Madde Detay
Fevziye Abdullah Tansel
Fevziye A. Erinç, Bir Veli
(d. 1912 / ö. 4 Ağustos 1988)
Yazar, Edebiyat Tarihçisi, Şair, Öğretmen, Akademisyen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Muş'ta dünyaya gelmiştir. Bazı kaynaklarda Elazığ veya Kayseri'de doğduğu belirtilse de kendi ifadesi Muş'ta doğduğunu göstermektedir (Tansel 2011: 11-12). Babası İmparatorluğun farklı coğrafyalarında kadılık görevinde bulunan Abdullah Hulusi Efendi'dir. Babasını kaybetmesi üzerine 1921 yılında İstanbul'a yerleşmiş, ilk orta ve lise öğrenimini burada tamamladıktan sonra 1934 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ile Yüksek Muallim Mektebi'nden mezun olmuştur. Edebiyat Fakültesi'ndeki eğitiminde Mehmet Fuat Köprülü'nün ciddi bir tesiri vardır. Tansel'in özellikle edebiyat tarihi ile alakalı çalışmalarında Köprülü önemli bir yere sahiptir. Tansel, mezun olduktan sonra ilk olarak Konya Kız Öğretmen Okulu'nda göreve başlamış, 1936-1963 yılları arasında ise Ankara Atatürk Lisesi'nde öğretmenlik yapmıştır. 1960-1961 yılında misafir öğretim üyesi olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan Tansel, bir süre Gazi Üniversitesi'nde görev yaptıktan sonra 1964 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak görev almıştır. 1978 yılında emekliye ayrılan Tansel, 1988 yılında Ankara'da vefat etmiş ve Cebeci Asrî Mezarlığı'na defnedilmiştir (Uçman 2010: 576, Aydın 2001: 193-194).
Velut bir yazar olan Fevziye Abdullah Tansel, henüz erken yaşta şiir yazmaya başlamıştır. İlk şiiri Balıkesir'de yayın yapan Türk Dili adlı dergide 1929 yılında çıkmıştır (Sarı 2017: 65). Lise çağlarında iken Muhit ve Ülkü gibi dergilerde şiirleri yayımlanmıştır. Sonraki dönemlerde şiirden çok edebiyat tarihi araştırmalarıyla iştigal etmiştir (Necatigil 1989: 304). İlk şiir kitabı 1935 yılında öğretmen olarak görev yaptığı Konya'da F. A. Erinç imzasıyla, Duyuşlar adı altında yayımlanmıştır (Uçman 2010: 576). Bu şiirlerde daha çok halk edebiyatının izleri görülmektedir. Koşma ve türkülerin de yer aldığı Duyuşlar'da Tansel, memleket özlemi, gurbet ve Anadolu gibi temler üzerine yoğunlaşmıştır. Tansel'in bunu dışında gazete ve dergilerde yayımlanan şiirleri mevcutsa da Duyuşlar dışında herhangi bir şiir kitabı yayımlanmamıştır. Tansel aynı zamanda çocuklar için hazırladığı ve dinî şiirleri ihtiva eden antolojisiyle çocuk edebiyatına katkı sunmuştur. Bunun yanı sıra yine Tanzimat, Servet-i Fünûn ve Türk İslam edebiyatından derlediği şiirleri de antoloji hâlinde ayrı ayrı neşrederek bu alandaki önemli bir eksiği gidermiştir.
Fevziye Abdullah Tansel'in edebiyata asıl hizmeti, edebiyat tarihi araştırmaları sahasındadır. Bu kapsamda Namık Kemal'in hususi mektuplarını, Ziya Gökalp'ın mektuplarını, Şinasi'nin makalelerini neşretmiş, Mehmet Akif, Abdülhak Hamid, Ziya Gökalp, Mehmed Emin Yurdakul gibi isimler hakkında incelemeler yapmıştır. Özellikle Namık Kemal'in mektuplarını yıllar süren bir çalışmanın ardından tedricen neşretmiştir. Kendi ifadesine göre mektupların neşrinin eksiksiz yapılabilmesi için sadece Ceride-i Havadis gazetesinin dört bine yakın nüshasını iki yıl boyunca taramıştır (Tansel 2013: XXIII). Öte yandan, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi, Archivum Ottomanicum, Atsız Mecmua, Azerbaycan Yurt Bilgisi, Belleten, Tarih Dergisi, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Muhit, Türk Dili, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Türk Kültürü, Türk Yurdu, Türkiyat Mecmuası, Ülkü ve Vakıflar Dergisi gibi dergilerde neşredilen makalelerinin büyük bir kısmı hâlâ kitap haline getirilmemiştir (Uçman 2010: 576).
Kaynakça
Aydın, Mehmet (2001). Edebiyatımızda Kadın Şair ve Yazarlar Sözlüğü. Ankara: Alesta Yayınları.
Berktaş, Zeynep Süslü ve Asiye Yılmaz Yıldırım (2011). Ay Dolanır Günler Geçer (Fevziye Abdullah Tansel’in Günlükleri). İstanbul: Dergâh Yayınları.
Necatigil, Behçet (1989). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (13. Baskı). İstanbul: Varlık Yayınları.
Sarı, Tunahan (2017). Fevziye Abdullah Tansel'in Hayatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Uçman, Abdullah (2010). "Fevziye Abdullah Tansel". Diyanet İslam Ansiklopedisi (39. Cilt). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. s. 576.
Tansel, Fevziye Abdullah (2013). Namık Kemal'in Husûsî Mektupları I (İstanbul Avrupa ve Magosa Mektupları). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULHAKİM TUĞLUKYayın Tarihi: 28.11.2019Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Yayın Tarihi: 28.11.2019Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Duyuşlar | Ekekon Basımevi / Konya | 1935 | Şiir |
Mehmet Akif Hayatı ve Eserleri | Kanaat Kitabevi / İstanbul | 1945 | Biyografi |
Hususi Mektuplarına Göre Nâmık Kemal ve Abdülhak Hâmid | Güneş Matbaası / Ankara | 1949 | Araştırma |
İyi ve Doğru Yazma Usulleri (Örneklerle Beraber) | Milli Eğitim Bakanlığı / İstanbul | 1949 | Araştırma |
Ziya Gökalp Külliyatı: Şiirler ve Halk Masalları | Türk Tarih Kurumu / Ankara | 1952 | Derleme |
Makaleler (Şinasi Külliyatı IV) | Dün Bugün Yayınevi / Ankara | 1960 | Derleme |
Şair Evlenmesi (Şinasi Külliyat II) | Dün Bugün Yayınevi / Ankara | 1960 | Derleme |
Çocular İçin Dinî Şiirler | Türk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara | 1961 | Antoloji |
Tanzimat Devri Edebiyatında Dinî Şiirler | Türk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara | 1962 | Antoloji |
Servet-i Fünun ve Son Devir Edebiyatında Dinî Şiirler | Türk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara | 1962 | Antoloji |
İyi ve Doğru Yazma Usulleri I | Milli Kültür Yayınları / Ankara | 1962 | İnceleme |
İyi ve Doğru Yazma Usulleri II | Milli Kültür Yayınları / Ankara | 1963 | İnceleme |
Ziya Gökalp Külliyâtı, II: Limni ve Malta mektupları | Türk Tarih Kurumu / Ankara | 1965 | Derleme |
Türk-İslâm Edebiyatı: Türkçe Dinî Metinler I | Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi / Ankara | 1967 | Antoloji |
Namık Kemal'in Husûsî Mektupları I (İstanbul, Avrupa ve Magosa Mektupları) | Türk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara | 1967 | İnceleme |
Mehmet Emin Yurdakul'un Eserleri | Türk Tarih Kurumu / Ankara | 1969 | İnceleme |
Namık Kemal'in Husûsî Mektupları II (İstanbul ve Midilli Mektupları 1) | Türk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara | 1969 | İnceleme |
Türk-İslâm Edebiyatı: Türkçe Dinî Metinler II | Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi / Ankara | 1971 | Antoloji |
Ömer Seyfettin'in Şiirleri | Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları / Ankara | 1972 | Derleme |
Namık Kemal'in Husûsî Mektupları III (VI. Midilli Mektupları II) | Türk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara | 1973 | İnceleme |
Namık Kemal'in Husûsî Mektupları IV (VII.-VIII. Rodos ve Sakız Mektupları) | Türk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara | 1986 | İnceleme |
İstiklâl Harbinde Mücahit Kadınlarımız | Türk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara | 1988 | İnceleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Tahsin Saraç | d. 1 Ocak 1930 - ö. 29 Haziran 1989 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Hamdi Özyurt | d. 1964 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Safiye Gölbaşı | d. 30 Ekim 1982 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Feridun Fazıl Türlbentçi | d. 1912 - ö. 6 Ağustos 1982 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ZEYNEB ELİMERDANLI | d. 1912 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Haldun Derin | d. 1912 - ö. 12 Mart 2004 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | PAPUR, Abdullah Papur | d. 1945 - ö. 1988 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | HASAN/NEBİOĞLU/NEBİOĞLU HASAN, Hasan Ertuğrul | d. 1902 - ö. 1988 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | AHMET/AHMET BAYHAN, Ahmet Bayhan | d. 1907 - ö. 1988 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Yavuz Türk | d. 29 Ocak 1982 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Tarık Buğra | d. 2 Eylül 1918 - ö. 26 Şubat 1994 | Meslek | Görüntüle |
12 | Hakan Karahan | d. 1 Ocak 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Ali Rıdvan Unar | d. 1903 - ö. 1985 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Mürselin Kurt | d. 1967 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Kevork Kirkoryan | d. 30 Temmuz 1967 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Abdullah Harmancı | d. 12 Mayıs 1974 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ZÂKÎ, Abdullah Zâkî Efendi, A‘mâ Zâkî | d. 1808-09? - ö. 1832-33 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | VELİ ABDAL | d. ? - ö. 1853 | Madde Adı | Görüntüle |