babası Hasan Ferit Bey’in eve getirdiği Resimli Perşembe, Büyük Gazete, Köroğlu, Karagöz, Akbaba gibi dergiler aracılığı ile sanat ve edebiyata ilgi duyan Fahir Onger, ilk yazı denemelerine Işık Lisesi’nin yıllıklarına yazdığı yazılarla başlar. İlk öyküsü ise 6 Mart 1940’ta “Roza” adıyla Sokak dergisinde yayımlanır. Düzyazı şiirlerini, öykülerini ve eleştiri yazılarını Servet-i Fünun-Uyanış, Yaratış, Sanat ve Edebiyat, Edebiyat Dünyası, Yenilikler, Varlık, Fikirler, Soyut, Genç Nesil, Beraber, Yenilik, Kaynak, Sanat ve Toplum, Gelecek ve Türk Dili gibi dergiler ile Yeni Gazete ve Cumhuriyet gibi gazetelerde yayımlayan yazar, öykülerinde de diğer metinlerinde olduğu gibi açıklığı, gerçekliği anlatmaya özen gösterir. Ancak gerek sınırlı sayıda öykü yazması gerekse anlatıdan daha çok türün gelişimine önem vermesi bakımından bu öyküler güçlü metinler olmaktan uzaktır. Bu bakımdan Fahir Onger, yazar kimliğinden daha çok eleştirmen kimliği ile tanınır.

Kaynakça

Akbal, Oktay (11.07.1971). “Bir Dostun Ardından”. Cumhuriyet Gazetesi. s. 2.

Akbal, Oktay (1971). “Anılarda Kalan”. Soyut Dergisi. S. 39. s. 1.

Akbal, Oktay (1985). “Fahir Onger Üstüne”. Hürriyet Gösteri. S. 56. s. 85-86.

Arpad, Burhan (1971). “Fahir Onger’le Giden”. Yeni Edebiyat Dergisi. S. 10. s. 11-12.

Bezirci, Asım (1971). "Fahir Onger İçin Bibliyografya". Gelecek. S. 4-5. s. 32-35.

Canberk, Eray (1971). “Bir Delikanlı Öldü”. Gelecek Dergisi. S. 4-5. s. 29-30.

Dökmeci, Avni (1 Nisan 1949). “Fahir Onger’le Söyleştik”. Kaynak Dergisi. S. 16. s. 114-118.

Er, Tayfun (2009). Erguvanîler (Türkiye’da İktidar Doğanlar). İstanbul: Destek Yayınevi.

Ertop, Konur (1971). “Fahir Onger için”. Gelecek Dergisi. S. 4-5. s. 31- 32.

Eyüboğlu, İ. Zeki (1971). “Fahir Onger”. Soyut Dergisi. S. 39. s. 4-5.

Işık, İhsan (2004). Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. Ankara: Elvan Yayınları.

Kılıçarislan, Veli (2016). “Fahir Onger’in Eleştirmenliği ve Türk Edebiyatına Bakışı”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. S. 56. s. 1195-1214.

Köklügiller, Ahmet (1971). “Nasıl Yazıyorum”. Gelecek Dergisi. S. 4-5. s. 28-29.

Necatigil, Behçet (1993). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları.

Seyda, Mehmet (1970). Edebiyat Dostları. İstanbul: Kitaş Yayınları.

Talay, Birsen (2002). “Temsili Bir Karakter ya da Bir Karakterin Temsili: Bakiye Beria Onger”. Tarih ve Toplum Dergisi. S. 220. s. 218.

Tanburacı, Osman (26 Temmuz 2008). “Dört Büyüklere Yorumlar”. Yeni Şafak Gazetesi. s. 17.

Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi C. II. (2003). İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Uğurdağ, Canan (2010). Fahir Onger’in Hayatı, Sanatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Ünlü, Mahir ve Ömer Özcan (2003). 20. Yüzyıl Türk Edebiyatı (1940- 1960) II. İstanbul: İnkılâp Yayınevi.

“Fahir Onger’le Bir Konuşma” (1970). Yeni Dergi. S. 67. s. 307-309.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MİTAT DURMUŞ
Yayın Tarihi: 19.12.2018
Güncelleme Tarihi: 01.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Bugünkü ŞiirimizYaratış Mürettiphanesi / İstanbul1946Antoloji

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sabahattin Kudret Aksald. 25 Mart 1920 - ö. 19 Nisan 1993Doğum YılıGörüntüle
2Ömer Faruk Toprakd. 14 Şubat 1920 - ö. 20 Ağustos 1979Doğum YılıGörüntüle
3AHMET, Ahmet Rüstemovd. 1920 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
4Halit Fahri Ozansoyd. 13 Temmuz 1891 - ö. 23 Şubat 1971Ölüm YılıGörüntüle
5Salih Zeki Aktayd. 1896 - ö. 21 Mart 1971Ölüm YılıGörüntüle
6Cahit Irgatd. 21 Mart 1916 - ö. 5 Haziran 1971Ölüm YılıGörüntüle
7Mine Soysald. 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Şevket Radod. 1913 - ö. 10 Nisan 1988MeslekGörüntüle
9Uğur Mıstaçoğlud. 02 Haziran 1970 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Hamdi Gökalp Akalınd. 1907 - ö. 1962 (?)Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Füsun Erbulakd. 25 Haziran 1943 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Fuat Erend. 1980 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13İsmail Hikmet Ertayland. 1889 - ö. 18 Aralık 1967Madde AdıGörüntüle
14ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraMadde AdıGörüntüle
15Fâhir, Ahmed Fâhir Efendid. ? - ö. 1760Madde AdıGörüntüle