Madde Detay
İsmail Gümüş
Gazi
(d. 05 Temmuz 1938 / ö. 05 Ekim 2015)
Şair, Hikâyeci, Ressam
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kırklareli'nin Demirköy ilçesinde doğdu. Demirköy Merkez İlkokulundan (1950), Kepirtepe Köy Enstitüsü ve İstanbul Öğretmen Okulundan (1957) ve Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Resim Bölümünden (1963) mezun oldu. Kepirtepe Köy Enstitüsünde okurken edebiyata ilgi duymaya başlayan sanatçı, Gazi Eğitim Enstitüsünde okuduğu yıllarda şiir ve hikâye denemelerine başladı. Kocaeli (1960-1963), Rize (1963-1965), Beşikdüzü/Trabzon (1969-1974), Ankara (1974-1976) ve Ankara/Kayaş'ta (1976-1978) ilk ve orta okullarda öğretmenlik görevinde bulundu. 1985 yılında emekliye ayrıldı. Emekli olduktan sonra Ankara'da kurduğu ve yönettiği resim atölyesinde dersler verdi. Eğit-Der, Ankara Sanat Kurumu, Edebiyatçılar Derneği üyelikleri bulunan yazar, yazılarını Varlık, İmbat, Türk Dili, Orman ve Av, Bilim ve Sanat gibi dergilerde yayımladı.
Edebiyat hayatına şiirle başlayan Gümüş, daha sonra hikâye sahasında eserler vermiştir. Hikayelerinde ilk kitabının adını da oluşturan Boşnaklar yoğun olarak konu edilir. Balkan savaşı sonrası Balkanlardaki karışıklıklar ve yaşanan sıkıntılar sonuncunda göç etmek zorunda kalan Boşnakların çektiği zorluklar ve hayat karşısındaki çabalarını dile getirmiştir. Boşnakça konuşan hikâye kahramanlarının Türkçesi çok zayıftır. Gümüş, realist bir tavırla, gözleme dayalı nesnel gerçeklikleri etkili bir şekilde aktarır. Bu tavır okuyucunun metinle bağ kurmasını ve metni zihninde canlandırmasında kolaylık sağlar. Kısa ve sade cümle yapılarını tecih etmesi de bu etkiyi artırır. Yazar kendisinin de ifade ettiği şekilde yeni nesillere geçmişlerini anlatmak ve unutturmamak amacıyla hikayelerini yapılandırmış ve özellikle toplum içinde fazla dikkat çekmeyen sıradan insanların yoğun duygularını etkileyici bir biçimde yansıtmaya çalışmıştır.
Tek romanı olan "Hançer"de Selçuklu hükümdarı Alparslan'ın Malazgirt savaşında Romen Diyojenle olan karşılaşmasını ve onu yenilgiye uğratmasını konu edinir. Romanda islamiyeti kabul etmiş bir milletin yapılan fetihlerde Allah'ın rızasını kazanmaya çalışması, padişahın şeyhiyle olan konuşmaları ve ondan fikir alması gibi olaylarla karşılaşılır.
Şiirlerini tematik olarak iki gruba ayırabiliriz. İlk grup içerisindeki şiirleri, şahsi duygularla yazılmış ve sevgili ile âşık arasındaki ilişkiye ele alan sevgili merkezli şiirlerdir. İkinci grup içerisinde ele alınabilecek olanlar da sosyal temaları ele alan şiirleridir.
Kaynakça
Anday, Melih Cevdet (1984) "Büyük Bir Öykü Yazarı". Cumhuriyet Gazetesi. 22 Haziran. 2
Enginün, İnci (2015) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergah Yayınları. 399-400.
Işık, İhsan (2004) Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. C.II. Ankara: Elvan Yayınları. 830-831.
Işık, İhsan (2006) Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar Ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.IV. Ankara: Elvan Yayınları. 1530.
Kollektif, (2003) Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 431.
Kollektif, (2013) Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C.IV. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. 257.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: SİNAN ULUALANYayın Tarihi: 12.08.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 12.08.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Minicik Resimli Şiir | Inkılap Matbaası / Trabzon | 1969 | Şiir |
Boşnak Türküsü | Hacan Yayınları / Ankara | 1984 | Hikâye |
Deli Balkan Yeli | Ardıç Yayınları / Ankara | 1994 | Hikâye |
Bego Dayının Islığı | Cumhuriyet Kitapları / Ankara | 2011 | Hikâye |
Hançer | Profil Kitap / İstanbul | 2015 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Cahit Irgat | d. 21 Mart 1916 - ö. 5 Haziran 1971 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Timur Soykan | d. 1975 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Berna Durmaz | d. 1972 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Emel Emin | d. 1938 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ZEKERİYA MEHMAN | d. 1938 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HACI MEHMET ARAN | d. 1938 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ali Tavşancıoğlu | d. 17 Ağustos 1971 - ö. 23 Mayıs 2015 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | SALİM BABA, Salim Top | d. 1932 - ö. 2015 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Mete Şamilgil | d. 1934 - ö. 2015 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Hasan Nail Canat | d. 25 Ekim 1943 - ö. 21 Ekim 2004 | Meslek | Görüntüle |
11 | Lütfi Kaleli | d. 2 Temmuz 1939 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Kemal Behram Çukurkavaklı | d. 1934 - ö. 15 Nisan 1992 | Meslek | Görüntüle |
13 | Hüseyin Emin Öztürk | d. 1958 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | İskender Cenap Ege | d. 1918 - ö. 30 Ekim 1996 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Sami Ayhan | d. 1929 - ö. 19 Mart 1982 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | AHKAR, İsmâil Zühdî Bey | d. ? - ö. 1912 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HAYRANİ/İSMAİL, İsmail Uslu | d. 01.01.1933 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | NECÂ, Şeyh İsmâil Necâ Paşa | d. 1819 - ö. 1893 | Madde Adı | Görüntüle |